Turn on more accessible mode Skip to main content

اخبار روز

Go Search
صفحه نخست
خبرونه
تحليل ها و پيام ها
آثار علمی و تحقیقی (حبیبه)
مرکز دیجیتال سازی کتب
مدیریت تحلیل ها و اخبار
قاموس کبیر افغانستان
  

Besucherzaehler

افغان جرمن آنلاین > اخبار روز آدرس ایمیل ما: news@afghan-german.de

 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
برخی دهاقین در هرات: واردات کچالو در فصل برداشت این محصول متوقف شود
منبع : پژواک             تاریخ: 6/9/2025
 

شماری از دهاقین در هرات که در زمین ‌های زراعتی ‌شان کچالو کشت کرده‌اند، با ابراز نگرانی از افزایش واردات کچالو از کشور های ایران و پاکستان در فصل برداشت این محصول، خواستار جلوگیری از واردات محصولات زراعتی مشابه به کشور شدند.

این دهقانان می ‌گویند، هر ساله هم ‌زمان با آغاز فصل برداشت کچالو و دیگر محصولات زراعتی داخلی، واردات محصولات مشابه خارجی نیز افزایش می‌ یابد که باعث کاهش شدید قیمت محصولات تولیدی آنان می ‌شود. سید نعیم، یکی از دهقانان در هرات که بیش از بیست سال است به کشت کچالو و سبزیجات مشغول است، می‌ گوید که واردات بی‌ رویۀ کچالو، بادنجان رومی و پیاز از کشور های همسایه خصوصآ پاکستان، باعث شده‌ است که آنان نتوانند حتی مصارف ابتدایی کشت را پوره کنند.

وی می ‌گوید که هم‌ زمان با فصل برداشت حاصلات کچالو در هرات، از کشور های ایران و پاکستان نیز به کشور کچالو وارد می ‌شود که در پی آن دهقانان با فروش این محصول زراعتی شان موفق به کسب درآمد حتی مصارف کشت و زراعت شان نمی ‌شوند. موصوف هم چنان تصریح کرد که دولت افغانستان از دهاقین عشر و زکات می‌ گیرد و باید برای حمایت از دهاقین تعرفه‌ های گمرکی بر محصولات زراعتی مشابه را افزایش دهند. عبدالرووف، دهقان دیگر گفت:«اگر حکومت جلو واردات کچالوی پاکستانی و ایرانی را بگیرد، بازار فروش تولیدات داخلی به‌ مراتب بهتر خواهد شد.»

وی علاوه بر واردات محصولات زراعتی مشابه، یکی از دلایل نبود بازار فروش مناسب برای محصولات زراعتی شان را نبود سردخانه ‌های معیاری، کمبود امکانات، کود کیمیاوی مناسب، تخم اصلاح شده و هم چنین بهای بلند آن عنوان می ‌کند. نامبرده می ‌گوید که در سال جاری دو جریب زمین‌اش را کچالو کشت کرده و امیدوار است که از این کشتزارش که به گفتۀ وی، تا ده روز دیگر برداشت حاصل کچالو آغاز می‌ شود، بتواند مبلغ صدهزار افغانی بدست آورد. به گفتۀ عبدالرووف، برای کشت کچالو در دو جریب زمین‌اش مبلغ ۵۰ هزار افغانی را هزینه کرده‌ است و ممکن است از هر جریب زمین به مقدار ۱۰ تا ۲۰ تن کچالو برداشت کند.

عبدالعزیز یک تن دیگر از دهقانان نیز بر جلوگیری از محصولات وارداتی زراعتی تاکید داشته و خواستار ایجاد زمینۀ بازار فروش مناسب برای محصولات زراعتی شان است. وی می ‌گوید، در صورتی‎که مسؤولین حکومتی دهاقین را حمایت کنند، آنان می ‌توانند حاصلات خوب  پر درآمد را برداشت کنند. در همین حال، محمود یک تن از زمین ‌داران ولسوالی گذره این ولایت نیز به این باور است که حمایت به‌ موقع از زارعین می‌ تواند گام مهم و ارزنده در راستای رشد زراعت و هم چنین قایل شدن ارج به زحمات دهاقین تلقی شود. به ‌گفتۀ وی، نیاز است تا حکومت علاوه بر اینکه از واردات محصولات مشابه به اسرع وقت جلوگیری نماید، باید گزینه ‌های حمایوی از زارعین را نیز روی دست گیرد.

