Skip to main content

تحليل ها و پيام ها

Go Search
صفحه نخست
خبرونه
تحليل ها و پيام ها
آثار علمی و تحقیقی (حبیبه)
مرکز دیجیتال سازی کتب
مدیریت تحلیل ها و اخبار
قاموس کبیر افغانستان
  
افغان جرمن آنلاین > تحليل ها و پيام ها  

نظریات شما درمورد مطلب آتی:
  مـوری رخصت راکـوه ځم در څخه    نویسنده:  عبدالباري جـهاني

 
اسم: محمدامین بسمل   محل سکونت: جرمني    تاریخ: 09.10.2011

دافغان ــ جرمن انلاین له مسؤلینواودجهاني صاحب دشعرپه اړوند له ټولوارزوونکو څخه ګیله من یم .
له هر څه دمخه له غښتلي او منلي شاعر پتمن جهاني صاحب څخه مننه کوم، چې دنننۍ تورې او بدې ورځې انځورګري یې په خورا مهارت سره پخپل شعر (موري رخصت راکوه ځم درڅخه)کې کړې ده ددې ترڅنګ له جهاني صاحب څخه منندوی یم، چې ترپایه یې دارزونې په برخه کې ګډون ونه کړ ځکه،چې دمخالیفوارزوونکو منطق یې خورا کمزوری دی په دې نه ګډون سره جهاني صاحب خپل شخصیت لا نور هم اوچت کړ.
اوس مې لمړۍ ګیله دافغان ــ جرمن انلاین له چلوونکوڅخه په دې ده، چې ولې یې بې دجهاني صاحب له خوښې دهغه شعر ارزونې ته ایښی دی .
داشعر لکه څنګه، چې خیبر صاحب ورته لیکلي لمړی په فارسي پروګرام لیکل شوی و له دې مالومیږي ، چې یاخو پخپله ښاغلي سیاه سنګ ورلېږلی او یاکوم بل مغرض کس ، ترڅو کرکې او فاصلې ایجاد، دخلګو وخت ضایع او د درانه جهاني صاحب په شخصیت دحملو زمینه برابره کړي .
له نېکه مرغه دجهاني صاحب دطرفدارانو پله درنه وخته خو له دې هرڅه سره سره زما ګیله له دواړو اړخونو څخه په دې ده، چې ولې دوی یوازې دمور او یا دزوی په اړخونو بحث کړی؟
دوی ولې په شیدو او یا مستو خبره توده کړې ده ؟
دوی ولې خبره تر غوا نه ده رسولې؟
منظور مې دا دی، چې ددې ځانمرګي ملا او پیر څوک او دچا لخوا تمویلیږي ؟
دځانمرګو پروژه دچا لخوا پیل او دچا دګټو لپاره په مخ روانه ده؟
دځانمرګي ملا یا پیر ولې پخپله دجنت اشتها نه لري؟
ما لا څلور پنځه کاله مخکې په خپل یو شعر کې ، چې اوس به لا هم دروهي پاڼې په ارشیف کې وي دې خبرې ته اشاره کړې وه همدا راز مې دسږ کال سپتمبر په ۱۹مه نېټه په یو بل شعر کې په لاندې ډول اشاره ورته کړې وه:
ور واچوه واسکټ دې چې استاد دې جنتي شي
زموږ په قبرستان کې خو جنډې پردۍ پردۍ دي
پوره شعر په لاندې لینک کې په پوره ډول سره لوستی شئ :

http://nakhtar.bloguna.tolafghan.com/posts/16617
له بلې خوا دجهاني صاحب شعر یوپښتو شعر دی خو دارزونې زیاتره برخوال زموږ تاجک وروڼه ښکاري زه فکر کوم زموږ تاجکو وروڼو په تېره بیا ښاغلي سیاه سنګ ته به ددې شعر پوره هضمول ګران وي او که نه وي نو بیا ولې دوی په پښتو ژبه، چې په اساسي قانون کې دملي ترمنالوژي په حیث هم منل شوې خو دوی دهېواد په دې ملي او رسمي ژبه سمې خبرې نه شي کولای نو څنګه به بیا یو ژور پښتو شعر وارزوي؟
دمنفي ارزوونکو په ځواب کې ښاغلي فرهنګ له المان څخه ښه نظر ورکړی زه هم په دې اړوند د جهاني صاحب شعر شينکی آسمانه پوره ځواب بلای شم .


له بلې خوا یو شمېر ارزوونکو یو عجیب او ضعیف غوندې دریځ نیولای دوی وايي، چې جهاني صاحب دزوی موقف قوي ښوودلی اوزیات وخت یې ورکړی دی .
زه دوی ته وایم، چې ولې نه زوی ته باید زیات وخت ورکړ شوی وای دا ځکه، چې زوی خو ټوله ورځ په کلي ، بانډو، کوڅه او بازار کې ورک وي دداسې نالوستي ماحول په غېږ کې شپې سبا کوي ، چې په لوی لاس د پردیو او که سوتره ووایم دنړۍ خور امپریالیزم شرمشانو تیاره کړی اودعلم ډېوې یې ورته وژلې دي ددې تر څنګ دورځې بمونه پر ې وروي دشپې چاپې پرې اچوي ترڅودجګړې عمر اوږداوخپلوپوره موخو ته ورسیږي .
که دا تاسې ښاغلي د هغه ځانمرګي په ځای واوسئ ، چې نه مو بهر ته د تېښتې لار وي نه مو په خپل وطن کې څوک آزاد پرېږدي تاسې به څه کوئ ؟
منظور مې دا نه دی ، چې دځانمرګي ننګه وکړم بلکې هغه ځانمرګی نسبت تر مور ډېر څه لري ، چې ویې وايي له بل پلوه دځواني احساسات هم ورسره مله دي پیر او ملا هم کلک رانیولی نو ځکه هغه دزیاتو خبر په وړاندي کولو سره هڅه کوي دمور اجازه واخلي خو مور په لنډو او سپېڅلو خبرو دخپلې پاکې مینې په اضهار سره هغه ژوند ته رابولي .
زه دافغان ــ جرمن انلاین له چلوونکو څخه هیله کوم، چې پخپل سر یا دنورو مغرضینو په فرمایش دلیکوال له خوښې پرته دهغه شعر یا لیکنه ارزونې ته وړاندې نه کړي له افغان ــ جرمن انلاین سره زما د نه همکاري یو دلیل همدا دی ، چې څو میاشتې مخکې یې بې زما له خوښې زما یوه لیکنه ارزونې ته وړاندې کړې وه له هغه وروسته ما له افغان ــ جرمن انلاین سره قلمي همکاري وځنډوله .
څه چې خورا اړین ګڼم هغه دا، چې تاسو ټول یو ځل فکر وکړئ تاسو دجهاني صاحب د شعر ارزوونکي یاست تاسو پخپله دارزونې لپاره دا خپل وخت سم وحسابئ که دومره وخت تاسو دهېواد دستونځو دحل لپاره په ګټورولیکنو لګولای وای آیا هغه به له دې بې ځایه سردردي څخه بهتر نه و؟
په اخېر کې ټولو ارزوونکو ته درناوی وړاندې کوم هیله ده زما په تبصره خوابدي نه شي که زما په ځواب کې څه لیکي ددوی خپل کار دی خو زه دومره وخت نه لرم، چې بیا یې ځواب ولیکم مانا زما دځواب تمه دې وشکوي .
یادونـــــــــــــــــــــــــــــــــــــه :
لکه مخکې مې تاسو ته عرض وکړ ، چې ډېر وخت نه لرم زه هڅه کوم خپل وخت دنورو وزګارخېلو په ډول بې ځایه ونه لګوم .
دا نن مې هم زړه نه و ، چې ګډون وکړم خو زما ډېرو نږدې دوستانو راڅخه جدي هیله وکړه، چې ارزونې بندیږي ته هم یو څه ولیکه بس هغوی په زور اړیستلم ، چې څه ولیکم .
که رښتیا ووایم ما ښاغلي سیاه سنګ ته په داسې حال کې درناوی درلود چې نه مې لیدلی و او نه مې کومه اړیکه ورسره لرله او نه مې هغه پېژني .
ما دښاغلي محمدصادق فطرت ناشناس له خولې دښاغلي سیاه سنګ نوم اورېدلی و .
ښاغلي ناشناس ته زه دده د هنر او لوړ استعداد له کبله ژور درناوی لرم ما پخپل ژوند کې درۍ ځلې له هغه سره لیدنه کړې لمړی ځل دکابل په شش درک کې کله، چې ما دخپل واده بلنلیک وروړبیا مې دوه ځلې په مسکو کې دده پخپل دفتر کې ورسره لیدلي دي لنډه دا، چې استاد فطرت زما لپاره هغه څوک دی ، چې د موسیقي ګلشن دروازې یې ماته په داسې وخت کې پرانیستلې، چې زه لا ماشوم وم .
زما هیڅ نه هېریږي ماښام و ګران او خدای بښلی پلار مې له سفر څخه راغلی و زه یې له څنګ سره ناست وم په رادیو کې له خوږې موسیقي سره جوخت دقدرمن فطرت صاحب خوږ غږ چې وېلې یې نن دجانان دیدن ته ځمه تورې نرۍ ورېځې خدایه را لنډ کړې دا دځمکې تنابونه وسوم اور دمینې په څپو و .
زما لپاره دایو داسې وخت و، چې نه مې جانان پېژاند نه تنابونه خبره نه اوږدوم منظور مې دا و، چې لا له هغه وخته استاد فطرت ته درناوی لرم کېدای شي دا دهغه وخت جزبه او برکت وي ، چې زه یې دشعر په حرم ورننیستی یم په هر صورت راځم جهاني صاحب ته کله، چې تېر کال له سویډن څخه مونشن ښار ته را وګرزېد نو په هغه لمړۍ شپه په یو ځای کې سره مخامخ شوو مجلس برابر و دسیاه سنګ نوم هم یادشو ما دومره وویل ، چې سیاه سنګ ښه سړی دی البته دفطرت صاحب په اعتبار خو خبر نه وم، چې په سویډن کې یې دګران او قدردان جهاني صاحب په وړاندې ژبه اوږده کړې وه جهاني صاحب هم څه راته ونه ویل دا خبره ځای په ځای غلې شوه خو بیا وروسته خبر شوم، چې سیاه سنګ ګلان شیندلي وه.
کېدای شي جهاني صاحب تر نن ورځې په ما شکمن وي خو نه داسې نه ده زه له سیاه سنګ سره هیڅ ډول اړیکې نه لرم او نه مې لرلې .
زه دومره خبر یم، چې سیاه سنګ لوړې زده کړې لري او زموږ دمظلوم ولس په وینو روزل شوی نو له دې کبله له هغه څخه هیله کوم، چې دخپل عمر دا وروستۍ شېبې دولسونو ترمینځ مینې او خپلوي ته وقف کړي نه کرکې او تعصب ته ژوند خورا لنډ دی هسې هم داوبو په څېر بهیږي ددې تر څنګ ځانمرګي او استادان یې هم را پسې دي نو ښه به وي ، چې سره یو موټی او پخلا شو .
دافغانانو دملي یووالي، محبت او ګران افغانستان دآزادي او سوکالي په هیله
محمدامین بسمل
درنو لوستونکو!
که په پورتني لینک کې زما شعر نه شئ موندلای دا دی ستاسو خدمت ته یې په لاندې ډول وړاندې کوم :
راغلـــــــي نا بللــــــــي
خپل ځان او بل پرې وژني خو وسلې پردۍ پردۍ دي
سرونه یې غټ غټ خو ارادې پردۍ پردۍ دي
پوهېږم له مېړانې را وتلي یاست ډګر ته
شپه ورځ سرونه ښندئ خو نقشې پردۍ پردۍ دي
ډېر مه ورته ګډېږه را نسکور به شې کمبخته
نڅا د ډېره وکړه خونغمې پردۍ پردۍ دي
دلوی دښمن مزدورو هم مو وژني هم پرې نازئ
باور پرې کوئ تاسوخو وعدې پردۍ پردۍ دي
سبابېګالګیا درته راوړي دکرکې توري
منم، کاتبان ستادي خوکیسې پردۍ پردۍ دي
دا تاسو یې چې څښئ پکې زهرجنې غوندې ښکاري
شراب به مو دځان وي خوپیالې پردۍ پردۍ دي
ور واچوه واسکټ دې چې استاد دې جنتي شي
زموږ په قبرستان کې خو جنډې پردۍ پردۍ دي
دا نه وینې، چې زانګي بېګناه پاس په هوا کې
سرونه دي زموږ خو غرغرې پردۍ پردۍ دي
دخدای لوی جهان تنګ کړي لکه سپم دوړې ستنې
زاهد مو کلیوال خو موسلې پردۍ پردۍ دي
قومي مشران راوژني طبیبان او معلمان هم
جامې یې زموږ په شان دي خوڅېرې پردۍ پردۍ دي
لس کاله شوو، چې خوب مو یوه شپه هم سم ونه کړ
بانډې زموږه خپلې خو چاپې پردۍ پردۍ دي
جانانه ځه چې جوړه کړو جونګړه په ځنګل کې
په دې کلابند ښار کې خو ګزمې پردۍ پردۍ دي
پخپلو کې موږهیڅ وخت سره لاس اوګرېوان نه وو
دوروڼو قومو مینځ کې خوفتنې پردۍ پردۍ دي
دعلم او معرفت په ځای یې سره اورونه راوړل
یو بل تورنوو خو دسیسې پردۍ پردۍ دي
تنکي تنکي ګلان راماتوي دوی در په در کړې
په لر بر پښتونخوا کې خوحملې پردۍ پردۍ دي
زموږ دکلي مینځ کې نړیواله جګړه پیل شوه
هستي مو دبابا ده خوتوبرې پردۍ پردۍ دي
له سلو قصابانو غوا مرداره شوه هغه ورځ
دوی هر یو ښه ماهر و خو چړې پردۍ پردۍ دي
پرون یې دکرزي ترږیره لاندې بارخر تېر کړ
داته څلوېښتوملکو خو پهرې پردۍپردۍ دي
راغلي نا بللي دې خدای ژرله سیمې ورک کړي
بسمله ملک زموږخو ادارې پردۍ پردۍ دي


اسم: ناظمه ناظم   محل سکونت: لندن    تاریخ: 09.10.2011

خواهران و برادران عزیز سلام سلام.
من نمی خواهم کسی را ملامت کنم . آنچه من میخواهم بگویم اینست که نظرات نادرست وقتی نادرستی آن معلوم میشود که نه در رشته چیزی میدانند ونه هم پذیرش عینیات را دارند. چنانچه ادیب بزرگ جامعه ما استاد نگار گر که دریک کشور زندگی داریم سخنان با ارزش ایشان تغییرات بس بزرگی را در جوامع مختلف افغان ها بویژه در خارج به میان آورده و اذهان بسیاری را روشنایی بخشیده اند. زیرا جناب ایشان همیش با آگاهی و دقت قدم برمیدارند .
کسی که خالی از خود خواهی باشدو نیز مطالعات وسیع داشته باشد میتواند در راه نیت خیر وصلاح جامعه بدون اشتباه قلم بزنند. ازینرو باید گفت که : هر که نیاموخت از گذشت روزگار، هرگز نیاموزد از هیچ آموزگار . حرف بسیار است . شما را به خداوندگار منان میسپارم نا ظمه


اسم: احسان الله مایار   محل سکونت: ویرجینیا، امریکا    تاریخ: 09.10.2011

خدمت هموطنان گرامی سلام عرض می کنم.
به تائید جناب دانشمند سیستانی صاحب و خدمتگار صدیق افغان عباسی صاحب هر قدر زودتر این مبحث جنجال برانگیزرا کوتاه کنیم برای مردم خود خدمت بیشتر کرده ایم. با عیار خراسان! نه از افغانستان و واسکت انتحار وسیلۀ رسیدن در شب زفاف با حور بهشتی، افغانستان رانمی توان ازاین مخمصه نجات داد.با احترام