در همین حال، مسؤولین ریاست زراعت، آبیاری و مالداری هرات با تایید نگرانی ‌ها از افزایش واردات، می ‌گویند که در تلاش حمایت از دهقانان هستند. بشیراحمد احمدی، مدیر ترویج زراعت ریاست زراعت بدون اشاره به پالیسی ادارۀ شان دربارۀ جلوگیری از واردات محصولات زراعتی مشابه و یا هم بالا بردن تعرفه‌ های گمرکی می‌ گوید که در سال جاری میزان کشت کچالو نسبت به گذشته افزایش یافته ‌است و این اداره در تلاش است تا با توزیع کودکیمیاوی و هم چنین تخم‌ های اصلاح ‌شده، دهقانان را مورد حمایت قرار دهند. وی می‌گوید، در سال جاری بیش از ۱۳۰۰ هکتار زمین زراعتی در ولسوالی‌ های انجیل، گذره و دیگر مناطق تحت کشت کچالو قرار گرفته ‌است. احمدی می‌ گوید، به ‌صورت تخمینی ممکن است حاصلات کچالو در سال جاری به بیش از بیست‌ و‌ سه هزار تن در این ولایت برسد. این در حالی است که دهقانان علاوه بر نبود آب کافی و خشکسالی ‌های پی‌ هم، با چلنج ‌های عمدۀ دیگر چون، دسترسی مشکل به کودکیمیاویی، تخم‌ های اصلاح شده و نبود بازار فروش محصولات زراعتی شان نیز مواجه اند.

 

 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
بحران بی ‌آبی در کابل، پایتختی که تا ۲۰۳۰ ممکن است خشک شود
منبع : ایندیپندنت             تاریخ: 6/9/2025
 

 

 

نزدیک به ۸۰ درصد آب‌ های زیرزمینی کابل به فاضلاب، مواد سمی و سطح خطرناکی از مواد شیمیایی مانند آرسنیک و نیترات آلوده‌اند.

 

بحران شدید آبی کابل اگر ادامه‌ یابد ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به تهدیدی جدی برای ساکنان این شهر بدل شود. براساس گزارش سازمان غیردولتی مرسی کورپس، داده ‌ها در مورد کاهش شدید منابع آبی کابل نگران کننده‌ است. سطح آب ‌های زیرزمینی کابل در ده سال گذشته تا ۳۰ متر کاهش یافته و سالانه ۴۴ میلیون مترمکعب بیش از ظرفیت طبیعی این منابع از آنها برداشت شده است. پیش ‌بینی‌ های یونیسف نشان می‌ دهد که اگر این روند متوقف نشود، منابع آبی کابل تا سال ۲۰۳۰ به‌‌ طور کامل خشک خواهند شد - فاجعه‌ای که ممکن است به کوچ اجباری سه میلیون نفر از ساکنان این شهر منجر شود.  

براساس این گزارش، در حال حاضر، تقریبا نیمی از چاه ‌های حفرشده در کابل که منبع اصلی آب آشامیدنی در این شهر به شمار می ‌آیند، خشک شده‌اند. در سراسر کابل، بیش از ۱۲۰ هزار چاه، بدون نظارت، در کنار صد ها کارخانه و گلخانه در ‌حال برداشت بی ‌رویه از سه منبع اصلی آب زیرزمینی شهر هستند، آن هم با سرعتی تقریبا دو برابر سرعت احیای طبیعی این منابع. جمعیت کابل از کمتر از یک میلیون نفر در سال ۲۰۰۱ به حدود شش میلیون نفر در سال ۲۰۲۵ رسیده و این افزایش چشمگیر الگوی مصرف آب را کاملا تغییر داده و فشار بی ‌سابقه‌ای بر منابع آبی این شهر وارد کرده است.

 

تغییرات اقلیمی نیز در تشدید این بحران نقش کلیدی ایفا کرده است. افغانستان به‌ دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش تحت تاثیر شدید خشکسالی قرار دارد. خشکسالی سال ‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ بیش از ۱۱ میلیون نفر از جمعیت این کشور را تحت تاثیر قرار داد. کاهش چشمگیر بارش، خصوصآ در مناطق مهم تغذیه‌ منابع آبی کابل، موجب افت شدید منابع آبی شد. در گزارش مرسی کورپس آمده است که ذوب برف و یخچال‌ های کوه‌ های هندوکش که منبع اصلی تغذیه‌ آب‌ های زیرزمینی کابل‌اند، هر سال کمتر از سال پیش می ‌شود. بارش باران در زمستان ۲۰۲۳-۲۰۲۴ در افغانستان تنها ۴۵ تا ۶۰ درصد متوسط سال‌ های گذشته بود.  