اسم: سیستانی   محل سکونت: سویدن    تاریخ: 09.10.2011

هموطنان ارجمندوگرامی به شما سلام میگویم!‏

بخدا گفته اقای عباسی صاحب بدلم چنگ زد که میگوید:این داستان دنباله دار مارا بجایی نمیرساند و مفیدیت آن برای حل ‏معضلات بیشمار وطن صفر است. بهتر نخواهد بود تا اگر وقت و قوت فکری خو درا با درک رسالت قلم بدستی به ‏موضوعاتی معطوف گردانیم که امروز افغانستان به آن دست بگریبان است.‏

براستی هم همین امروز وطن ما در زیرحملات توپخانۀ دشمن تاریخی وغدارما پاکستان درخون خویش شط میزند، واما ‏نویسندگان، اهل قلم، واهل تفکر ودانش ما درخانه های لوکس وارام چوکی نرم وگرم غرب نشسته اند ونمیخواهند صدای ‏ناله وفریاد کسانی که براثر این ضربات جان ومال وحیات خود را از دست میدهند بلند کنند وبگوش جهانیان برسانند. ‏برخی ازاین هموطنان ما میخواهند به اثبات برسانند که گرچه شاعر نیستند ولی شعرخوان وشعردوست وشعرنوش ‏وشعردوش استند و بنابرین از ضرر احتمالی شعر باری جهانی احساس تشویش میکنند. درحالی که پیچیدن به این ‏شعرهیچ دردی را دوا نمیکند.‏

باید به این مساله فکر کرد که همین حالا وهمین لحظه دشمن مجهز با توپخانه ثقیل خود برمردمان فقیروبی نان و بی پناه ‏نورستان وکنر وننگرهار بیدریغ وبی باکانه فیر میکند، انسان ها را می کشد، خانه را ویران میکند ، حاصلات زمینی ‏مردم را به آتش میکشد و باشندگان روستا ها را با وحشت ودهشت روبرو ساخته اند ودولت مزدور وبی کفایت افغانستان ‏که باید از زندگی وعزت وشرف مردم خود دفاع کند، جرئت هیچگونه دفاع را ندارد و وزارت دفاع کشور هر روز با این ‏شعار که به اردوی ملی برای دفاع وطن امر تیارسی داده شده است، مردم را فریب میدهد.‏

هموطنان گرامی ! چرا دراین باره قلم شما بدرستی کارنمیکند؟ بیش از دوهفته است که پاکستان زمین را درزیرپای مردم ‏ولایات شرقی کشور، به کورۀ حداد مبدل کرده است، ولی بجز تنی معدود ازقلم بدستان وطن دوست، ازسایر دانشمندان ‏افغان صدای همدردی ووطن دوستی بلند نمیشود. چرا اینقدر به مسایل ملی بی تفاوت ونظاره گر شده ایم؟ ایا این خاموشی ‏علامت رضایت به تجاوز دشمن برحریم میهن مشترک است؟ یا لج بازی با یک رسانه ملی چون پورتال افغان جرمن ‏آنلاین که همواره قبل از دیگران ناله وشیون مادر وطن را به گوش فرزندان صدیقش رسانده است؟‏

اگرآب ونان وفضای پرامن غرب تا اینقدر ما را از احساس مردم دوستی و وطنخواهی تهی کرده باشد،که توان ‏اظهارانزجارازیک تجاوز را از ما سلب کرده باشد ، پس تف برچنین آب ونان وفضایی باد!.‏


اسم: سلام سالم   محل سکونت: هالند    تاریخ: 09.10.2011

سلام دوستان !
به تاسی از جناب محترم کوهزادی علی باید عرض شود که دیدایشان دید بسیار درست و دقیق است که روی استدلال و حقانیت تکیه میکنند.آنچه در نظر ایشان کمبوداست نا م محترم افراسیاب است که شاید از قلم افتاده باشد زیرا این اشخاص بروال اصول که دقیق برآن مسلط میباشند، تکیه نموده و حقانیت جهانی صاحب و نقد وپندار نقد را مستدل واضح ساخته اند. آنانیکه خودرا ما و ماران ساخته اند قصه شان بی ارزش ودر سطح خودشان شاید جالب باشد وچون خلاف تمام اصول ومعیار هاست بناً حتی ارزش خواندن را نیزندارند.
وقتی متن پـُر بغض و کینه آنهارا میخوانید خود متن نوشته آنها مبین نگرش سطحی آنها بقول کوهزادی علی صاحب نمایان میشود. اشاره به مصرع آخری در نوشته اخیر کوهزادی علی صاحب است .
امابعد در نوشته بدون استدلال ومحتوی نجیب الله داوری باید عرض شود که دید شان ازهمان لجاجت واضح ، برخاسته است وجز دل خوش کن به خود، چیز دیگری دران دیده نمی شود.
اگر قرار باشد مثل قضاوت داوری به تمام قضاوت ها ملت ما صحه بگذارد. چه بدبختی های جامعه وتاریخ وفرهنگ مارا فرا خواهد گرفت. بطور مثال بچه سقا امیر ونابغه زمان است! مسعود پنجشیر وربانی قهرمانان واقعی میباشند! فهیم کوهدامنی ژورنالیست بزرگ شرق است!،نوری وبارز خدایان قلم میباشند . فرشته حضرتی خدای قلم در افغانستان است. و...و.. در حالیکه این شیوه شیوۀ شورای نظار است که بدون هیچ استد لال و منطقی فهیم را مارشال حفیظ منصوررا قلمدار و جنایات شانرا قویاً پشتیبانی و حمایت میکنند. اگر لجاجت نیست پس چیست؟ امان ازدست کسانیکه بدون استعداد بزور آزادی بی بندوبار رایج خودرا قلمدار جا زده اند و گذشته قلمی هیچ ندارند.. وسلام


اسم: نگارگر   محل سکونت: برتانیه    تاریخ: 09.10.2011

جناب نوری صاحب،
اگرفقط اندیشۀ اینکه دوست محترم وبزرگواری چون جنابِ عالی راآزرده ام
گریبان فکرم را نمیگرفت من صحبت دراین مورد را پایان می دادم.اگر به علایقِ مشبه ومشبه به واینکه چه وقت می توانیم یک، شی ،شخص یا حالت رابایک شی،شخص یا حالتِ دیگرتشبیه کنیم توجه می فرمودید میدانستید که سخنِ من در
مورداصرارببرک کارمل دردوستی با روس واصرارِ شما دردشمنی با پاکستان
ازبابِ تمثیل بوده است نه اینکه من شمارا بااومقایسه نمایم یعنی وقتی
که انسانی رابه شیریا پلنگ تشبیه میکنیم منظور به هیچ وجه این نیست که آنها به جُزیک صفت یعنی شجاعت ازدیگردیدگاه ها نیزباهم مساوی وهمسان استند وامااینکه پاکستان برخی از مناطق سرحدی افغانستان رازیر بمباری گرفته است مرا به یاد شعرحمیدماشوخیل افگند که:
څه زمری کړه زمانی دتماشو ننوزی یی په غار ګیډړ پیشو
دُرُست است که پاکستان این کاررا میکند ولی چرا؟
به این دلیلِ ساده که پاکستان میخواهد درمقابله با فشارِ امریکا
پروژۀ مهاجرت اجباری مهاجرین را ایجاد نماید و در نتیجۀ وادار ساختن جبری مردم سرحدات افغانستان برای کوچ به سوی پاکستان ناتووامریکارازیر فشارافکارعمومیی جهان قراربدهد تا زودتر از منطقه راه خودرا بگیرند وبروندوبنابراین خامیی سیاست دولتمردان
ماست که افغانستان ومردمش رادرگردابِ حوادثِ منطقه افگنده است ومیخواهد غرق کند.نه دوستی با دیگران مطلق است ونه دشمنی بنابراین پاکستان نه برای همیشه دوست ما ست ونه برای همیشه دشمنِ ما واین وظیفۀ دشوارِ سیاستمداران ماست که راه های سیاسی حفظ منافع افغانستان را دریابندوامامن دربین دوکشورهمسایه ومسلمان به آسانی خواهان جنگ نیستم ودیگران را هم به آنچه خود نمیتوانم انجام دهم مکلف ساخته نمیتوانم وبرایم دُشوار است از اروپا برای دیگران قوماندۀ جنگ بدهم وخود به همان شعار برضدِ پاکستان اکتفا کنم.واما من این مثال رانیزبرای افادۀ این مقصودآورده بودم که آن قهرمانِ جهانی در شعرش یعنی مادرعوامل محسوس رادردوروبرِ خود میبیند وبرای او مداخلۀ پاکستان امری مجرد است ،به هرصورت این صحبت ها دیگر موردی ندارد ومن همانطور که قبلاً عرض کرده ام سر سوزنی احترامِ من نسبت به نوری صاحب کاهش نیافته است ومن باز برای شان می گویم که در مثال مناقشه نیست وبه هرحال من ازاینکه
با نامِ ایشان از ببرک کارمل یاد کرده ام ازایشان پوزش میخواهم ودیگر به صحبتِ خود خاتمه میدهم.با عرض حرمت.نگارگر


اسم: سردار   محل سکونت: کابل    تاریخ: 09.10.2011

کار کنان گرامی افغان جرمن آنلاین سلام !
این نظر خواهی واقیعآ جالب شده است . هموطنان ما با نظر های شان انرا رنګین ساخته اند.
اما انچه مرا مایوس ساخته است این است فکر می کنندمنطق پسر قوی است برای آنکه از نظر ملا و امیر سخن میګوید. زمانی یادم می آید که حفیظ الله امین به خاطر حفظه حکمت خود از یک قسمت ایت که به نفع شان بود اسفاده می کرد و قسمت دوم ایت که تشرح قسمت اول بود و ان قسمت مخالف اندیشه و طرز حکمتداری او بود چشم پوشی میکرد.
حالا بعضی از خوانندګان عزیز عین کار می کنند ان قسمت شعر که جهت تخربی دارد می خوانند وقسمت دیګر را که ترممی و تشریحی است فراموش می کنند.
در جواب یک دوست که مرا وکیل دعوای جهانی صاحب خطاب کرده است عرض کنم من حقوق دان نیستم ایشان قوی تر از من میتوانند از خود دفاع کنند. من فکر می کنم نظریات مخالف شان در حدی نیست که خود را زحمت بدهند. ایشان ګفتنی خود را ګفته اند. این به برداشت افراد و اشخاص تعلق دارد که چګونه انرا می بینند.
با احترام
الیاس


اسم: هاشم   محل سکونت: کانادا    تاریخ: 09.10.2011

کار کنان گرامی افغان جرمن آنلاین سلام !
تا جای که من نظر خواهی را تعقیب می کنم کاملآ دیده میشود که زیاد نویسندگان اگاه ما نمیدانم خواسته ویا نا خوسته در قطار شورای نظاریان قرار گرفته اند .آنها که یک عمر به ضد خایینین افغانستانی قلم زده اند با این نوشته های شان در چرخش آسیاب دشمن قرار ګرفته اند. مرغ شان یک لنگ دارد.کوشش دارند که با طرف کند چاقو ملی را تراش کنند.
با احترام
هاشم از کانادا


اسم: علی ذکی   محل سکونت: ونکوور کانادا    تاریخ: 09.10.2011

به فکر قاصر بنده اگر جهانی صاحب عنوان را عوض " موری رخصت را کوه ځم در‎څخه "نالۀ جگر سوز مادر یعنی" زویه د خدای روی مي دروړی مه ځه" انتخاب مینمود و همچنان چار فرد آخر را چنین مینوشت:
زویه د خدای روی می دروړی مه ځه!!!
ځان تر قیامته بېلوم درڅخه
موري رخصت راکوه ځم درڅخه
زویه د خدای روی مي دروړی مه ځه!!!
موري رخصت راکوه ځم درڅخه.
زویه د خدای روی می دروړی مه ځه!!!
گپ به این باریکی ها نمیکشید.


اسم: نجیب الله داوری   محل سکونت: تورنتو- کانادا    تاریخ: 09.10.2011

سلام واحترام حضور همه!

از میان نظریات گوناگون هموطنان عزیز در بحث هذا، به ارتباط شعر محترم باری جهانی،از دیدگاه های محترم نوری صاحب ومحترم بارز صاحب قویاً پشتیبانی و حمایت مینمایم. باحرمت،


اسم: باقی سمندر   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 09.10.2011

نگاهی به چند بیت باهم مینماییم و نخست بخشی از ترجمه متن شعر پشتو را میخوانیم :

مادر! نصیحتهای بیجا را بگذار/ گریه ها وزاریها و فریادها را بگذار/ مادر! گریبانت را با اشکها میالا ی/ خواسته های بیهوده ات را بگذار/ من کلید بهشت رابه دست دارم/ خداوند جنتهارا به من ارزانی میدارد/ خدا به عوض شیرت، شیری که بمن داده ای/ میگرداند جاری دریاهای شیر را/ مادر! ناوقت میشود! من میروم/ من ازهدفم رویگران نیستم، میروم!/ دیگر به گپهایت گوش فرا نمیدهم/ نیتم برای جهاد خراب و تراب میگردد/ من میروم/ ... (پایان گفت و شنود طالب با مادرش)

آقای جهانی در این دیالوگ از دو زبان سخن میگوید: از زبان مادر و مادری که مهرو محبت مادری دارد و پسری که عشق به جنت و رودبار شیردارد و آرزوی جهاد! فرزندی که شیر نقد مادر را فراموش کرده وشیر نسیه بهشت را به شیر پاک مادر ترجیح داده است. این شیپور را باری جهانی نواخته است: شیر پاک مادر را که نقد است، نقد را بگذار و برای رفتن در بهشت کلید را در گردن بینداز و خود و دیگران را بکش! اینکه بهشت پریروزه طالب در کابل تعمیر نیمه آباد در چهارراهی عبدالحق در کابل بود، حتماً گادرها و سیمهایش با استخوانهای سایر فرزندانی که به شیر مادر بی اعتنا اند ساخته خواهد شد و اینکه آیا کودکان روی سرک در جاده وزیر اکبر خان در بهشت میروند یا طالبها این راز را خداوند میداند. شاید هم باری جهانی و افراسیاب نیز بدانند چون از "نیات شوم پشت پرده" آگاهی دارند و چون پرده بیافتد خیام داند که کی ماند وکی نماند. باری جهانی امروز مبلغ طالب و دیروز یار ویاور سلیمان لایق بود! او در سی سال اخیر بارها از یک خط به خط دیگر رفته است.

در این شعر ذره یی از بار ترقی، پیشرفت، استقلال وآزادی دیده نمیشود. البته، توهین به مادر و پشت کردن به مادر خود و مادر میهن هویداست. تازه دیدیم فرزندی که به مادر گفت: "ناوقت شده ومیروم"، پریروز در کابل چه بلایی بالای مادر میهن آورد و اشک چندهزار مادر را ریخت، و آنها را در سوگ و ماتم روی گلیم سیاه نشاند.