 

از سوی دیگر، نزدیک به ۸۰ درصد آب ‌های زیرزمینی کابل به فاضلاب، مواد سمی و سطح خطرناکی از موادشیمیایی مانند آرسنیک و نیترات آلوده‌اند، آلودگی‌ هایی که خطر ابتلا به بیماری‌ ها خصوصآ در میان کودکان و سالمندان را به‌‌ شدت افزایش می ‌دهند. در عین حال، قیمت خرید آب برای خانواده‌ه ایی که به چاه دسترسی ندارند، به‌ شکل نجومی بالا رفته و فشار اقتصادی بیشتری را بر دوش کسانی نهاده است که در حال حاضر هم با مشکلات شدید معیشتی دست و پنجه نرم می ‌کنند. 

در این گزارش تصریح شده است که در غیاب نظارت و مقررات، برخی شرکت‌های خصوصی از این بحران سود می‌برند. آنها حجم زیادی از منابع عمومی آب زیرزمینی را استخراج می‌کنند و با قیمت‌های گزاف به ساکنان کابل می‌فروشند. این وضعیت به تشدید تنش‌های اجتماعی انجامیده است، به‌طوری که خانواده‌ها برای دسترسی به آب چاه‌ها و پمپ‌ها با یکدیگر رقابت می‌کنند.   

به‌ رغم دو دهه مداخله‌ بشردوستانه بین‌المللی، زیرساخت ‌های آبی کابل هنوز توان پاسخگویی به نیاز های جمعیت کنونی را ندارند. دهه ‌ها حفاری بی‌ رویه چاه ‌ها هم به تخلیه‌ بیش از حد منابع زیرزمینی منجر شده و هم این منابع را آلوده است. در همین حال، مخازن سطحی مانند بند قرغه به ‌دلیل رسوب‌‌ گذاری و نگهداری نامناسب و ناکافی، با ظرفیت بسیار پایین‌ تری از توان واقعی ‌‌شان فعالیت می ‌کنند.  پس از سقوط نظام جمهوریت و سلطه طالبان در اوت ۲۰۲۱، افغانستان در سطح بین‌المللی منزوی شد و بخش قابل توجهی از کمک بین‌المللی در بخش آب و بهداشت مسدود شد، امری که از نگهداری زیرساخت ‌ها تا آموزش ‌های عمومی در زمینه آب را تحت تاثیر قرار داده است.  

 

کابل شهری محصور در خشکی و فاقد هرگونه منبع آب داخلی گسترده است و بخش عمده‌ آب مورد نیازش از ذوب برف و یخ کوه ‌های هندوکش تامین می ‌شود. رودخانه‌ های کابل، پغمان و لوگر که به حوضه‌ رودخانه کابل جریان می ‌یابند، به سه منبع اصلی آب زیرزمینی کابل کمک می ‌کنند. این منابع ظرفیتی بیش از پنج میلیارد مترمکعب دارند، اما به‌ دلیل برداشت بیش از حد و کاهش بارندگی، در حال حاضر تنها بخش کوچکی از این ظرفیت قابل استفاده است. آب ‌های سطحی مانند آب ذخیره ‌‌شده در سد ها نیز نقش محدودی در تامین نیاز های آبی کابل دارد، اما پروژه‌ های انتقال آب از رودخانه پنجشیر و سد آب شاه‌ توت می ‌توانند در آینده نقش پررنگ ‌تری ایفا کنند. به‌ دلیل کاهش شدید بارندگی و گسترش بی‌ رویه شهرنشینی، بارش مستقیم باران و برف هم تاثیر ناچیزی در تغذیه‌ سفره‌ های آب زیرزمینی دارد.

 

 

 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
بې روزګارۍ دپلازمېنې دځینو اوسېدونکو داختر پر خوښيو سیوری غوړولی
منبع : طلوع نیوز             تاریخ: 6/9/2025
 

دلوی اختر په دویمه ورځ، دکابل ځینې اوسېدونکي چې دکار موندلو په موخه دپلازمېنې سړکونو ته راوتلي، له خپل ستونزمن اقتصادي وضعیته شکایت کوي.

هغوی دسرپرست حکومت له مسوولانو غواړي، چې دکاري فرصتونو دبرابرولو او داړمنو کورنیو دملاتړ په برخه کې عملي اقدامات وکړي. حمید او سمیرګل دوه وروڼه دي، چې دلوی اختر په دویمه ورځ دخپلې کورنۍ دنفقې پیدا کولو لپاره دپلازمېنې پر سړکونو له خپلو لاسګاډو یا کراچیو سره دکار په تمه ولاړ دي. دا دوه وروڼه وایي، چې بې‌وزلۍ او بې‌کارۍ ددوی لپاره داختر خوښي بې ‌مانا کړې ده.