اگر شاعر میخواست و فکر میکرد، میتوانست چنین بنویسد: "فرزندم! همراهانت جویها و رود بارهای شیر بهشت وفردوس برین را نه، بلکه جویبارهای خون خانواده ها را جاری ساختند. دامن مادر میهن را آغشته به خون کردند. کجا میروی؟ اگر بروی شیرم برایت نابخشوده باد! کلید جنت زیر پای من است، زیر پای مادر! باش! کجا میروی


اسم: افغان- جرمن آنلاین    محل سکونت: جرمنی     تاریخ: 09.10.2011

خوانندگان گرانقدر و محترم افغان جرمن آنلاین

دریچۀ نظر خواهی در مورد شعر جناب آقای باری جهانی تحت عنوان (موري رخصت راکوه ځم درڅخه) به تاریخ یکشنبه ۹اکتوبر۲۰۱۱ به ساعت ۵۹/۱۱ مسدود می گردد. هر گاه خواسته باشید در مورد نظر دهید، از این فرصت استفاده فرمائید.
با احترام
افغان جرمن آنلاین


اسم: عارف عباسی   محل سکونت: کلیفورنیا، امریکا    تاریخ: 09.10.2011

بحیث یک همکار قلمی این پورتال و آرزومند استفادۀ مفید از شهرت، اعتبار و وقار این پورتال به سود جامعه و با مدنظر داشت رجحانات واقعی ملی و هزاران داستان غم انگیز احوال کنونی کشور، دوستانه تقاضا مینمایم که به این بحث خاتمه دهید.
این داستان دنباله دار مارا بجایی نمیرساند و مفیدیت آن برای حل معضلات بیشمار وطن صفر است. بهتر نخواهد بود تا اگر وقت و قوت فکری خو درا با درک رسالت قلم بدستی به موضوعاتی معطوف گردانیم که امروز افغانستان به آن دست بگریبان است.
در قدم اول نمیدانم دلیل جاه دادن این اثر منظوم در نظر خواهی چه بود؟ شعری بود هر پیامی که داشت باید در صفحه خاص و معین آن نشر می شد. ما باید موضوعات مهم سیاسی ، اجتماعی و تا حدی دینی رابرای گرفتن آراء عامه در صفحۀ نظر خواهی بگذاریم و هدف بدست آوردن نتیجۀ مطلوب و به درد بخور باشد تا خوانندگان از آن بیاموزند نه شعر و داستان و لطائف را.
خواهشمندم تا لطفا" دامن این بحث بی ثمر را بر چینید.


اسم: ولی احمد نوری   محل سکونت: پاریس - فرانسه    تاریخ: 08.10.2011


بلی پاکستان دشمن ماست
باز هم عرایضی خدمت جناب نگارگر!


اسم: کوهزادی علی   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 08.10.2011

برادران سلام بنده ازآغاز متوجه جریان هستم وبرایم بسیار آموزنده بود که بخش نویسنده ها و نا نویسنده ها را درین نظر خواهی شناختم.
در بحث حاضر نظرات که استوار برمنطق و اصول نقد، عیار شده است و هرکدام ایشان دسترسی به شعر و شاعری نیز دارند میتوانند معیار قرارگیرند که همه خبیران با آنها همنوا وهم صدا هستند.
این اشخاص مانند جناب سخیداد هاتف، جناب مسعود فارانی، جناب استاد اسحق نگارگر ودیگر بزرگان همنوا، عمده میباشند .
آنچه دور از نقد و بدون درون مایه، فاقد معیار ها است که برای ارضاء خاطر خود نوشته اند چیزیست که خود ارزان بودن وکم ارزش بودن کار ایشان را ثابت ساخته اند.
تنها درمورد جناب سیاسنک موضوع فرق میکند که ایشان آگاهانه منطق نقد و اصول نقد را زیر پاگذاشته اند تا انتقام از جنگ قلمی گذشته اش را از جناب جهانی گرفته باشد این شفاف وروشن است . یعنی او بادرک ودانستن موضوع شعر، آگاهانه راه غیر معیاری نقد را برگزیده است، که از نگاه اصول ایشان با این نوشته خود تمام کارکرد خود را کم ارزش ساخته اند. زیرا او میدانست که کسی جرئت این را ندارد تا در برابر نقد او بیاستد . خوشبختانه در جامعه هنوز کسانی هستند که درک حساس ودراک برابر به اصول دارند که خار را از گل تشخیص میدهند.
جناب سیاسنگ خود به اشتباه خود پی برده است که تاکنون سکوت اختیار کرده اند این سکوت نمایندگی از خبیر بودن ایشان دارد نه ضعف ایشان. زیرا هرقدر اشتباه را چوبک بزنند بدتر میشود وخوبتر نه .
اما کسانی دیگری که درین بحث خود را نوخود آش ساخته اند موضوع فرق میکند زیرا نوشته های آنها بجای ارزش، بسیار چندش آور است .
اول نحوۀ نقد نویسی را بجای عقده گشایی اشتباه گرفته اند ودر هرجا تلاش دارند تا خودرا موجه نشان دهند . بدبختانه طرز دید آنها نشانه مطالعات ناچیزایشان میباشد که هنوز دید ایشان از روی سطح به عمق نفوذ نمیتواند بکند. اگر چنین نمی بود تمام جامعه ما از سرک تا پچک ناقدین برابر برمعیار ها میبودند. جامعه ما هنوز به این بلوغ فکری نرسیده است که کار را به اهل کار بسپارند و به گفته اهل کار اعتماد نمایند.هر موضوع لایه های سطحی و عمقی دارد ازینرو تا مطالعات پیش رفته درتوان شخص وجود نداشته باشد نظر بسیار کم بغل و چندش آور بار می آید.
بزرگان دیگری که حق را تشخیص نموده اند، نیز توانسته اند گلیم خودرا آبرومندانه از آب بیرون بکشند وحق را از ناحق تشخیص دهند. حرف شاعر در ذیل اکنون به یک مقوله واصل تبدیل شده است که میتواند ممد گفته ما باشد.
آنکس که بداند و بداند که بداند
اسب خرد از گنبد گردون بجهاند
آنکس که بداند و نداند که بداند
بیدارش نمایید که بس خفته نماند
آنکس که نداند و بداند که نداند
لنگان خرک خویش به منزل برساند
آنکس که نداند و نداند که نداند
در جهل مرکب ابدالدهر بماند
اینکه حرف بزرگان را نمی دانند گناه همان کم دانشی است که در مصرع آخری بیان شده است. وسلام


اسم: ن. قلمداد   محل سکونت: ج.ف.آلمان    تاریخ: 08.10.2011


هر جا تویی آشوب همین دود و غبار است
از خویش برا، طرح جهان دیګر انداز
(بیدل)
به اجازۀ تان بنده باز وارد بحث میشوم و در قسمت ۲ تبصره دو تبصره دارم.

۱. من باز میگویم و باتأکید میگویم که شعر باری جهانی از طرف من و عده ای از خوانندگان با معیارهای ادبی موردِ نقد قرار نگرفته است که به خود اجازه دهیم و بگوئیم که آنانیکه باین شعر پرداخته اند چیزی از مبادی نقدادبی نمی دانسته اند.
نویسندۀ محترم قسمیکه قبلا هم نوشته ام باز تکرار میکنم که پورتال افغان جرمن در بالای این دریچۀ نظر خواهی از خوانندگان تقاضا کرده است که در مورد مطلب و مضمون شعر مورد بحث نظر بدهید و نگفته اند که این شعر را نقد ادبی بکنید. این غیر منطقی هم است چونکه نظر خواهی عامه در این دریجه مطرح است و در عام همه قسم سویه های فکری و علمی موجود است که در نهایت از نګاه های متعلقه نوشته شده می تواند.
پا فشاری بالای نقدادبی، مفهوم خود را پت نمودن در عقب نقد ادبی است یعنی از نام نقد ادبی سوء استفاده میشود. نویسنده ایکه می نویسد : نزدیک است از مقصود دور بیفتم حرف بسیار رندانه گفته است . کار بی ربط خود را می کند و برای غفلت خواننده این جمله را می نویسد. اینکار را کسانی میکنند که خودرا مغلوب منطق طرف مقابل بیابند. علمیت به قبول واقعیت ها است نه رد آن.

۲. سردار الیاس جان به حیث وکیل الدعوای جهانی در مورد شعر پشتنو بیری دوبیژی ژغ می اوری می نویسند: این شعر درد مردمی را بیان می کند که می سوزند و می سازند. از زمین و هوا کشته میشوند. اگر کمی دقت کنید می بینید که تنها مناطق پشتون نشین است که زیاد ترین بار این جنگ را می کشد. خلاصه کشتی شان در حالت غرق شدن است و این مسؤولیت شاعر نویسنده، رسام و مبلغ است که بقوم در حال غرق شدن بگوید. متوجه باشید که کشتی تان غرق میشود.اگر شدت این جنگ در مزار و یا بدخشان می بود شاید طور دیگری سروده می شد.
نمیدانم زمانیکه برادران هزارۀ ما در افشار قتل عام شدن هم کدام شاعر در غم غرق شدن شان چیزی سروده است و از طرف دیګر در تاریخ جهان هیچ کس نتوانسته یک قوم را از بین ببرد. شاعر اګر بسیار پخته فکر کرده میتوانست می توانست هم در یک مصرع اضافی صدا بزند افغانان یعنی تاجکان ازبکان هزاره و غیره برادران پشتون تان در غرق شدن است بکمک بشتابید که غرق میشوند.

نمیدانم چه ګل دامن کشید از دست من یارب
که فریادست چون منقار بلبل در هر انګشتم
(بیدل)


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی   محل سکونت: دخاو    تاریخ: 07.10.2011

محترم ع، توخی!
زه هم تعجب کوم چه تاسی څنګه د یو چا پر نظرباندی اعتراض کوی بیله دی چه مو په دقت لوستی وی. ما د جهانی څخه د نظر تقاضا نده کړی٬ بلکه دا سی اظهار می کړی:
ټولنی او ستاسو هویت او محبوبیت ته به ګټور دا وی چه ددی نظر خواهی جریان بند سی.
ددی کرښی څخه هر څوک پوهیږی چه د نظر خواهی د بندیدو صلاحیت د چا په لاس ده. ښه غور وکړی٬ علمی مجادله باید د موضوع سره سمون ولری. تاسی هم کولای سی چه خپل نظر ورکړی٬ چه یو څو میاشتی نور هم دوام وکړی. زه هیڅ مخالفت نلرم.
په درناوی


اسم: خلیل نبیل مزاری   محل سکونت: استکهولم    تاریخ: 07.10.2011

اگر این شعر، شعر خوب و میهنی باشد که انتحار و منطق انتحار را در چوکات یک سروده به دید نوجوانان پشتون میدهد، نفرین به این شعر خوب میهنی! درونمایۀ این شعر بر اصل دینداری، وطنپرستی و احترام به مادر استوار است که آقای باری جهانی دانسته آنرا جمعبندی نموده است.

دینداری: استدلال انتحاری سرچشمه از آیات سوره صف میگیرد که میفرماید: "ای مسلمانان! آیا دلالت کنم شمارا به تجارتی که برهاند شمارا از عذاب درد دهنده؟ ایمان آورید به خدا و رسول او و جهاد کنید درراه خدا با اموال خود و با جانهای خود.
این بهتر است برای شما اگر میدانید. آیا ملای بیسواد این فهم، درک و دانش اسلامی و مذهبی را دارد که مفهوم "جهاد با جانها" را به غیر از انتحار و خود کشی، انسانیتر و عقلانیتر تعبیر و تفسیر نموده بمغز جوانان پشتون پیچکاری نماید؟ آیا مسلمانی توانایی ستیغ و بغاوت بااین آیات را دارد؟ هرگز، حتی پدر و مادر حق ندارند فرزند خود را مانع عملی ساختن خط قرآن گردند.

وطنپرستی: منطق جوان انتحاری، دفاع از وطن، جنگ با اشغالگران و کافران به خورد خوانندگان داده شده که اگر از دیدگاه و منطق آنها به مطلب ببینیم، در حقیقت کشور ما اشغال شده است و وظیفه هر باشنده این سرزمین است که جهاد کند و وطن را از شر کافران و بیگانگان نجات دهد. اما، پیامد پیروزی این جهاد، انتحار و مبارزه علیه اشغالگران به چی می انجامد؟ اینجاست که منطق و استدلال انتحاریان و تشویقگران قانون انتحار میلنگد. ایشان به خوبی میدانند که هدف نهایی شان چیست ولی هرگز باین نکته باریک تماس نمیگیرند تا مبادا مشت شان باز شود.

احترام به مادر: جوان پشتون با پشتوانه آیات و وظیفه میهنی و وطنی بجهاد و انتحار میرود و آرزوی گرفتن اجازه از مادر را دارد. مادرش با آنکه شیرش را نمیبخشد اگر فرزندش بیگناهی را بکشد. او رفتن بسوی انتحار و خود کشی را پلان دشمنان پاکستانی و ایرانی میداند، باآنهم فرزند دلیرش به قیام خود استوار است و دلایلش قناعتبخش. مادر فرض عین فرزندش را که همان دفاع از دین و وطن است، فراموش میکند و دلیل میآورد که در پیش دینداران بی آزرم کفر است.
این چگونه مادر است که فرزندش را مانع عملی ساختن سخن خدایش میشود؟ این چگونه مادر است که فرزندش را مانع حراست از خاک وطن نیکه و بابایش میشود؟ منطق مادر در مقابل فرزندنش به پشیزی نمی ارزد. این زاری و تقلای مادر بیچاره و تصمیم نهایی فرزانه فرزند با استدلالش را آقای باری جهانی به شکل بسیار زنده به شعرش گنجانیده است. باید اعتراف کرد که شعر آقای باری جهانی تشویق کنندۀ جوانان پشتون بسوی انتحار و بسوی عملی نمودن آیات قرآنی است. اینکه فردا چه میشود و با این انتحار اسلامی این نوجوان مسلمان، جان چقدر مسلمانان دیگر افغانستان را میگیرند برای آقای جهانی بی ارزش است. آنکه میداند هدف چیست نقد میکند و آنکه نمیداند فکر میکند شعر خوب میهنی خوانده است.


اسم: نگارگر   محل سکونت: برتانیه    تاریخ: 07.10.2011

یک گستاخیی مکرر خدمتِ جناب نوری صاحب،
من در کجا گفته ام که جناب عالی ویا دیگران صاحبِ سواد نیستندولی شما هم انکار نمی فرمایید که دایرة المعارفِ علوم نیستید که در همه رشته های فرهنگی،ادبی سیاسی وغیره وغیره صاحب معلوماتِ قابل اتکاء وفنی باشید.من باز میگویم وباتأکید میگویم که شعرباری جهانی با معیارهای ادبی موردِ نقد قرارنگرفته است وبنابراین آنانی که به این شعر پرداخته اندچیزی ازمبادی نقدادبی نمی دانسته اند.من میگویم کمال شعرجهانی در همین است که داد وبیداد یک مادررادربرابرِ سخنان مبتنی برتعصُب وتنگ نظری یک انتحارکننده، کم رنگ نشان داده است تا بگوید که جوّ پُرازتعصبِ کنونی دیگر گوش به صدای مادران ندارد واگرشارع این دین یعنی حضرت پیامبر(ص) بهشت رادر زیرپای مادران می دید وبدون اجازۀ پدر ومادربه جوانان اجازۀ اشتراک درجهاد نمیداد اینک آنان که مدعیی پیروی ازاو استند چنان درمُردابِ لجاجت غرق گردیده اندکه صدای مادران را با این گونه بی پروایی مقابله میکنند.شما پنداشته اید که جهانی جوانان را به تعبیرِ شما به انتحاروبم گذاری انتحاری فرا میخواند اگر جهانی چنین اراده میداشت ازاین دوحالت متضاد تنها یک حالت یعنی همان منطق مبلغان انتحاررادرشعرِ خود می پرورد. این کار شعر اورا حربۀ تبلیغ بهتر می ساخت.

شما حتی این حقیقت بدیهی را نیز فراموش می کنیدکه قهرمانان برگزیدۀ جهانی مردمان عادی یعنی یک مادر بیسواد ویک فرزند جوان، خونگرم ودرعین زمان نادان است وجوان آنچه را ازپیر یا ملا شنیده است به مادرمی گوید ومادرهم آنچه را می شنود از زبان پیر وملا می شنودودرمنطق هردوپاکستان اصولاً نمی گنجد.روزگاری ببرک کارمل معیاروطندوستی را دوستی با اتحاد شوروی می دانست واینک جناب عالی معیاروطندوستی اشخاص را دشمنی باپاکستان می دانید.اگر همین شمارا تسلی میدهدمن بدون استشاره ازجهانی برای تان می گویم مرگ بر پاکستان وصدبارمرگ برپاکستان ولی این کدام مشکل جامعۀ مارا حل می کند؟پاکستان دوستِ ما یا دشمنِ ما درهرحال همسایۀ ماست واگر آدم با همسایه دوست باشد بسیارخوب است اما، اگر همسایه قصد دشمنی داشت ما مجبور می شویم با اودشمنی کنیم ولی درعین زمان واقعیت های کشورِ خودرا هم باید درنظر بگیریم ،آخرمردم افغانستان مانند من وشما دراروپا زندگی نمی کنند واگر پنج روز پاکستان راه خودرا برروی مردم ما ببندد مردم مارا رنج قحطی خواهد کُشت.

کاش شما که قصددشمنی با پاکستان دارید بتوانید کم ازکم یک ماه خرج های تان را کناربگذارید تا درموقع ضرورت بتوانید به دردِ هموطنان تان بخورید.دشمنی با همسایه آنهم با همسایه ای که همین اکنون نیمی ازمردم مارادرنتیجه ای خط دیورند با خود دارد وبیش از یک ملیون نیز ازدوران تجاوز روس ها به این سو درآنجا مهاجر مانده اند.نزدیک است از مقصود دور بیفتم اگر جهانی یک دوبار از زبان آن مادرِ بیچاره میگفت مرگ برپاکستان به نظرِ شما جهانی وظیفۀ وطن پرستانۀ خودرا انجام داده بود وشما هم کاری به زیبایی های ادبی وهنری شعرِ اونداشتید.دردِ شما همین است واما، شما
ازسرود ملیی سرودۀ جهانی هم یاد کرده اید که من هم آن را به عنوان شعر وحتی به عنوان همان سرود ملی هم قبول ندارم.من با جناب عالی نیزآشنایی وارادت دارم ولی این آشنایی با شما هرگز سبب این نمی شود که برهمه نظراتِ تان صحه بگذارم.به هر صورت من با تقدیم همین عرایض صحبت رادراین زمینه به پایان می رسانم واما،این اختلاف نظرِ من با شما به قدریک سرِسوزن هم احترام مرا نسبت به شما کاهش نمیدهد.باعرض احترام وصمیمیت.نگارگر


اسم: ع٠توخي   محل سکونت: sweden    تاریخ: 07.10.2011

نه پوهيږم چي ډاکتراکبر يوسفي ولې ديوه علمي بحث چې دوخت او زمان له کبله هم پر ډېر مناسب وخت را پورته شوی دی د پای ته رسېدو غوښتونکی ېې دی؟
خکه په اولينو ليکنو کي ېې د جهاني څخه غوښتنه کړېوه چې خپل نظر
څرګند کړه چي نور دا بحث او کړکی وتړل شی ، که چېري څوک د یوې علمي مجادلي د ليدلو او لوستلو توان و نه لرې خپل اختيار ېې دی نه دي ېې لولي اما د نورو لپا ره به تصميم دجرمن انلاېن محترمي ادارې ته پريږدو چې دوی تر څه وخته ادامه ورکولای شې او يا هم پخپله د ليکونکي په غوښتنه چې دلته جهاني دی٠
هيڅ حاجت نسته چي څوک دخپل مليت سپيناوی دلته وکړي اساسې خبره داده چي څومره کولای شو چې ځانونه افغانان ثابت کړو ٠ او دغه نظر غوښتني ددې لپاره په لار نه اچول کيږي چي دليکونکي سره دتماس دپیداکيدو او ياهم دليکوال څخه دپاداش اخستلو کم توقع دي موجوده وي ٠
اوپه پاي کي غواړم چي اضافه کړم چي ځنو محترمانو په خپلو نقدونو کي کوښښ ددي لپاره کړی و چي محترم سياسنګ تبرئه کړي په عوض کي له دي څخه چي د شعر سره اګاهانه برخورد او نقد کړي ٠ دمحترم مسعود فارانې او محترم نګارګرصاحب لېکني راته اموزنده او په زړه پوري وي ٠


اسم: نجیب آگاه   محل سکونت: سویدن    تاریخ: 07.10.2011

آنچه من دریافتم شعر یک گفت و شنود دو جانبه میان دو اندیشه متضاد در محور یک موضوع میان مادر و پسری است که زاده تخیل شاعر است. در عالم واقع خیلی غیر عاقلانه خواهد بود اگر تصور کنیم که یک انتحاری چنین آگاهی منسجم سیاسی، مذهبی و اجتماعی داشته باشد. شاعر خیلی رندانه ظاهراً نشان میدهد که هیچ موضعگیری در قبال مسئله ندارد، در حالیکه وی میتوانست موضع خویش را روشن نماید.
آیا وی در عقب اندیشه مادر ایستاده است یا همکلام پسر است؟ تاکید فراوان روی "موري رخصت راکوه ځم درڅخه" و اجرای پر سوز و گداز دیالوگهای پسر نشان دهنده آن است که پسر انتحاری بازتاب دهنده اندیشه های شاعر است.
از طرفی واضح است که خالق هر اثر ادبی طبیعتأ دلبسته قهرمان اثر خویش است. از فحوای کلام باری جهانی در مصاحبه اش با "آسمایی" و به ویژه این شعر با رویکرد به کارنامه اش بر می آید که محور تفکر وی طالب منشی، سنت پسندی (قبیلوی) و قوم_مداری است که نتیجه اش میشود "سرود" برای نوجوان بیسواد فریب خورده که هنوز معلوم نیست که با چه وسیله اغوا میشود. من اندیشه باری جهانی را تحریف تمسخر آمیز حقیقت میدانم و بس.
باید اذعان کنم از "مصلحت اندیشی" تعدادی از روشنفکران ما در قبال این موضوع خیلی متاسفم.


اسم: ولی احمد نوری   محل سکونت: پاریس - فرانسه    تاریخ: 07.10.2011


مکثی بر نوشته های جناب اسحق نگارگر


اسم: Mohammad Ishaaq Amanzai   محل سکونت: Norway    تاریخ: 07.10.2011

درشعر جهاني صاحب (موري رخصت راکوه ځم درڅخه ) چنان رمزهاي فلسفی نهفته است که بغیر از خود جهاني صاحب بسیارمشکل خواهد بود هرکس آنرا به آسا ني درک ، تحلیل وبیا موزد ،چی ماند که انرا نقد کند۰ تشکر


اسم: انجینیر عبدالرحمن ساپی   محل سکونت: کابل    تاریخ: 07.10.2011

دښاغلی جهانی صیب له شعر څخه خوداسی مالومیږی چی ځان مرګی بریدونه تایدوی اوځوانان هڅوی چی بیګناه افغانان ووژنی ترڅوچی دآی-اس-آی تنده ماته شی اوکه دجهانی صیب په خیټه کی بله کومه ماناوی نو مهربانی دوکړی داموضوع دروښانه کړی اوکه یی مانااومفهوم هماغه دشعر ظاهری شکل وی نوډیر خواشینی ځای دی چی دیوفرهنګی له خولی څخه راوڅی اوپه میدیاکی هم نشریږی
جهانی صیب !جنت نه دتللوډیری معقولی اوروالاری شته چی زلمیانوته یی زده کړی نه دشیطانانو شیطانی لاری کوم چی دجهادتر نوم لاندی زموږوطن په کڼواله بدل کړ زه نه پوهیږم چی تاسی ښاغلی به دغه ناخوالی اوناورین چی د۱۳۷۱ څخه بیل اوترنن پوری روان دی لیدلی دی اوکه نه؟ دیوادیب اواګاه انسان په حیث ناپوهه خلک سمی اوروالاری ته وهڅوی .


اسم: سردار   محل سکونت: کابل    تاریخ: 07.10.2011

شاغلی محترم غنی صاحب از هالند !
با تشکر از افغان جرمن آنلاین که زمینهء آنرا مساعد ساخته است تا هموطنان ما در بارهء یک نوشته، شعر اگر ممکن شود آهنگها ابراز نظر نمایند.این نظریات ممکن است از طرف اشخاص فنی و مسلکی ماند محترم نوری صاحب ،نگارگر صاحب ویا اشخاص عادی و عوام مثل من باشد . من چون از صنعت شعر نمی دانم که انرا در ترازوی طلایی نقد سره و خشره کنم پس تاءثیر اجتماعی آنرا حدس و گمان می زنم و در ان باره ابراز نظر می کنم. چون این حق را آزادی مطبوعات به ما داده است.
من به نظر شما نوری صاحب ،نگارگر صاحب احترام دارم ولی این نظر شما را کمی مغرضانه یافتم.
شما می نویسید. (شعر جهانی صاحب من نظریاتی نوری صاحب وسیاسنگ صاحب را صد در صد تایید می کنم.) این کاملآ حق شما است که از نوری صاحب دفاع کنید و نظر شان را تائید کنید. ولی آیا سیاسنگ صاحب د ر این نظر خواهی سهم گرفته است. ؟
اگر شما ریگی در کفش نداشتید باید از ان عده طرفداران ویا خلاف آن که در بیرون از پورتال نوشته اند، هم نام می بردید. مثلآ شاغلی افراسیاب،شاغلی سخیداد هاتف،شاغلی نعیمی و دیگران، در آن صورت بود که شما بحیث یک نظر دهندهء بیطرف قابل قبول بودید.
در مورد آقای نگارگر عرض شود. ایشان از لحاظ فن شعری این نوشته را داده است و ملاحظات خود را در ان نوشته است، که امید میرود آنرا یک بار نه از روی بدبینی بلکه با کمال آرامش و سکوت دوباره مرور کنید،اگرزحمت نشود.
(پشتنو بیری دوبیژی ژغ می اوری ) شاغلی جهانی به دها شعر دارد که در آنها از واخان ،بدخشان ،پنجشیر، هرات و از تمام افغانستان با مردم ان تذکر رفته است، پس این جهانی نیست که تفرقه می اندازد . بلکه خدایی خدمتگارانی همچو شما هستند که این آتش را دامن میزنند و در خمیر موی می پالند.چرا آقای جهانی به پشتون ها خطاب کرده است. من برای شما یک مثال میدهم. اگر خدای ناخواسته سر شما درد کند آیا میگوید که شکمم درد دارد.؟ پشتنو بیری دوبیژی ژغ می اوری این شعر درد مردمی را بیان می کند که که می سوزند و می سازند. از زمین و هوا کشته میشوند. اگر کمی دقت کنید می بینید که تنها مناطق پشتون نشین است که زیاد ترین بار این جنگ را می کشد. این پشتون ها هستند که مکتب شان ویران می گردد، سران قوم شان ترور می شود،خلاصه کشتی شان در حالت غرق شدن است و این مسوءلیت شاعر نویسنده، رسام و مبلغ است که به قوم در حال غرق شدن بگوید.
متوجه باشید که کشتی تان غرق میشود.
اگر شدت این جنگ درمزار ویا بدخشان می بود شاید طور دیگری سروده می شد.
محترم غنی صاحب !
بهتر بود جناب محترم شما نام آن عده مردمی را یاد می کرد که علنآ در پی تفرقه و تجزیه وطن محبوب من و تو است.
با عرض حرمت
الیاس پروان


اسم: غنی   محل سکونت: هالند    تاریخ: 07.10.2011

سلام به همه درقسمت شعر جهانی صاحب من نظریاتی نوری صاحب وسیاسنگ صاحب را صد در صد تایید می کنم وچیزی دیگر اضافه نمی کنم بطورکافی منتقدان چه موافقین وچه مخالفین نطریات ودیدگاه هایی مختلفی اراهه نمودند وبه نظر شخصی بنده این شعر آنقدر هم ارزشی انرا نداشت که همه اینطور به آن می پیچیدند بهر صورت آنچه مرا واداشت تا من نیز درین بحث حضور بیابم تبصره آقای نگارگر بود که درصف هوادارانی این شعر قرار گرفته ونظریه خود را ابراز نموده اندمن نمی خواهم تک تک تبصره ای شانرا مورد نقد قرار بدهم واز حوصله این بحث بیرون نیز است لاکن مشت نمونه ای خروار یک قسمت کوتاه تیصره ای شانرا که در ارتباط مضمون نوری صاحب نوشته اند به خوانش می گیرم ایشان نوشته اند{یکی ازدوستان دررابطه با یک شعر دیگر جهانی یعنی پشتنو بیری دوبیژی ژغ می اوری می گوید اگر به جای جهانی می بودم می گفتم افغانان ژغ می اوری که افغانان در آن حالت افغانانو می شود وشعر را از وزن بیرون می کند}آقای نگارگر افغان قرار یکه به همگان روشن است یک ملت است واز اقوامی مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از تاجیک پشتون هزاره ازبک ترکمن سادات قزلباش نورستانی پشه ای براهوی سادات وغیره که هیچ قوم به تنهایی خود اکثریت نیست یعنی که افغانستان کشور اقلیت هاست وازین هم اگر بگذریم بخاطری که وزن وقافیه شعر جهانی صاحب برابر شود ودر شعرش سکتگی رخ ندهد مناسب است که دیگر اقوام که ازان نام گرفتم حذف شوند ومخاطب تنها یک قوم قرار داده شود اینطور بگویید که بوی برتری جویی از اشعار جهانی صاحب به مشام میرسد.ودرین مقطع حساس وبغرنجی که وطن ما قرار دارد آیا ایجاب می کند تا بازهم دلها را رنجانید و باعث افتراق شد با احترام


اسم: فرهنگ   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 05.10.2011

دوستان گرامی
کسانیکه شاغلی جهانی را انتقاد میکردند که در شعر خویش گویا وی مردم را به انتحار دعوت میکند اگر شعر شينکۍ آسمانه عبدالبارئ جهاني را بشنوند جواب خود را دریافت می نمایند


اسم: عزیزی   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 05.10.2011

عبدالبارئ جهاني شعر شينکۍ آسمانه


اسم: .دوکتور محمد اکبر یوسفی   محل سکونت: دخاو    تاریخ: 05.10.2011

استقبال از مسدود نمودن نظرخواهی ولو کمی هم دیر شده است.
طوریکه دوستان می دانند، در نخستین روز ها نظر خود را در رابطه با جریان نظر خواهی اظهار داشتم که بعضا دور از موضوع و هدف نظر خواهی می نوشتند. هیچ کس به استعداد و ارزش اشعار پر بهای محترم عبدالباری جهانی شک و تردید نداشته است، اگر در مورد اثرات احتمالی منفی این شعر و یا برخی ازمصرع های آن، نگرانی از طرف بعضی از هموطنان تبارز داده شده باشد، به هیچصورت به اشعار سابق ایشان ارتباط نداشته،هیچ وجدان سالم ، نیات کم بها دادن به اشعار ایشان را نداشته و از امید سرودن هر چه بیشتر اشعار تازۀ شان در آینده، نمی کاهند.
آنچه بوضاحت در نوشته های بعضی ها مشاهده شده می تواند آنست که از یکطرف در توصیف محترم عبدالباری جهانی، بحیث شاعربرجسته می پرداختند، در عین زمان چنان سوالاتی را مطرح نموده اند که گویا، انتقاد کنندگان ممکن ضد زبان پشتو باشند، که این یکی از بد ترین تذکرات انسانهای متمدن بشمار می رود. این اولین اشتراکم در نظر خواهی بوده است. فقط آنچه را تذکر داده ام که تا همین اکنون، به همان نگرانی احتمالی فکر می کنم. البته خود را بصورت عموم در کدام جبهۀ منتقدین احساس نمی کنم. احترام واحساس قلبی ام در برابرمحترم عبدالباری جهانی تخفیف نیافته، اما ازینکه شاعر نیستم ، نمی توانم به افتخار ایشان شعر بسرایم.
من خاطرۀ نیک از آنعده ندارم که با استفاده از فرصت بدون تردید تلاش می ورزیده اند تا خود را شاعر و شعر شناس معرفی کنند، ممکن به امید اینکه زیر سایۀ شهرت عبدالباری محبوب و عزیز،جای نشستن بیابند. احترام، محبت و افتخار به داشتن چنین شاعر ما، پا برجاست، ارزش شعر ایشان، بعلتی افزایش می یابد که منتقدین بنابر اهمیتی که به اشعار ایشان قایل اند، خواستند، هوشداری دهند که مبادا کسی از آن بعنوان فراخوانی به اعمال نا مطلوب تعبیر نمایند. این تصور را هنوز هم از نظر دور نمی دارم، زیرا در آغاز هم عجولانه و سطحی نتیجگیری ننموده ام.