دکابل اوسېدونکی حمید طلوع‌نیوز ته وویل:«شپاړس کلن یم. نن داختر دویمه ورځ ده، خو زه کار ته راغلی یم. نور خلک خپل کور، خپلې کورنۍ او پلار ته ورځي، خو موږ کار ته راوتلي یو. بې‌وزلي ډېر سخت ده، موږ دوه ورونه مزدوران یو. پلار مې مشر سړی دی، په کور کې ناست وي. له سهار وختي تردې دمه مو یوازې ۱۰۰ افغانۍ ګټلي دي. بې‌وزلي واقعاً ډېره سخته ده.» دکابل اوسېدونکی سمیرګل هم وايي:«له سهار راهیسې تراوسه دلته راغلي یو؛ خو کار و بار نشته. له اسلامي امارته غواړو چې موږ ته دکار زمینه برابره کړي.»

ځينې نور کارګران چې دخپلو کورنیو یوازیني نفقه برابروونکي دي، له سرپرست حکومته غواړي چې دکاري فرصتونو په برابرولو او دبې‌‌وزلو کورنیو په ملاتړ سره ددوی له اوږو دروند بار راکم کړي.  دکابل اوسېدونکی چمن څرګندوي:«موږ دلته دغریبۍ (کار) لپاره راغلي یو، څو خپلو اولادونو ته یوه نمړۍ ډوډۍ پیدا کړو؛ خو بېرته همداسې تش لاس کور ته ستنېږم.» دکابل بل اوسېدونکی امرالدین هم وايي:«۳۰ افغانۍ څه وکړو؟ ډوډۍ پرې واخلو، غوړ واخلو، که دکور کرایه پرې ورکړو؟ مسوولان باید موږ ته دکار زمینه برابره کړي. موږ دمجبورۍ له مخې راغلي یو.»

دامریکا دمرستو په بندېدو او په افغانستان کې دمرستندویو بنسټونو  مرستو په کمېدو سره، دبې ‌وزلۍ او بې‌ کارۍ دپراخېدو له امله شکایتونه ورځ تر بلې ډېرېږي. دملګرو ملتونو دبشري مرستو دهمغږۍ اداره (اوچا) او دخوړو نړۍوال پروګرام تل د بودیجې د کموالي او په افغانستان کې دبشري ناورین په تړاو خبرداری ورکړی دی او ویلي یې دي، که له افغانستان سره بشري مرستې ونه شي، په دغه هېواد کې به بشري ناورین، په ځانګړې توګه لوږه او خوارځواکي پر یوې پراخې غمیزې واوړي. له دې مخکې اوچا په یوه راپور کې ویلي:«شاوخوا ۲۲٫۹ مېلیونه کسان (دافغانستان نږدې نیمايي نفوس) په ۲۰۲۵ کال کې دژوندي پاتې کېدو لپاره بشري مرستو ته اړتیا لري. تر پنځه کلنو کم عمره ۳٫۵ مېلیونه ماشومان او ۱٫۱ مېلیونه ښځې بېړنۍ تغذیې ته اړتیا لري. دبودیجې دکمښت له امله ۲۹۸ دتغذیې مرکزونه، ۴۲۰ روغتیایي مرکزونه او ۱۳ روغتیايي پروژې تړل شوي، چې اساسي خدمتونو ته یې پر لاسرسي منفي اغېز کړی دی. اقلیمي ناورینونو، لکه دبارانونو کمښت او وچکالۍ، بشري اړتیاوې زیاتې کړې دي او وضعیت یې بیړنی کړی دی.»

دخوړو نړۍ وال پروګرام هم، په یوه راپور کې زیاته کړې د ۲۰۲۵ له مې تر اکټوبره شاوخوا ۹.۵ میلیونه کسان بېړنیو خوراکي مرستو ته اړتیا لري له دې ډلې ۱٫۶ مېلیونه یې په بېړني وضعیت او ۷٫۹۳ مېلیونه یې په کړکېچن حالت کې دي. له هر پنځو افغانانو یو یې دپایښت لپاره بېړنیو خوړو ته اړتیا لري، او له نړۍ وال ملاتړ پرته، تر ۱۵مېلیونو پورې کسان له سختې لوږې سره مخ کېږي. ښځې او ماشومان، په ځانګړې توګه هغه کورنۍ چې ښځې یې سرپرستي کوي، کورني بې‌‌ځایه شوي کسان او راستانه شوي کډوال، دخوړو دخوندیتوب له پلوه ډېر زیانمنونکي دي. دبشري مرستو دبودجې ۴۰ سلنه کمښت، وروستي لاسته راوړنې له ګواښ سره مخ کړي او دلوږې خطر یې ډېر کړی دی.»