بجواب آنعده از دوستان که سخت متمایل بوده اند، درتحت نام اینکه غیر شاعران این شعر را نفهمیده اند و یا پشتون نیستند، تذکر می دهم که من فقط در مورد خود می توانم حرف بزنم: شاعرنیستم ولی پشتون هستم و به دری و پشتو درین نظر خواهی متون نوشته ام. من استدلال های کسانی را که موقف و احساس مادر امروز را با مادر زمان جنگ اول افغان و انگلیس، مقایسه می کنند ، تأئید نمی توانم. زیرا طوری که قبلاً هم گفته ام فرنگ امروز فرنگ دیروز نیست. جنگ امروز با آن جنگ های گذشته با فرنگ وقت شباهت ندارد و ما رهبرانی هم چون سردار محمد ایوب خان، مسمی به شیر میوند و یا وزیر محمد اکبر خان و غیره، نداریم. امید است ما ازین نظر خواهی آموخته باشیم تا در آینده در قضاوت های خود دقت بیشتر نمائیم. در خاتمه بار دیگر به شاعر محبوب عبدالباری جهانی صحت و مؤفقیت فراوان آرزو می نمایم.

با احترام


اسم: ملالی موسی نظام    محل سکونت: ورجنیا    تاریخ: 05.10.2011


عرض مختصری بر شعر شاعر چیره دست، جهانی صاحب


اسم: فریبا   محل سکونت: روی زمین    تاریخ: 05.10.2011

هرکس در مورد این شعر نظر و برداشت خود را با هموطنان درمیان گذاشت.من که بازهم باید بگویم به لسان پشتو زیاد بلند نیستم،از خواندن آن بی اندازه حظ بردم چون به نظر من دلایل مادر منطقی تر ، قوی تر و صد فیصد به واقعیت های کشور ما مطابقت میکند.بازهم برای آنکه خود را قناعت داده باشم به یکی از خویشاوندان مراجعه کردم تا این شعر را بصورت دقیق برایم ترجمه نماید.ترجمه را نیز چندین بار خواندم و به دقت خواندم و به این نتیجه رسیدم که در برداشت خود اشتباه نکرده بودم.بعد از آنکه روس ها از افغانستان خارج شدند تا امروز همه شاهد هستیم که ملا ها و مولوی ها و رهبران ( رهزنان )،هرگز فرزندان خود را به جنگ نفرستادند و هرگز هم درس (جهاد) را به پسران خود نیآموختند. فرزندان آنها در بهترین شرایط در اروپا و کشور های عربی و امریکاو..بسر بردند و قصر ها ساختند و خوش خوردند و خوش گشتند . آنان هرگز برای فرزندان خود بهشت را آرزو نکردند،بلکه فرزندان و جگر گوشه های مردم را به بهشت خیالی خود فرستادند.دیگر مردم فریب این داره ماران را نمی خورند. نه شعر جانی آنها را به بهشت رفتن وامیدارد و نه هم تبلیغات میان خالی ملا و مولوی. بنظر من دلایل که فرزندان مردم را به انتحاری شدن سوق می دهد، همانا فقر و ظلم و بیداد وفساد وچور و چپاول
از یک جهت و از جهت دیگر بمباردمان کور و تلاشی خانه های شان و ریختن خون عزیزان شان است و هزار و یک دلیل دیگر. اما در میان این هزار و یک دلیل ، به گمان من حتی یکی آن هم ،شعر نخواهد بود و شعر ( باری جهانی ) هرگز.


اسم: ن. قلمداد   محل سکونت: ج. ف. آلمان    تاریخ: 04.10.2011

کعبه و دیری ندیدم غیر الفتګاه دل
هر کجا رفتم به پیش آمد همین یک معبدم
(بیدل)

تا جاییکه عقل و فکر بنده حکم میکند علم و هنر زمانی از مغز به شکل یک فکر تراوش میکند که ضرورت زمانی به خصوص آن مساعد شده باشد. مسلما شرایط قبلی تهداب را می سازد.

هر انسانی که یک چیزی خلق می کند از آن هدفی دارد. این یک غریزه طبعیی می باشد که حق اجتماعی هر کس و سازنده فرهنګ بشریت است.

به ما هم این حق داده شد که نظریات خود را بالای هنر شاعر از هر نکاه بګوییم. ما نباید بین خود خفه شویم که کی راست ګفت کی غلط. همه ما هم راست ګفتیم هم غلط چونکه معلم صا حب نخواست دروغګوی را رسوا کند.

نه لفظ از پرده میجوشد نه معنی میدهد رویم
همان یک رفتن دل میکند ګرد آنچه میګویم
(بیدل)



اسم: کوهزادی علی   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 04.10.2011

خوانندگان محترم افغان جرمن آنلاین سلام !
بحثی راکه براه انداخته اید بسیار جالب آموزنده ودر عین حال افشاگر چهره های که معنی قلمرا نمی دانند ولی قلم میزنندو هم از جانب دیگر اشخاص را که هم قلم را دقیق میشناسند هم شعر را و هم حرمت قلم را، نیز به نمایش گذاشتید، کاریست بسیار عالی و با ارزش ممنون خدمت تان. اینک نظر بسیار دقیق و با ارزش جناب سخیداد هاتف را که از سایت آسمایی اقتباس نموده ام به این وسیله بشماارسال داشتم تا در کنار نظرات مثبت و صائب مثل استاد نگارگر شاعر توانا و منطقد راستین قرار گیرد.

سخیداد هاتف

این مادر برای اولین بار سخن می گوید
شعر "موري رخصت راکوه ځم درڅخه" ( از جناب عبدالباری جهانی) بحث های بسیار بر انگیخت. من به خاطر آن که متاسفانه ظرافت های ادبی زبان پشتو را نه می فهمم ، نه می توانم بگویم که آن چی در ظرف ِ این" ظرافت ها" ریخته شده چه قدر بر کل معنای شعر آقای جهانی تاثیر می گذارد. اما آن چی من از شعر فهمیدم ( البته به کومک ترجمه ی اولیه ی شعر به فارسی) ، این شعر را به هیچ رو نه می توان نمره ی منفی داد.
پسری جوان و پیکار جو از مادر خود اجازه می خواهد که برود و بکشد و کشته شود. مادر درمانده سعی می کند پسر جوان خود را از پیوستن به کاروان کشتارجویان و انتحاری ها باز دارد. پسر همان چیزهایی را می گوید که بهشت فروشان جنایت کار طالبان و القاعده در مغز اش فرو کرده اند. مادر شیر خود را به خاطر او می آورد و حتا سعی می کند به پسر خود نشان بدهد که آنان که مغز او را شسته اند خود به آن چی می گویند باور ندارند و از او به اصطلاح استفاده ی ابزاری می کنند. مادر نه می خواهد پسر جوان خود را از دست بدهد. نه عاطفه اش راضی می شود و نه باور ساده اش به مسلمانی جواز می دهد که پسر او دست خود را با خون دیگران رنگین کند. اما سخنان ساده ی او کجا و آن شور ِ آتشین که آدم کشان حرفه یی در دل و دماغ فرزند او ریخته اند کجا؟ این است که آدم حس می کند که در شعر ِ " عبدالباری جهانی" ، درمانده گی ِ مادر در برابر ِ بر انگیخته گی پسر کم رنگ می شود. به نظر من این ضعف شعر نیست ، بل قوت آن را نشان می دهد و با واقعیت ِ قابل مشاهده ی زنده گی چنان مادر و پسری هم منطبق است. پسر جوانی که با دنیایی در جنگ است و هوس رفتن به بهشت و در آغوش گرفتن حوریان طاقت اش را برده احتمالا با حرارت بیشتری سخن می گوید تا مادری که سخت احساس درمانده گی می کند و جز به شیر و تنهایی و حرمان خود نه می تواند متوسل شود.
در سطح راهبردها نیز من معتقد ام که برای مقابله با گسترش شهادت طلبی و انتحار خواهی آن قدر که روایت و قصه و برقرار کردن پیوندهای عاطفی با جوانان و نوجوانان کار ساز اند، استدلال و محاجه و تحلیل کارساز نیستند. به گمان جامعه ی پشتون ما به خاطر تاکید بیش از حدی که بر اهمیت غیرت و مردانه گی و سرسختی و دلاوری می گذارد ، از اهمیت پیوندهای عاطفی ساده ی روزانه خیلی آسان تر غفلت می کند. این در حالی است که گسیختن این پیوندها می تواند همچون عاملی ویرانگر عمل کند اما همچنان از دیدرس ما دور بماند. شعر باری جهانی در واقع تاکیدی است بر اهمیت روایت هایی که برای بازسازی این پیوندها ضرورت دارند. با دریغ ، تا کنون جوانان پشتونی که دست به انتحار می زنند و به طالبان می پیوندند موفق شده اند از جامعه ی پشتون تصویر سیاهی عرضه کنند و این تصویر را بر فراز تصویرهای دیگر بنشانند. عبدالباری جهانی در این شعر خود سعی می کند غلبه ی آن تصویر سیاه را به چالش بگیرد و روایتی دیگر از متن همان جامعه عرضه کند که قدرت عاطفی و انسانی اش بسی بیشتر از جاذبه ی خشونت طالبانی است. این تلاشی است مشروع و کارآمد و به نظر من به این خاطر باید از عبدالباری جهانی تشکر کرد.


اسم: هارون   محل سکونت: هالند    تاریخ: 04.10.2011

سلام و احتر مات به همه دوستان محترم .
اجاز ه دهید که من هم نظر شخصی خو یش را ابراز بدارم.من در شعر جهانی صاحب ( موری رخصت را کړه چه ځم در څخه) هیچ کمبودی ادبی ، معیاری و انتقادی را نمی بینم، مشاجره بین مادر و پسر بطور خیلی عالی بیان شده است وبه صورت درست در شعر ګنجا نیده شده است.نویسنده توانا جناب نګارګر صاحب درین باره بطور عمیق نظر خویش را ابراز دشته و نقد ادبی خیلی واضح و روشن بیان کرده است. بعضی دو ستان افغان سالهای دراز در غرب سکو نت داشته و از مردم و وطن خویش تنها در اخبار و میدیای غربی چیزی را می شنوند و یا میخوانند.چه رسد به نقد و تحلیل یک شعر یک شاعرکه هیچ چیزی رااز آن نمی دانند. چنین اشخاص زود تر عصبا نی میشوند اګر ازآنها جانبداری نشود.
در زبان پښتو یک متل است:( *** ).هر کس جای خود را دارد.تحلیل و ارزیابی شعر یک شاعر باید به انطباق قریحه صداقت و حقیقت استوار باشد نه بخاطر جا نبداری تعلقات سیاسی ، مسلکی ، هم صنفی ، قو می و نژادی.
اګر نظر یات خوا نند ګان رادر مورد این شعر در پورتال افغان جرمن آنلاین بخوانیم ۹۰٪ فیصد دو ستان نظریات خویش را در مورد شعر جهانی صاحب شعر خوب ، معیار ی و به جاه تو صیف کرده اند.
پس ما چرا قنا عت نداریم و گپ خودرا محکم میکنیم.
کاش این دوستان که خودشان میګویند که شاعر نیستند : ولی در مورد شعر یک شاعر با معیار و یا غیر معیار نقد شعر را به ارزیایی میګیرند . بجای اینکه این شاعر توانا را تشویق کنند بدون دلیل به ګریبان او دست انداخته و او را به جُرم تبلیغات سیاسی و فر مایشی محکوم میدارند.
من استاد نګار ګر را نمی شناسم و نه او را تاهنوز از نزدیک دیده ام ، ولی نظریات این دانشمند را درین مورد تا ئید میکنم.
به حرمت فراوان . هارون


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی   محل سکونت: دخاو    تاریخ: 04.10.2011

آخرین جواب خدمت محترم نگارگر!

متأسفم که اصلأً از شما تصور دیگری داشتم. من با شخصیت محترم عبدالباری جهانی آشنایی خیلی دقیق دارم و دوست خود می دانم. اما با هیچ دوست و حتی عضو فامیل تعهد ننموده ام که هر نظرخود را فقط پس از مشوره با ایشان و به هدایت ایشان ابراز بدارم. برای اینکه بحث به درازا نکشد، می خواهم این بحث را با شما ادیب، شاعر، نویسنده عالم العلوم ، خاتمه دهم. من مستقیماً شما را بکدام سازمان منسوب ندانسته بودم، بلکه بصورت عام از روی تندنس های اندیشه گفته بودم که در نوشته ها دیده می شود باز هم مختص بشما ارتباط نداشت.

محترم نگار گر اگر شما در آغاز جملۀ تان طوری ارایه می داشتید و می گفتید که شاعران بصورت عموم، هم بالفعل شعر می گویند و هم بنابر فرمایش. من این سؤال را طرح نمی کردم. نوشته های قبلی ام را مطالعه کنید، من قبلأً آرزوی قطع این نظر خواهی را ابراز داشته ام. شما با مهارت نویسندگی تان ممکن بخواهید، قصۀ سرمگسک را در بحث داخل سازید.

وقتی می نویسید: دراین بحث سهم گرفتم.بیچاره باری جهانی که در قندهارطالبان اورا به جُرم خلقی بودن مجازات کرده بودند...

اولاًً شما بیشتر از هرکس دیگر نشان دادید، تا با ذکر سابقۀ فعالیت های سیاسی، موضوع را سیاسی بسازید. لطفاً پنجاه سال قبل را بیاد آورید، که ما و شما و غیره چه فکر می کردیم و حال نوشته اید: من با هیچ گونه جریان سیاسی درافغانستان وبیرون از افغانستان هیچ گونه تعلق خاطرندارم...

از جانب دیگر این نوشتۀ شما، برایم چنین انتباه بدست می دهد که شما اولاً نوشته های قبلی ام را در رابطه با نظرخواهی نخوانده اید، ممکن هدف شما هم با تعداد دیگر، در دفاع از متن شعر محترم عبدالباری جهانی نباشد، بلکه ممکن هدف شما همین بوده باشد، تا ریگی در کدو بیفتد و لکچر ارایه شده بتواند. آخر من در هیچ نوشته در مورد خود شعر ننوشته ام که از نگاه هنری چگونه سروده شده است.

سایر موضوعات تذکار یافتۀ شما را نا دیده می گیرم. همین اکنون که شما دم از دفاع از شعرمحترم جهانی می زنید، من هم در قطار کسانی محسوب شده می توانم که در تمام اظهارات من از احتمال خطر حرف زده ام و عمل ترور را در انحصار کدام فرد، گروپ سیاسی، گروپ اجتماعی و قومی و غیره ندانسته ام. اینرا از سابق هم می دانستم که ترور تنها در افغانستان صورت نمی گیرد. وقتی تشریحات شما را مرور کردم، یک ضرب المثل پشتو یادم آمد که گفته می شود: میره می نه وه لیدلی تر مور مهرانه!
با احترام

03.0.2011


اسم: نگارگر   محل سکونت: برتانیه    تاریخ: 03.10.2011

جناب دوکتور صاحب یوسفی،بازخدمتِ آن برادرِ ارجمندبه عرض میرسانم که من با هیچ گونه جریان سیاسی درافغانستان وبیرون از افغانستان هیچ گونه تعلق خاطرندارم وبنابراین هیچ گونه جانبداری سیاسی ومسلکی در نزدِ من مطرح نیست وکسانی که جناب باری جهانی را به جانبداری از طالبان متهم میکنند کاش میرفتند وشعر (شینکی آسمان) جهانی را هم میخواندندواما،آن ترازو که من در نگارشِ خود ازآن نام برده ام هیچ ربطی به نیروی جاذبه نداردبلکه یک رشته معیارهاست که درنقدِ شعرازآن استفاده می شودوآن معیارازاین قراراست:
الف)شاعر باید به مدد نیروی تخیل یک صحنه را بیافریند.
ب) به مدد الفاظِ زیبا وشسته آن صحنه را نقاشی کند
ج)قوانین فصاحت رابه مدد علم معانی دقیقاً رعایت نماید وآنچه را
می گوید بدون اطناب وایجازِ مخل افاده کند
د) شعرِخودرابامعیارهای علم بدیع،بیان وقافیه بسنجد
ه)دستورزبانی را که درآن شعر میگوید خوب بشناسدوبداندکه چرا به طورِ مثال یک کلمه را به کار میگیردواستفاده از یک کلمۀ دیگر را کنار می گذارد.اجازه بدهیدموضوع را با یک مثال روشن کنم:یکی از دوستان در رابطه با یک شعرِ دیگرجهانی یعنی(پشتنو بیړی ډوبیژی ژغ می اورۍ)می گویداگرمن به جای جهانی می بودم می گفتم:"افغانان"
حالا اگر جهانی همانندِ این دوست عمل میکردشنونده اش می فهمیدکه جهانی یعنی کسی که در زبانِ پشتو شعر میگویداز یک حقیقت الفبایی
در دستورِ آن زبان غافل مانده است وآن اینکه در پشتو وقتی اسم جمع منادی یا موردِ ندا قراربگیرددرآخرآن اسم حرف(واو)زیادمی شود
که افغانان درآن حالت (افغانانو) می شود وشعررا ازوزن بیرون میکندوانگهی مسألۀ مهم دیگردرشعر،شنونده یا آدیینس شعر است یعنی اگر جهانی در قوم خود یعنی پشتون ها عیبی می بیندحق ندارد آن عیب را تعمیم کندوحوزۀ محدود کسانی راکه شعر به آدرسِ شان است بدون ضرورت فراخ سازدبنابراین موضوع این نیست که جهانی کلمۀ افغانان را نمی شناخت ویا از به کارگرفتنِ آن عار داشت بلکه این است که آن کلمه به صورت دُرُستِ خود درآن شعر نمی گنجید وشعر را بی وزن می ساخت.در روزگاری که جهان به دوقطب سیاسی تقسیم شده بود
ورژیم های توتالیتر از شاعر میخواستند که شعر خودرا با منافع سیاسیی نظام های حاکم انطباق دهند به نام ریالیسم سوسیالستی نوعی فارمالیسم را برقلمروادبیات مستولی کرده بودندکه بازارشعر
های فرمایشی را گرم کرده بودیعنی به شاعرفرمایش میدادندکه اجازه داری این موضوع را بگویی ولی آن موضوع را نه.این شیوه صداقت واصالت قریحه را از دستِ شاعر میگیرد.آیا به طورِ مثال جامعه می تواند حق ساختن چاقو را بدین دلیل از چاقوساز بگیرد که
ممکن دیوانه ای پیدا شود وبا چاقوی خود سینۀ یک انسان بیگناه را بدرد.اُمیدوارم آنچه را میخواستم به روشنی افاده کرده باشم واگر
آنچه گفته ام برآیینۀ خاطری غبارکدورت افشانده باشد جداً عذر میخواهم که بسیار وقتها من به خاطرحساسیت ها واندک رنجی ها از جروبحث با دیگران ابا می ورزم.با توضیحاتی که به عرض رساندم وقتی دیدم که شعریک شاعربامعیارهای غیرارمعیارهای نقد شعرموردِ
ارزیابی قرارگرفته است دراین بحث سهم گرفتم.بیچاره باری جهانی که در قندهارطالبان اورا به جُرم خلقی بودن مجازات کرده بودندو
روشنفکران هم اورا به نام طالب مجازات می کنندیعنی:
نه در مسجد گذارندم که رندی نه در میخانه کاین خمارخام است
میان مسجد ومیخانه راهیست غریبم،بیکسم آن ره کدامست
وحرفِ آخراینکه ممکن است دراعمال ترور از احساسات دینی سؤاستفاده
به عمل بیایداما دوستانی که دودسته چسپیده اند ویک حادثه را که ممکن علت های فراوان داشته باشدبه یک علت ارتباط دهند راجع به استفادۀ مردم تامیل در مبارزاتِ شان بر ضدِ سینهالی ها یا ترور اندرا گاندی وفرزندش راجیوگاندی که یکی از جانب سکهه ها ودیگرش
به دستِ تامیلی ها صورت گرفت به کدام آیاتِ کلام الله وحوران بهشتی
استناد می فرمایند.فاعتبروا یا اولی الابصار.با عرضِ حرمت.نگارگر


اسم: وحیدالله   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 03.10.2011

اسلام علیکم،
جالب است اشخاص محترمی، که از یکسو در مقالات خود از آزادی فکر وعلم سخن میگویند؛ - با وجود اعتراف شان به عدم دانش کافی در بخش شعر - نه تنها اینکه به شاعر یا هنرمند توصیحات میدهند و از افکار شان هراسان اند، بلکه به دیگران لقبهای چون نادان، پایین سویه، طرفدار شاعر هم میدهند. حالا در این رفتار دو نقطه قابل بحث است:

- پیروی از روش معتصبین، سیاستمداران ، نجات دهنده گان جامعه از فساد، حکمرانان در مقابل هنرمندان
- نا آگاهی کامل از اوضاع فعلی افغانستان

خوب، کمال و هنر یک نویسنده یا شاعر در جراُت شکستاندن قیودات و محدودیتهای جامعه است. فیلسوف و شاعر مشهور آلمانی نیتچه هنرمندان را به یک شعور بی اعتدال- خودمختار تشویق کرده بود. به نظر وی، یک شخص زیبا شناس - البته من فکر میکنم، نشان دادن عیب به شکل هنری هم یکنوع زیباشناسی هست - حتی وجیبه بی اعتنایی را دارد. اگر قضاوت این باشد، که شعر جهانی جوانان را تحریک میکند، پس اشعار فردوسی، حافظ، رحمان، مولانا، خوشحال، بیدل و مهمند را هم باید منع کرد. چه آنان از می، جنگ و عشق سخن میزنند. بعضی آنها یا اینکه در بعضی موارد در مقابل جریانات آنروز جواب نداده اند، یا که از سلاطین ستایش کرده اند.
سازمان ملل متحد در راپور اخیر خود از اوسطاً دوازده حمله انتحاری تا ماه آگست سال جاری راپور داده است. حالا سخن از تشویق و هراس گذشته. ما باید از خود بپرسیم: چرا و چطور؟ زمانیکه نشرات تحلیل گران خارجی، که به اساسات اخلاقی خبرنگاری استوار اند، مینگرم، به نظرم میرسد، منتقدین شعر باری جهانی در دنیای دیگری زنده گی میکنند. جهانی در شعر خود سوالها و جوابها دارد. طوری که دیده میشود، جامعه افغانی تا هنوز حاضر به بحث بی طرفانه و بی غرض در این مورد نیست.

محترم فارانی په خپل عالی نقد کې یوه ټکي ته اشاره کړیده، چه هغه د پښتو د شعر مقام په اوسنی زمانه کې دئ. په داسی حال کې چه غربی مطبوعات د پښتو شاعرانو کمال نه خبری کوي، زمونږ ځینی منتقدین ورته په کمه سترګه ګوري. یوه بله خبره دا چه که د جهانی په شعر کې د مور قضاوت کمزورئ وي، نو د مجروح شعر سره ولی داسی سلوک ندئ شوئ.

په آخر کې غواړم د محترم سیستانی د ځواب، چه د یوې نیوکې په مقابل کې یې ورکړئ دئ، ستاینه وکړم. دا مهمه ندې، چه یو څوک عالم، پیژندل شوئ شخصیت یا عادی شخص وي، بلکه چه څه وایي او څرنګه یي وایي.


اسم: پیر محمد بابر    محل سکونت: انگلستان     تاریخ: 03.10.2011


به ارتباط با نوشتۀ مورخ 30.09.2011 شاغلی محترم بارز:

ایشان نگاشته اند: " شاعر خواسته مسؤولیت فرد مسلمان آگاه از احکام دین را در برابر کفری که کشورش را اشغال نموده است نشان دهد."

و به ادامه حرف های شان باز هم تکرار کرده اند که :
" آیا آن جوان و فرد مجاهد و آگاه از احکام و فرایض دینی حق بجانب است..... "


به نظر این حقیر همین دو بخش از نوشتۀ ایشان کاملا" وواضحاً نشان میدهد که در اینجا یک سوُِ تفاهم خیلی بزرگ صورت گرفته است ، زیرا بر خلاف آنچه بارز صاحب محترم نگاشته اند در شعر به شکل بسیار عالی و واضح ترسیم شده است که پسر به هیچوجه از احکام و فرایض دینی آگاه نیست بلکه فقط و فقط به حرف های ملا ، مولوی و امیر جهاد اشاره میکند و به مادر میگوید که آنها به او این همه حرف ها را گفته اند.

بر علاوه پسر یکبار هم در شعر به قران شریف اشاره نمیکند. او یکبار هم نمیگوید که در قران چنین امر شده است بلکه تکیه گاه او باز هم همان حرف های ملا ، مولوی و امیر جهاد است که برعکس پسر ، مادر با تمام قوت آنها را مسوول فریب جوانان، نابودی قریه و خانه ها ، قتل دهقانان ، سوختن حاصلات فصلی و نوکران پاکستان، ایران وروس میداند که از آنها سلاح و راکت بدست میاورند.

از یاد نبریم که توره یا شمشیر در میان تمام ما افغانها و بخصوص بر اساس آداب و رسوم معتبر پشتونها یعنی پشتونولی نه تنها نشانۀ غیرت، همت و دفاع است بلکه نشانۀ ننگ و عزت هم است. در اینجا مادر به پسر میگوید که اگر با شمشمیر دیگران قتل کند و خون بیگناه را بریزد ، شیر خود را به او نبخشیده است.

و بلاخره شاعر به یک مسله نهایت مهم دیگر اشاره میکند که امروز زبانزد عام و خاص در افغانستان است و آن اینکه همین ملا ها ، مولوی ها و امیران جهاد با اولادۀ شان در غندی خیر نشسته ، در جاه های آرام عیش و نوش میکنند ولی جوانان ساده لوح را به نام جنت و اسلام فریب میدهند که در شعر از زبان مادر به شکل صریح و واضح ذکر شده است.

وسلام



اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی   محل سکونت: دخاو    تاریخ: 03.10.2011

بجواب محترم نگارگر!
امید است روزی فرا رسد که این بحث ها و جانبداری ها از هم مسلکان و پیروان احتمالی سیاسی خاتمه یابد. من جمله را از نوشتۀ شما بیرون نویس کردم و سؤالی مطرح ساختم که موضوع خلط در درک و فهم من جای ندارد. اگر من به حساب اصطلاحات، مفاهیمی را از کدام نویسندۀ محترم، بشمول نوشته های شما می آموزم، ممکن غیر مجاز نباشد. جای شک نیست، که نویسندگی شما بزبان دری عالی است. وقتی محترم شما، خود می نویسند: سرود ملی ممکن است اصولاً زادۀ تخیل شاعر نباشد و جامعه موضوع شعر را برایش به اصطلاح فرمایش بدهد که بدین ترتیب سرود ملی نقاشیی خود شاعر از یک صحنه نیست و بنابر این آن موضوع را بااین ترازو نمیتوان سنجید...
دانشمند محترم، شما در کدام روم ترازو را بکار می برید. واحد های اندازه گیری مختلف در جهان موجود اند. آنچه بنام ترازو میدانم، به ارتباط وزن و تأثیر قوۀ جاذبۀ زمین بر اجسام، از ترازو کار می گیرند که ترازو ها هم از نگاه حساس بودن خیلی متفاوت تولید شده اند. بیائیم که شف شف را با جرأت شفتالو بسازیم. در داشتن اندیشه و منجمله عقیدۀ سیاسی همه انسانها از نگاه حقوقی، حق مساوی دارند. جای شک نیست که شاعران میتواند در جذب هواداران، بیشتر موفق باشند. وقتی شاعر و نویسنده، شعر را به هدف سیاسی و یا غیر سیاسی می سراید، حق اوست و توان آنرا هم دارد. ولی غیر شاعر هم حق دارد، بدون شعر در دست و زبان، با مردم خود مناسبات داشته باشد و مطابق توان و برداشت خویش، مردم خود را در رابطه با خطرات احتمالی خونریزی، هوشداری دهد.
برای ما خواننده های غیر شاعر، که سخت نسبت به آیندۀ خود و صلح مردم ما و روابط عادی انسانی آنها با سایر مردمان جهان علاقمند هستیم، ثبوتی در دست نیست که شاعر در سرودن همین شعر هم کدام فرمایش تبلیغاتی در مطابقت با هدف سیاسی بدست نیاورده باشد. اگر شما واقف هستید، این امتیاز شماست. درین شعر همچنان محرومیت خواندن برای غیر شاعران وجود نداشت و اگر احیانأً این شعر هم طوری سروده شده باشد که اصول : المعنی فی البطن الشاعر باید مراعات گردد، باید تنها به آدرس اتحادیۀ شاعران فرستاده می شد. باز هم ضرب المثلی داریم که می گویند: اگر شیر ریخته گاو دوشی بجاست
وقتی شاعر قادر باشد که مانند، سرود ملی بفرمایش، شعر بسراید، پس میتواند فرمایشات دیگری را هم انجام دهد.
با احترام


اسم: م.ا.نگارگر   محل سکونت: برتانیه    تاریخ: 02.10.2011

ناگزیرم یک بارِ دیگر خدمت جناب دکتوریوسفی وجناب بارزعرض نمایم که متأسفانه این هردو بزرگوار خلط مبحث نموده اند.سرود ملی ممکن است اصولاً زادۀ تخیل شاعرنباشدوجامعه موضوع شعررا برایش به اصطلاح فرمایش بدهدکه بدین ترتیب سرود ملی نقاشیی خود شاعر از یک صحنه نیست وبنابراین آن موضوع را بااین ترازو نمیتوان سنجیدواماجناب بارز که برای توجیهگفته های خود به شاملو وعین القضات استناد فرموده اند، استناد شان هیچ مورد ندارد.اگر من بگویم که مادۀ اولیۀ برخی از غذاها گندم است ایشان نمی توانند از گفتۀ من این نتیجۀ نادرست را بگیرندکه پس آشک، منتو نانِ خشک وبولانی با هم یکی استند.دُرست است که مادۀ اولیۀ هذیان دیوانه وشعر شاعر تخیل است ولی تخیل داریم تا تخیل وآنگهی من در کجا گفته ام که تخیل یگانه شرط شعر است واما معمولاً وقتی آدم از دیگران درمورد چیزی که خود ازآن آگاهی لازم نداردنقل قول میکند دُجار این گونه اشتباهات می شود واین خیلی هم طبیعی است.درهذیان دیوانه تخیل بدون اینکه تلطیف شود واجزاء وارکان تخیل تلازم منطقی پیداکندعرضه میشود اما،شعرجهانینه تنها هذیان دیوانه نیست که عالی ترین تجلیی احساس شاعر نیز است.بهتر است جناب بارزصاحب نقل قول های شاملو وعین القضات را برای جای مناسبش نگاه دارندکه به نظرِ من جای مناسبش این جا نیست.من قبول دارم که انترنت با اندکی تلاش تعداد عالمان انترنتی را فراوان میکنداما،هنوز نتیجه دود چراغ خوردن دراین گونه مواردکاملاً برباد نرفته است.با عرض حرمت.نگارگر


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی    محل سکونت: دخاو    تاریخ: 02.10.2011

سپاسگذاری از محترم محمد نعیم بارز!