داقتصاد وزارت ویاند عبدالرحمن حبیب په دې هکله وايي:«دبشرپاله مرستو موخه دزیانمنو خلکو او سیمو سره مرسته ده، چې په نړۍواله کچه دقوانینو او اصولو پر بنسټ عملي کېږي. موږ له تمویلونکو ادارو او مرسته کوونکو هېوادونو غواړو، چې دبشري مرستو درسولو له لارې خپلې سیاسي موخې تعقیب نه‌ کړي.» دراپورونو له مخې، دبې روزګارۍ زیاتېدل، دکورنیو پورونه، او په وروستي مورد کې ددولتي ادارو دتنقیضاتو دهېواد اقتصادي وضعیت نور هم څپڅپانده کړی دی.

 
 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
امریکایي او چینایي پلاوي پر اقتصادي موضوعات غږیږي
منبع : د آزادی رادیو             تاریخ: 6/9/2025
 
 

دامریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي چې دده دکابینې درې غړي به ددوشنبې په ورځ په لندن کې له چینایي چارواکو سره دسوداګرۍ دتړون په اړه خبرې وکړي.

دجمعې په ورځ، ټرمپ په خپلې خواله رسنۍ «سوشل ترت» کې ولیکل چې دخزانې وزیر سکاټ بیسنټ، دسوداګرۍ وزیر هاورډ لوټینک او دامریکا دتجارتي چارو استازی جیمیسن ګریر به په دې غونډه کې ګډون وکړي. دامریکا ولسمشر دا هم لیکلي چې دا غونډه باید ډيره ښه ترسره شي.

غونډه یوه ورځ وروسته له هغه پلان شوه چې ډونالډ ټرمپ دچین له ولسمشر شي جین پینګ سره ددواړو مشرانو ترمنځ په یوه نادره تلیفوني اړیکه کې خبرې وکړې.

که څه هم امریکا او چین په دې وروستیو کې دځینو سوداګریزو تعرفو دبیرته راګرځولو لپاره د(نوي) ورځو تړون لاسلیک کړ، خو دې لنډمهاله تړون دنړۍ ددغو دوو سترو اقتصادي قدرتونو ترمنځ راپیدا شوې پراخې تجارتي اندیښنې پای ته نه دي رسولي.

 

 

 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
جرمني کې پولیسو یوه بریدګره ښځه ووژله
منبع : د آزادی رادیو             تاریخ: 6/9/2025
 
 
 
دجرمني پولیسو یوه ښځه وروسته له هغه په مونیخ ښار کې په ډزو وویشتله چې په دوو نورو کسانو یې دچاقو حمله کوله. دې دېرش کلنې ښځه وروسته په روغتون کې ساه ورکړې.
دجرمني خبري آژانس ډي پي اې راپور ورکړ چې دشنبې په ورځ دې ښځې په ترزینویزه سیمه کې پر یوه سړي او یوې ښځې دچاقو حمله وکړه. دبایرن ایالت دپولیسو ویاند وویل چې دبریدګرې ښځې له خوا دا سړی او ښځه سطحي ژوبل شوي. دبرید انګېزه لا روښانه نه ده.
 
 
 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
په هرات کې دترک کمپنۍ له لوري دبادي او لمریزې برېښنا دتولید پروژه پیل شوه
منبع : تاند             تاریخ: 6/9/2025
 

په هرات ولایت کې دبادي او لمریزې برښنا دتولید پروژه دترکیې د ۷۷ شرکت داستازو په حضور کې په رسمي ډول پیل شوه. دا پروژه د ۴۳.۲ میګاواټه بادي او د ۵ میګاواټه لمریزې برېښنا دتولید وړتیا لري.

دا پروژه دیوې سترې پروژې برخه ده چې وروستی تولیدي ظرفیت به یې ۲۰۰ میګاواټه وي. دترکیې ۷۷ ساختماني شرکت ددې پروژې په لومړي پړاو کې ۶۵ میلیون ډالره پانګونه کړې ده.

په کابل کې دترکیې په سفارت کې ددغه هیواد دسوداګریزو چارو دسلاکار «امره اونال» په وینا، دا لومړی ځل دی چې دبادي توربین ټیکنالوژي دیوه ترک شرکت له لوري افغانستان ته راځي. دانادولو خبري آژانس دراپور له مخې، اونال همداراز ټینګار وکړ چې په ترکي انجینرۍ او ددې هیواد دمحصولاتو په کیفیت دافغانانو باور، دګډو پانګونو لپاره مناسب چاپیریال برابر کړی دی.