توضیحات اخیر محترم محمد نعیم بارز در رابطه با شعر و نظم و نثر برایم خیلی آموزنده بود. زیرا من هم شاعر نیستم. تحصیلات در رشته های مختلف علاقمندی ام را به تحقیقات علمی و جستجوی حقیقت در ساحات معین در سن پیری جلب نمود. من در عمرم مانند هر یکدیگردیده ام که دانشمندان علوم، برای انکشاف مطالب و تحلیل های خود بخاطر استناد از آثار دیگران نقل قول می کنند.

عدۀ که خود را شعر شناس و یا شاعر معرفی می نمودند، چنین ادعا داشته اند که گویا شعر شاعران باید مکمل خوانده شود وغیره و غیره. من از سنین جوانی بیاد دارم که استادان یک یا دو بیت را از شاعران چون بیدل و حافظ و غیره در صحبت ها یاد می کردند. حال وقتی محترم محمد نعیم بارز اصطلاحات و مفاهیم را خیلی زیبا توضیح نموده اند، مطمئن شدم که ممکن برای خوانندگان غیر شاعرهم مجاز و ممکن باشد که مصرع و یا مصرع ها را از شعرشاعر در موارد مختلف بکار برند، آنطوریکه در موارد دیگر هم، مجاز و معمول است، که احصائیه ها، فکت ها را از منابع مؤخذ نقل می کنند.
وقتی آقای نگارگر می نویسد: جهانی مبلغِ سیاسی نیست که دیگران برایش دستور بدهند تا به جای نقاشی کردن یک صحنۀ بالفعل موجود در جامعه به دلخواه دیگران احساس کند و به دلخواه دیگران آن احساس را که بدون شک کاذب و نتیجۀ تلقین دیگران است بر روی کاغذ بیارد.
حال توجه همه خوانندگان محترم را بدین حقیقت تاریخ کشور ما جلب می نمایم که از جانب زمامداران مختلف در ادوار مختلف، از اشعار شاعران، یک شعر بحیث سرود ملی انتخاب گردیده است. آیا این سرود های ملی هم بالفعل خوانده شده اند؟ و یا بنا بر تقاضای مقامات و تقاضای زمان، شعر سروده شده است، با صرفنظر از آنکه چه تعداد شاعران تلاش نموده باشند، تا شعر آنها انتخاب گردد. طوریکه شنیده می شود همین سرود ملی کنونی از محترم عبدالباری جهانی است.

حال طوریکه در نخستین روز های نظر خواهی در بارۀ همین شعر مشخص محترم عبدالباری جهانی، نوشتم : خطرات عظیمی در آن نهفته است که جوانان احساساتی از آن بعنوان فراخوانی به اعمال انتحاری تعبیر نمایند.. و درین جا بدون آنکه در رابطه با نظم و نثر و شعر ارتباط دهم، برداشت محترم بارز را که گفته اند: لذا در یک جمله به برداشت من مقصد عبدالباری جهانی در شعر موری رخصت راکوه ځم در څخه بیشتر از هرچیز دفاع از موضع طالب است، منطقی و محتمل می شمارم.
ختم


اسم: محمد نعیم بارز   محل سکونت: پاریس    تاریخ: 02.10.2011


من شاعر نیستم، بهمین لحاظ یکی دو نکته در باره اینکه شعر چیست از قول شاعر صاحب صلاحیت که کاندید جایزه ادبی نوبل بود خدمت آقای نگارگر و دیگران بعرض میرسانم. شاملو از قول عین القضات همدانی که چون آقای نگارگر گفته است : شعر تخیل است و پدیده ای است که نمیشود به لفظ بیانش کرد، در مقابل احمد شاملو گفته است : چون هذیان دیوانه هم به نحوی بیان تخیل او است. بدین معنا که بیان هر تخیلی شعر گفته نمی شود.
از قول خواجه نصیر میگوید: نسل ما با سخت کوشی توانست نشان بدهد که شعر با نثر تضاد و تقابلی ندارد و اگر فرقی هست بین نظم و نثر است نه شعر و نثر.
در جای دیگر احمد شاملو که پدر کلانش افغان بوده از قول وی به شوخی میگوید بیان موزون شعر است، او و هم ذوقانش هر مطلبی را که به وزنی بیان شده بود شعر می شناختند و سخن فاقد وزن را نثر.
بازهم احمد شاملو میگوید: در هنر اونیفورم جائی ندارد، اینجا هرکس جامۀ برازندۀ خودش را می پوشد، اینجا لباس تابعی است از شخصیت هر کس، ظرف باید متناسب مظروف باشد. شربت گوارا، را با سطل تقدیم مهمان نمیکنند و نفت را هم در ظرف کریستال نمی ریزند.
با ذکر این مختصر مطلبی از کتاب در بارۀ هنر و ادبیات. گفت و شنودی با احمد شاملو، خدمت محترم آقای نگارگر که هم شاعر اند وهم سیاست مدار برسانم که من به نظم بندی شعر کاری ندارم و از سیاست هم چیزی نمیدانم ولی از مضمون شعر آقای عبدالباری جهانی اینقدر درک کرده میتوانم که وی با استفاده از منطق همه گیر مردم و حتی اکثراً روشنفکرانیکه با همه درک و دانش خود،دین خو (دین خوی) هستند خواسته روایات آسمانی را برخ شان بکشد که گویا عمل انتحاری طالب بچه هاحکم قران بوده و آنها در راهی روانند که خدا فرموده است و پیداست که منطق دین در مردم نیرومند ترین منطق و سلاحی است. در جامعه نهایت عقب ماندهء افغانستان منطق دینی، مذهبی مثل طوفان هزاران منطق علمی و فلسفی را چون پشه ها بدور میراند. لذا در یک جمله به برداشت من مقصد عبدالباری جهانی در شعر موری رخصت راکوه ځم در څخه بیشتر از هرچیز دفاع از موضع طالب است. بااحترام


اسم: ن.قلمداد   محل سکونت: ج.ف.آلمان    تاریخ: 02.10.2011

بر وضع ما خطای جنونی دیګر مبند
کم نیست اینکه پیروی هوش کرده ایم
(بیدل)

چون در مورد شعر من هم چند تبصره کوتاه نموده ام مجبورا تبصره ذیل را هم باید کنم چون موضوع میدان پهلوانی فکری ساخته شده است.

۱. در بالای این صحفه نوشته شدهنظریات خواننده ګان در مورد مطلب آتی بعدا عنوان مظمون نوشته شده. هیچ ذکری نرفته که بالای شعر نقد نوشته شود. یعنی در مجموع میشود از هر نګاه بالای مطلب نوشته شود. به این خاطر بنده بالای مغز شعر تبصره کرده ام نه پوست آن. من ګریبان کسی را نګرفته ام و برایم این شعر و شاعرش هم انقدر مهم نیست.

۲. متأسفانه گریبانِ شعر جهانی به دستِ کسانی افتاده است که از اساسات ابتدایی نقدِ شعر هم چیزی نمیدانند و با معیار های به سراغ شعرِ او میروند که آن معیارها برای سنجش شعر نیست.

به اساس ګفتار شماره ۱ بنده و شماره ۲ تاسف خورنده مسله نقد شعر اصلا مطرح نبوده. اګر میبود دهان خود را بسته میکردم چون اساسات نقد شعر را نمی دانم و یا نمی دانستم که چیست.

اما این را فقط .... بخاطر طبعیتی که دارد نمی داند که هر هنر یک پیام دارد.

در باره اینکه شعر زادۀ احساس است و شاعر مانندِ نقاش ذکری در پاهین این ستون کرده ام.

۳. جهانی مبلغِ سیاسی نیست که دیگران برایش دستور بدهند تا به جای نقاشی کردن یک صحنۀ بالفعل موجود در جامعه به دلخواه دیگران احساس کند و به دلخواه دیگران آن احساس را که بدون شک کاذب و نتیجۀ تلقین دیگران است بر روی کاغذ بیارد.

دیګران احساسات و نظریات خود رابعد از سرودن شعر ګفته اند لذا به دلخوا ګفتن دیګران موضوع بحث شده نمی تواند انقدر مردم هم بی منطق نیست که ندانند آبی که رفته بر ګشت ندارد.

۴. اګر این شاعر واقعا آن طور باشد که می نویسند که من بد بختا نه برای اولین بار از وی شنیده ام لا اقل به سراحت خودش یک تبصره میداد و همه را خاموش می کرد. از قرار معلوم وی یک انسان خود خوا است که از تګلیف دیګران لذت می برد و خود را .....فکر می کند.

ایفلک از ما ضیفان بیش از این طاقت مخوا
چون مه نو خویش را بر پشت خم آورده ایم
(بیدل)


اسم: سیستانی   محل سکونت: سویدن    تاریخ: 02.10.2011


برادر محترم نیک محمد

نمیدانم چرا و به کدام دلیل نظریات من و نوری صاحب و بارز صاحب در این پورتال نشر نشود؟ مگر آیا از من و یا از ما ‏کدام سخن و مطلب ضد منافع ملی سرزده است که پورتال افغان جرمن آنلاین آنرا نباید نشر میکرد؟ اگر شده باشد کی، کجا ‏و در چه زمینه ئی؟

از این گذشته آیا موضعگیری ما گاهی از خط منافع ملی عدول کرده است؟ و آیا همین اکنون نوشته های من بر ضد ‏تجاوز پاکشتان بر حریم افغانستان از نظر شما، یک موضعگیری نادرست است؟ فکر میکنم این موضعگیری من مورد تائید ‏همه افغانهای وطن پرست و همه غیر وابستگان به سازمان جاسوسی آی اس آی باشد، و من و همه وطن پرستان باین ‏موضعگیری خود افتخار میکنیم.‏

اگر منظورت شعر آقای جهانی باشد من تاکنون نظرم را در این دریچه ابراز نکرده ام و اگر بخاطر تذکر شما بخواهم ‏ابراز نظر کنم، نظر استاد نگارگر را تائید میکنم. پس می بینید که این نظر من برخلاف نظر آقایان نوری و بارز صاحب میباشد ‏و بنابرین ما هر کدام دارای دیدگاه مستقل هستیم و صرف نقطه ایکه دیدگاه های مارا باهم گره میزند دفاع از منافع ملی ‏کشوراست و بس. ولی علت عکس العمل شمارا نفهمیدم برادر که چرا نباید نظریات ما در این پورتال به نشر نرسد؟ ‏
با احترام


اسم: یوسف پتنګ   محل سکونت: امریکا    تاریخ: 01.10.2011

یوسف ( پتنګ )

تقریبآ د دو میاشتو را پدی خوا می تصمیم نیولی وه چی غوږونه به کاڼه اوسترګی به هم ور سره ړندی کړم . ولی د مجبوریت له مخی ددی څو اونیو حوادثو او ځنو لیکنو دی ته وهڅولم هاغه وعده چی ما دخان سره کړی وه ماته کړم او یوخل بیا دافغان جرمن انلاین د سایت لوستونکو یو څه وخت ضایع کړم.
یو تعداد افغانان چی په واقعیت سره په شعر د نقد صلاحیت نلری د شعر په ژبه او ګرامر نه پوهیږی څرنګه کولای شی چی په شعر او یا شاعر انتقاد وکړی شعر دشاعر درونی احساس دی دا احساس په زمان او مکان پوری تړل شوی دی. شاید یو شعر په یوه وخت کی یو قسم اوپه بل وخت کی بل قسم تعبیر شی.
که په میوند کی شهید نه شوی
خدایګو لالی بی ننګی ته دی ساتمه
اوس نو د ښاغلی جهانی د شعر یو شمیر منقیدین ددی شعر په برخه کی ووایی چی کومه خوا درنده ده ایا دمور طرف اوکه د خوی طرف البته دا واضح خبره ده هاغه څوک چی د شاعر په ژبه پوهیږی اود شاعر د ژبی په ګرامر تسلط لری هاغه په دی ښه پوهیږی چی په يورتنی شعر کی مور خپل ګران او شیرین ځوی مرګ ته هڅوی چی په اوسنی وخت کی داسی شعرونو ته شاید تروریستی شعر وویل شی ولی په هاغه وختو کی داسی شعرونه ازادی غوښتونکی حماسی شعرونه وه چی ملی حماسی یی را پارولی.
این منقیدین عزیز ما نوکران ( خان ) هستند نی نوکران بانجان.
مسله دوم که میخواهم بلای ان یک مکث مختصر نمایم عبارت از مرګ نه بهنګام بحران دین ربانی است ربانی کی بود؟
یک سیکتاریست تجزیه طلب دوشمن کلیمه افغانستان.
جاسوس دستګاهای استخبارتی ( ای اس ایی . ک جی بی . ایران هندوستان ازبکستان تاجکستان ) و غیره وغیره.
قاتل شصت هزار مردم شهر کابل بلخصوص مردم افشار.
بچه خوانده ذلفقارعلی بوتو صدارعظم وقت پاکستان.
همسنګر جنرال بابر و حمید ګل پاکستان.
چوراهدین درجه یک جهاد افغانستان.
بحیث یک افغان بخود ننګ میدانم که بګویم بحران دین ربانی افغان بود لعنت به این قسم افغان وطن فروش.
این شخص مکار بنام دفاع ازاسلام و اینکه سردار محمد داود بزور کمونستها قدرت راګرفته و طرفدار روسها است به دامن ای اس ایی پناه برد وی به اساس دستور مستقیم ای اس ایی بر ضد حکومتی ملی محمدداودخان اعمال تخریبی مینمود ولی دراخیر به تمام مردم افغانستان معلوم ګردید کی وی یک شیطان مکار است . وی بلاخیره بزور همان کمونستها که وی به اصطلاح همرایش جهاد میکرد بزور انها به قدرت رسید در اخیر به انها هم صادق نماند. وی یک شخص ابن الوقت بود. افسوس بحال کرزی که برای این قسم یک شخص چند رویه خاین به مردم ووطن سه روز ماتم بیګیرد.


اسم: نيک محمد   محل سکونت: فراه    تاریخ: 01.10.2011

په تأیید گفته های کاملاً بجای دانشمند محترم نگارگر و خانم فریبا، واقعاً که:گریبانِ شعر جهانی به دستِ کسانی افتاده است که از اساسات ابتدایی نقدِ شعر هم چیزی نمیدانند و با معیار های به سراغ شعرِ او میروند که آن معیارها برای سنجش شعر نیست.
نمی دانم که چرا اداره پورتال بیشتر نظریات مثلث نوری-سیستانی-بارز را منعکس می سازد. نظریات این سه نویسنده هم به قسم نظر و هم به قسم مطلب جدید در دو جای نشر می گردد.