دطالبانو درئیس الوزرا مرستیال، عبدالغني برادر، ددې پروژې دپرانستې په مراسمو کې ویلي و: «موږ دیوې خوندي او پاکې راتلونکې لپاره هڅه کوو.» هغه زیاته کړې چې دا پروژه دطالبانو دهڅو یوه برخه ده، چې هدف یې دچاپیریال ساتنه او له نوي کیدونکو انرژیو څخه ګټه اخیستنه ده.

دغه پروژه په داسې حال کې عملي کیږي چې افغانستان تاه بهرنۍ مرستې کمې شوې او دبنیادي تاسیساتو جوړولو ته دافغانستان اړتیا په زیاتېدو ده. دا پروژه به په هرات ولایت کې د پاکې انرژۍ دبرابرولو ترڅنګ خلکو ته دکاري فرصتونو په رامنځته کولو کې مهم رول ولوبوي. هرات ولایت دځانګړي جغرافیایي موقعیت له امله، له باد او لمر څخه دانرژۍ دتولید لپاره لوړ ظرفیت لري.

 

 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
بحران آب در کابل، هشدار از احتمال خشکسالی کامل در پنج سال آینده
منبع : رادیو آزادی             تاریخ: 6/9/2025
 
 
 
 

موسسه بین المللی مرسی کورپس می‌ گوید که شهر کابل پایتخت افغانستان با بحرانی جدی کمبود آب مواجه است و اگر وضعیت همین گونه ادامه یابد این شهر تا سال ۲۰۳۰ میلادی به طور کامل با خشکسالی رو به‌ رو خواهد شد.

روزنامه بریتانیایی گاردین شنبه ۷ جون به نقل از این موسسه که به تازه گی گزارش خود را در این مورد منتشر کرده خبر داده است که بحران آب تا سال ۲۰۳۰ باعث بیجاشدن حدود ۳ میلیون باشنده شهر کابل خواهد شد. براساس گزارش مرسی کورپس، شهر کابل در حال حاضر میزبان ۷ میلیون نفر است.

در این گزارش آمده است که آلوده گی گسترده آب های زیرزمینی شهر کابل به دلیل وجود فاضلات و شوری، دسترسی مردم به آب پاک آشامیدنی را به یک معضل جدی روزمره مبدل کرده است.

پیش از این برنامه اسکان بشری سازمان ملل متحد (UN Habitat) گفت که در حال حاضر ۲۱ میلیون نفر در افغانستان با بحران جدی آب مواجه اند و این کشور به سرمایه گذاری های بزرگ در بخش زیرساخت های آبی نیاز دارد.

 

 

 

 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
روز جهانی غذای سالم، مردم: به غذا های پاک کمتر دسترسی داریم
منبع : رادیو آزادی             تاریخ: 6/9/2025
 

شماری از خانواده های نادار در افغانستان می گویند که به دلیل نداشتن عاید مناسب به غذا های پاک کمتر دسترسی دارند و کودکان شان با استفاده از غذا های آلوده دچار بیماری های مختلف شده اند.

یک بانو که باشنده منطقه کمپنی شهرکابل است می گوید، سرپرست ندارد و با پنج فرزند اش در یک خانه کرایی در وضعیت بد اقتصادی زندگی می کند. او که نخواست نامش در گزارش گرفته شود به رادیوآزادی گفت که توانایی فراهم‌ کردن غذای صحی برای فرزندانش را ندارد و از ناچاری، با غذا های باقی ‌مانده از مشتریان یک رستورانت، کودکانش را تغذیه می ‌کند. "یک رستورانت است که کالا های «کارکنان» شان را به شستن «خانه» می آورم در بدل آن نان که اضافه می باشد به اولاد های خود میاورم روز های می شود که این غذا ترش می کند این همان غذای است که پس ازخوردن مردم درقاب اضافه مانده و برای من جمع می کنند و می دهند بعضی وقت این غذا ترش می کند." یکی ازبانوان دیگر باشنده ولایت پروان که او هم نخواست نام اش در گزارش ذکر شود به شرط تغییرصدایش به رادیوآزادی گفت که پسرش با خوردن غذای ناپاک کنار جاده، دچار اسهال شدید شده است. پول تداوی اش را دیگر نداریم، پدرش را هم از وظیفه جواب داده است بسیار در یک وضعیت بد قرار داریم دوا های اش را به مشکل می گیریم."

هرچند شاروالی کابل در کنترل طالبان در ماه عقرب سال گذشته در صفحه ویب سایت خود نوشته بود که ریاست صحت محیطی و محیط زیست این ریاست قبلا به فروشنده گان موادغذایی برای رعایت اصول و مقررات از جمله نظافت فردی و حفظ الصحه محیطی و جلوگیری از آلوده شدن موادغذایی آگاهی دهی کرده و مدعی شده بود که فعالیت آنان مطابق مقررات عیار شده و رضایت شهروندان را به همراه داشته است. اما شماری مردم درکابل و ولایات دیگر شاکی اند که هنوزهم غذا های پخته شده کنار جاده ها که به قیمت ارزانتر از رستورانت ها به فروش می رسند ، از حفظ الصحه و نظافت آن کنترل جدی صورت نمی گیرید و به گفته آنان در بسیاری موارد سبب به میان آمدن بیماری های مختلف می شود. داکتران می گویند که فقر و عدم آگاهی در بسیار موارد سبب استفاده از غذا های غیرصحی می شود و تاکید می کنند که اگر پس از مصرف این چنین غذا ها مشکلی پیش می آید، افراد باید هرچه زودتر به مراکز صحی مراجعه کنند.

محمد سفیرزدران متخصص بخش داخله شفاخانه ابن سینا دراین مورد به رادیوآزادی گفت: و خطرات غذا های غیرصحی برای بدن انسان بسیار زیاد است، مثلا اسهال، استفراغ، تب، حملات مزمن را بوجود میاورد." گفتنی است که هفتم جون برابر با «روز جهانی غذای سالم» است. سازمان ملل متحد به مناسبت این روز دربیانیه‌ای روز جمعه ۶ جون در ویب سایت خود تاکید کرده که دسترسی به مقدار کافی غذای مصؤن، نقش اساسی در حفظ زندگی و سلامتی دارد. این سازمان افزوده که بیماری ‌های ناشی از غذا معمولاً توسط باکتری ‌ها، ویروس‌ ها یا موادکیمیایی بوجود می آیند و از طریق غذای آلوده یا آب وارد بدن می شوند.

در ادامه آمده که ایمنی غذا در اطمینان از سالم ‌ماندن غذا در هر مرحله از زنجیره غذایی از تولید و برداشت گرفته تا تهیه، نگهداری، توزیع و در نهایت آماده ‌سازی و مصرف آن نقش حیاتی دارد . طبق ارقام سازمان ملل متحد ۶۰۰ میلیون مورد بیماری های ناشی از غذا سالانه درجهان ثبت می‌ شود و حدود ۴۲۰ هزارنفر هر سال پس از مصرف غذای آلوده جان های خود را از دست می دهند که ۴۰ درصد آنان را کودکان زیرپنج سال تشکیل می دهند. این سازمان افزوده است که غذای غیرمصؤن نه ‌تنها سلامتی را تهدید می‌ کند، بلکه اقتصاد کشور ها را نیز مخصوصآ برای قشر های آسیب ‌پذیر مانند زنان، کودکان، جمعیت ‌های متاثر از جنگ و مهاجران را متاثر می سازد.

 

 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
بازداشت صد ها مهاجر افغان در زاهدان، روایت ‌هایی از ترس، جدایی و بی‌سرنوشتی
منبع : رادیو آزادی             تاریخ: 6/9/2025

یکی از ساکنان شهر زاهدان گفته است که اخیراً شمار زیادی از افغان ها در این شهر بازداشت و اخراج شده‌اند.

او که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود به رادیو آزادی گفت: «در اینجا نسبت به افغان‌ ها ظلم زیاد، بی ‌عدالتی و برخورد نادرست جریان دارد، بازداشت‌ ها ادامه دارد و این وضعیت تنها در زاهدان نیست بلکه در سراسر ایران چنین است. بسیاری از مردم از محل کار شان بازداشت و دیپورت شده‌اند، زنان و کودکان شان اینجا مانده‌اند.» این در حالی است که رسانه‌ های ایرانی گزارش داده‌اند که در روز های اخیر صدها «اتباع غیرمجاز» در ولایت سیستان و بلوچستان ایران بازداشت شده‌اند.

خبرگزاری‌ های ایرانی از جمله ایرنا و مهر روز شنبه ۱۷ ماه جوزا به نقل از حمید نوری قوماندان پولیس شهر زاهدان گفته‌اند که در هفتهٔ گذشته ۶۶۱ نفر از «اتباع غیرمجاز» بازداشت شده‌اند. به نقل از او آمده است که این بازداشت ‌ها «در چوکات طرح ارتقای امنیت اجتماعی و به منظور جلب رضایت مردم» انجام شده است. مقام‌ ها و رسانه‌ های ایرانی از اصطلاح «اتباع غیرمجاز» برای مهاجران افغان فاقد اسناد استفاده می ‌کنند. در برخی ولایت ‌ها و شهر های دیگر ایران مهاجران افغان از بازداشت‌ ها و اخراج‌ های اجباری شکایت دارند.

یک زن مهاجر افغان در شهر اصفهان که به دلیل مشکلات امنیتی نخواست نامش فاش شود به رادیو آزادی گفت: «یکی از اعضای خانواده ما که تقریباً هفت سال است اینجا زندگی می ‌کرد، دو روز پیش از عید از محل کارش بازداشت شده است. خانواده‌اش بسیار نگران و غمگین هستند. پس از جست ‌و جو های زیاد بالاخره دو روز بعد خبر رسید که او را پولیس بازداشت کرده و به نیمروز فرستاده‌اند. او نظامی بود و اکنون به نیمروز فرستاده شده است، خانواده‌اش اینجا سرگردان مانده‌اند، سه کودک و همسرش اینجا هستند و کسی را ندارند.» او افزود که پولیس ایران روز جمعه هنگام نماز عید تعداد زیادی افغان ‌ها از جمله برادر شوهرش را بازداشت کرده و با خود برده‌ است.

مرضیه محمدی، خبرنگار افغان مقیم تهران نیز به رادیو آزادی گفت که در هفتهٔ گذشته در نقاط مختلف ایران بازداشت افغان ‌ها افزایش یافته و بسیاری آنان، از ترس از خانه بیرون نمی‌ شوند. «بازداشت ‌ها بسیار افزایش یافته است، افغانان این ‌جا بسیار در عذاب‌اند. از ترس بازداشت حتی کسی برای خرید نان یا دوا بیرون نمی‌ رود. اکنون حتی پولیس زن مأمور شده تا زنان افغان را بازداشت کند. وضعیت روحی و روانی من خیلی خراب است. صبح که به کار می‌روم تا شب که باز می ‌گردم همیشه نگران هستم، ما در افغانستان با تهدید های زیادی رو به‌ رو هستیم.» این افغان‌ها می ‌گویند که پولیس هنگام بازداشت افغان ‌ها وسایل‌ شخصی همراه شان را ضبط کرده و اجازه نمی‌ دهد که به خانواده‌ های ‌شان اطلاع دهند. این شکایت‌ ها و نگرانی‌ ها در حالی مطرح می ‌شود که دولت ایران اخیراً روند بازداشت و اخراج افغان‌ ها را سرعت بخشیده است.

 
برگشت به فهرست اخبارفهرست اخبار
دښارونو دډوبېدو ستونزه
منبع : تاند             تاریخ: 6/9/2025
 

په نړۍ کې یو شمېر ښارونه دځمکې دټیټېدو له جدي ستونزو سره مخامخ دي، چې دا ستونزه دځمکې لاندې اوبو دبې ‌درېغه استخراج، دخاورې دجوړښت، او داقلیمي بدلونونو له امله رامنځته شوې ده. داندونیزیا پلازمېنه، جاکارتا، دنړۍ ترټولو چټک ډوبېدونکی ښار ګڼل کېږي، چیرې چې ځینې سیمې هر کال تر ۱۵ سانتي‌متره ټیټېږي. دا حالت سبب شوی چې دښار ۴۰٪ برخه دسمندر له سطحې ټیټه شي، او اټکل کېږي چې تر ۲۰۵۰ کال پورې به دشمالي جاکارتا ۹۵٪ برخه تر اوبو لاندې شي .

ددې ستونزې دحل لپاره، توکیو یو بریالی ماډل وړاندې کړی دی. په ۱۹۶۰مو کلونو کې، توکیو دځمکې دټیټېدو له جدي ستونزې سره مخامخ شوه، چیرې چې ځمکه هر کال تر ۱۰ سانتي‌متره ټیټېده. ددې وضعیت دکنټرول لپاره، دجاپان حکومت سخت قوانین وضع کړل چې دځمکې لاندې اوبو استخراج محدود کړي. د“صنعتې اوبو قانون” او د“ودانیو لپاره دځمکې لاندې اوبو داستخراج دتنظیم قانون” له مخې، داوبو پر استخراج جدي محدودیتونه ولګول شول.

همداراز، توکیو دځمکې لاندې اوبو دکچې دڅارنې سیستمونه جوړ کړل او دباراني اوبو دراټولولو او کارولو پروګرامونه پیل کړل. ددې اقداماتو په پایله کې، دځمکې ټیټېدو کچه په پام وړ ډول راکمه شوه، او اوس مهال دتوکیو ځمکه نسبتاً ثابته ده.

دا تجربه ښيي چې دځمکې دټیټېدو ستونزه دمناسبې پالیسۍ، قانوني چوکاټ، او داوبو دمدیریت له لارې کنټرولېدلی شي. دتوکیو ماډل کولی شي نورو ښارونو ته، لکه جاکارتا او استانبول ته دحل لارې په توګه وکارول شي.