اسم: سید محمود   محل سکونت: کابل    تاریخ: 01.10.2011

بعد از سلام باید بگویم که من با فامیل خود در کابل زندگی میکنم و در یکی از دفاتر مشغول کار و غریبی هستم.مدت چند سال میشود که با انترنت آشنائی پیدا کرده و با علاقه سایت های هموطنان را تعقیب میکنم. بعد از کشته شدن ربانی بسیار امیدوار بودم که سایت های انترنتی هموطنان ما در داخل و خارج از این واقعه استقبال نموده و از مرگ یک قاتل حیله گر برای ملت افغان تبریک و تهنیت ابراز دارند. اما چنین نشد و انتظار من طولانی شد.چندی قبل در همین سایت شما خواندم که شخصی بنام بارز خود را در غم فامیل ربانی شریک دانسته و برای خانواده او تسلیت فرستاد.شما هم آنرا نشر کردید و در زخم ما مردم که اعضای خانواده و عزیزان خود را در جنگ های این جانیان از دست داده اند،نمک پاشیدن بود.خداوند آقای بارز را به راه راست رهنمائی کند که دیگر بر زخم های ملت نمک نپاشد.همین شخص در مورد شعر باری جهانی یک نوشته را در همین سایت نشر کرد که از شاعر خواسته بود تا تاریخ سی سال افغانستان و بخصوص تاریخ یازده سال اخیر را باید در شعر خود می اورد، آنهم از زبان مادر برای پسر.تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.جناب بارز هم نویسنده شدند و هم شاعر و هم نقاد و هم در غم ربانی کریبان پاره کردند.***


اسم: جمشید احمدی   محل سکونت: هالند    تاریخ: 30.09.2011

از جناب باری جهانی شاعر توانا و پراحساس افغان توقع میرود تا در این نظر خواهی سهم گرفته و نظرات شانرا بیان دارند.
تا خود شاعر در مورد شعر خود، نظرات و احساسات خود را بیان نکرده اند و تا زمانیکه خود اظهار نداشته اند که واقعاً منظور شان از سرودن این شعر، جانب داری و برحق بودن پسر است یا از مادر، هر کس حق دارد به ضم خود، برداشت خود را از شعر شاعر بیان دارد. در صورتیکه به شخصیت و قوم و مذهب و عقیدۀ شاعر تجاوز نگردد. منتظر نظرات جناب باری جهانی شاعر تواناو بادرد.


اسم: فریبا   محل سکونت: روی زمین    تاریخ: 30.09.2011



با سلام به همه!
ما را مگر چه شده است که یکی از یخن جهانی میگیریم و دیگری به فامیل ربانی همدردی نشان میدهیم؟ هیچ کس به شاعری گفته نمیتواند که این قسم شعر بگو و این قسم اگر گفتی از یخنت خواهیم گرفت. در مورد همین شعر محترم باری جهانی من با نظرات شاغلی نگارگر کاملاً موافق هستم و هم براین گفته پافشاری میکنم که باهمین شعر و بدون همین شعر، حملات انتحاری بوده و خواهد بود و این شعر هیچ تغییری در قضیه وارد نمی کند.
از جانب دیگر شاغلی بارز در نوشته خود آورده اند که چرا جهانی از زبان مادر به فرزند نگفته است که حملات را متوقف سازد و خود را به کشتن ندهد چون قوای خارجی در سال 2014 از افغانستان خارج میشود. من با تأسف نه شاعرم و نه هم به لسان پشتو آشنائی کافی دارم، اما در لسان دری اگر خواسته باشیم از زبان مادر به فرزند، نظرات بارز را تلقین کنیم، شاید چنین چیزی بیرون شود:
پسرم، توتۀ جگرم، نور بصرم، بیا در برم
مکن انتحار، با یک انفجار، میشوی افگار
میشود بیرون،این اجنبی زبون، به سال دوهزار و چهارده
صبر نما اکنون تا آن سال میمون، انفجار بده خودرا در سال دو هزار و چهارده....
نظرات شاغلی بارز قابل تشویش است.اگر این مکتب است و این روشنفکر... کار وطن خراب می بینم.


اسم: ن. قلمداد   محل سکونت: جمهوری فیدرال آلمان    تاریخ: 30.09.2011



چو صبع میروم از خویش تا کجا برسم
بهر نفس کشیدنم پر ګشاست عنقایی
(بیدل)

قسمت های زیادی از تبصرۀ آغای نګارګر(با عرص احترام)هم در نوشته های بنده در ارتباط موضوع زور و کمزور به اشاره رفته اما احترامانه یک موضوع را میخواهم به عرض برسانم.

آیااحساس یک نقاش که بالای نقاشی کردن یک دختر زیبای برهنه آمده آنرا قاب نموده و در سر چوک به نمایش بګذارد هم درست است.

آیا یک دزد که احساس دزدی برایش پیدا شده خانه شمارا لچ کند درست است.

آیا یک انسان که احساس خشمناک برایش به یک ارتباط پیدا شده آدم بکشد هم درست است و غیره.

به فکر من همۀ ما صیح و غلط ګفته ایم بکی از یک نګاه، دیګری از نګاه دیگر. بهتر است برادرانه بحث را خاتمه بدهیم.

اهل صورت چون جواهر یافته
اهل معنی بحر نادر یافته
(حافظ)


اسم: دوکتورمحمد اکبر یوسفی   محل سکونت: دخاو    تاریخ: 30.09.2011


زبردست شاعر او لیکوال
محترم عبدالباری جهانی ته د دوستی پیغام!

د شخصی پیژندنی پر بنسټ او هم دا چه زما ډیر عزیز دوستان او د کورنی غړی ستاسو سره هم دوستی او ښی اړیکی درلودلی او لری یی. زه خپله د ټولو دوستانو د خاطراتو په ساتلو او هم د متوفی دوستانو د روح د ښاد غوښتلو په خاطر، خپل بی عیبه شخصی دوستی ستاسو سره ساتلی او ساتم.
ما د نورو په مقایسه ستاسی شعرونه لږ لوستلی، زیات شعرونه می د راډیوګانو څخه اوریدلی. زه که څه هم په شعر نه پوهیږم، خو د پښتنو او د دوی د ژبی او فرهنګ د لا زیاتی ودی په منظور ستاسو شعرونه د نورو شاعرانو سره سره د قدر وړ بولم.
تاسو ته ډاډ درکوم چه د شخصی نظر په درلودلو کښی، د هیڅ دوست څخه حتی زما د ورور په شمول دریغ نلرم.
زما نظر مو ګوندی لوستی وی. ما حتی د افغان جرمن پورتال د نظر خواهی په جریان کښی ځینی اشاری کړی چه لمړی یو اظهار نظر د یو شاعر او یا لیکوال پر کوم مطلب او مفهوم باندی، د شاعر د شخصیت او نورو آثارو سره باید ارتباط ورنکړل سی.
ما د ټولو لیکنی ولوستلی. کله چه د هوا دارانو لیکنی وینم، چه د مختلفو سویو خاوندان اټکل کیدای سی او احتمالآْ مختلف اهداف به هم ولری، دا مقوله را په یادوی چه ویل کیږی:
دوست دانا بلندت می کند - بر زمینت می زند نادان دوست.
ستاسو پر ورستی شعر باندی، د شعری صنعت او هنر په لحاظ هیڅ چا په سپکه سترګه ندی کتلی.
فقط د ټولو په اظهاراتو کښی یو مشابه تشویش لیدل کیږی، چه نتیجی به یی په راتلونکی کښی ولیدل سی.
خلګ وایی چه آینده مستوره ده.
ځینی په ډیر لوړ آواز داسی لیکی، چه ګویا ستاسو د شعرونو علاقمند دی. هیڅ چا تر اوسه ادعا نده کړۍ چه تاسی ښه شاعر نه یاست.
دا به د ډیر افسوس ځای وی که تاسی د داسی هوادارانو خبری ومنی.
د بحث موضوع دا نده. زه یو د هغو په کرښه کی به وشمیرل سم چه په همدی نظر خواهی کښی خپله نګرانی بیان کړی او د شاعری او لیکوالی ادعا نلرم. لکه څنګه چه ممکن ستاسو دا نام نهاده هوا دارن، ادعا وکړی او ما هم ضد پښتون وبولی.
خو کله چه زما خلصه بیوګرافی ولولی، زه د مور او پلار د خوا پښتون یم. او خپله سجره می هم تر شپږم پلار پوری لیکلی، چه په همدی افغان جرمن آنلاین ، د لیکوالانو په لیست کی پروت دی.
محترم پیر محمد بابر لیکنی ته نظر واچوی. آیا دده دا سؤال تاسی تأیید وی؟ بیا وایم چه زه نورزی پښتون یم. خپل نظریات می د نورزی او یا د پښتون تر نامه لاندی ندی لیکلی.
زه خپله لیکه نورو غوندی هم خپل نوم لرم. پښتون یم مګر په دری ژبه می پدی وروستیو وختونو کښی، د څیړڼو نتیجی خپل وطنوالو ته وړاندی کړی. په افغانی ټولنی کښی تر داسی شرایطو لاندی روزل سوی یم چه دواړی ژبی می د خپل مور دخولی څخه زده کړی، روح دی ښاد وی زده کړی او پر دواړو ژبو افتخار کوم.
زما په ذهن کښی د محترم پیر محمد بابر په شان د پوښتنی احتمال ځای نلری.
زما نوم محمد اکبر یوسفی دی. تر همدی هویت لاندی می تحصیلات تر سره کړی او تحصیلی اسناد هم په همدی نامه را ته د مختلفو ملکونو له خوا را کړل سوی دی.
زه د ملی هویت په ا رتباط افغان یم. د افغانستان ټول اتباع د هر نژاد څخه چه وی او د هری عقیدی خاوند هم چه وی که فقیر وی که غنی ما ته مساوی موقف لری، خو د هر یو د عمل په ارتباط که لازم وی خاص موقف به و نیسم، نه د ذکر شوی مفاهیمو پر بنسټ.
که غواړی چه دا په اصطلاح طرفداران، په ټولنه کښی ستاسو د آثارو په ارتباط نفاق و شقاق را نه وړی، نو ښه به دا وی چه په خپله لمړی د دی طرفدارانو لیکنی هم ولولی.
ټولنی او ستاسو هویت او محبوبیت ته به ګټور دا وی چه ددی نظر خواهی جریان بند سی.
په درناوی
دوکتور محمد اکبر یوسفی
30.0911
دخاو


اسم: م.ا.نگارگر   محل سکونت: برتانیه    تاریخ: 30.09.2011



متأسفانه گریبانِ شعر جهانی به دستِ کسانی افتاده است که از اساسات ابتدایی نقدِ شعر هم چیزی نمیدانند و با معیار های به سراغ شعرِ او میروند که آن معیارها برای سنجش شعر نیست. شاعر مانندِ نقاش است که آنچه را می بیند نقاشی میکند و از نقاش نمی توان خواست که چرا آنچه را دیده است مانندِ دیگران ندیده و یا بر مبنای مصلحتِ دیگران در بارۀ آن سخن نگفته است.
شعر زادۀ احساس است و به همین دلیل با صغری و کبرای استدلال منطقی نمیتوان به سراغش رفت. جهانی دیده است که در محیطِ او کسی به فریادِ دردناکِ مادران گوش نمیدهد که اگر کسی گوش میداد اصولاً بمب گذار انتحاری وجود نمیداشت ولی همین که او وجود دارد معنایش این است که جوّ مملو از تعصُب سیاسی صدای مادر را خفه میکند و انتحارگر منطق خاص خودرا دارد. جهانی در شعرِ خود همانندِ یک نقاش ماهر همین جوِّ سرشاراز تعصب را برای ما نقاشی کرده است.
شعر زادۀ الهام است و شاعر را در چگونگی سرود آن اختیاری نیست. حافظ درست میگوید:
در اندرون من خسته دل ندانم کیست که من خموشم واو در فغان و در غوغاست.
اگر کسی قصد دارد شعر اورا به عنوانِ شعر موردِ قضاوت قرار بدهد معیار هااین است. آیا شاعر صحنه را با دقتِ شاعرانه نقاشی کرده است؟ آیا الفاظِ شاعر شسته، زیبا و یکدست است؟ و آیا همین صحنه را به شیوۀ بهتر از جهانی میتوان افاده کرد؟ من شخصاً فکر میکنم که از دیدگاه معیار های نقد شعر آنچه جهانی گفته است کمبودی ندارد اما، جهانی مبلغِ سیاسی نیست که دیگران برایش دستور بدهند تا به جای نقاشی کردن یک صحنۀ بالفعل موجود در جامعه به دلخواه دیگران احساس کند و به دلخواه دیگران آن احساس را که بدون شک کاذب و نتیجۀ تلقین دیگران است بر روی کاغذ بیارد.
بمب گزاری انتحاری پیش از شعر جهانی وجود داشت بنا بر این شعرِ او نمیتواند سبب بمب گذاری شود
چنانکه اگر هزاران شاعر در بدگویی از آن هم شعر بگویند تا وقتی که یک نیروی کمزور با یک نیروی زورآور در گیر پیکار باشد نتیجۀ طبیعیی آن همین است که هست.
آنها که از این تکتیک جنگی استفاده می کننداگر به دستورِ کلام الله استفاده می کنند چرا در گذشته از آن استفاده نمی کردند؟ کمزور میخواهد با تلفات اندک تعدادِ بسیار نیروی زورآور را از کار بیندازد ولی مشکل این است که بی گناه و گناهکار را باهم می کُشد که در بمباران نیرو های زور آور نیز کُشته شدن بیگناهان امری حتمی است. من که تا مغزِ استخوان از جنگ و خشونت نفرت دارم نه بر این یک صحه میگذارم و نه برآن یک، ولی آرزومندیی ما واقعیت تلخ جنگ و خشونت را نمیتواند بدل کند.
حرفِ آخر اینکه شعر را با معیارهای خاصِ شعر باید سنجید نه با معیار های سیاست؛ چنانکه سیاست را هم با معیار های شعر نمیتوان سنجید. با عرضِ حرمت. نگارگر


اسم: محمد نعیم بارز   محل سکونت: پاریس    تاریخ: 30.09.2011



سخن کوتاه!

شعر باری جهانی از لحاظ محتوی دو مطلب را در بر دارد:
یک - شاعر خواسته مسؤولیت فرد مسلمان آگاه از احکام دین را در برابر کفری که کشورش را اشغال نموده است نشان دهد.
دوم -احساس عاطفی مادر را نسبت به فرزند که بالاترین احساس انسانی بوده و همچنان ضرر و زیانی که درین جنگ و جهاد بر مردم و کشور میرسد، در برابر هم قرار دهد.
این مسئاله به قوت و ضعف مسلمانی و منطق انسانی ما تعلق میگیرد که چه باید گفت و چه باید کرد؟ آیا آن جوان و فرد مجاهد و آگاه از احکام و فرایض دینی حق بجانب است تا به جهاد و عمل انتحاری بپردازد و یا در برابر احساس انسانی مادر و ضرر و زیانی که از این جنگ و جهاد به کفر و مسلمان میرسد خود داری نماید؟
جواب از نگاه دینی روشن است، زیرا خداوند درین راه در کتابش که قران است به فرد مسلمان این عمل را فرض گردانیده و به پاداش آن رفتن به بهشت، حیات جاویدانی و بهترین لذتها و نعماتی را وعده داده است. لذا کسیکه به آن باور دارد بر طبق آن عمل کرده و میکند و دنبال این نمیگردد که مادرش و دیگران چه احساسی دارند و چه منطقی را ارائه میدارند.
باری جهانی شاعر مسلمان که خود در غرب نشسته خواسته در شعر خود همین پیام را به اطلاع مردم مسلمان وغیر مسلمان برساند. اینکه شرایط و منطق انسانی در ین میان چه حکم میکند بحث آن در اینجا نمیگنجد.


اسم: هاشم   محل سکونت: کاناد    تاریخ: 30.09.2011



نویسندهء گرانقدر جناب نوری صاحب سلام!

من به نویسندگی وآگاهی آفاقی جناب شما پوره باور دارم. همان طوریکه نوشته ام بازهم تکرارمی کنم که شما شخصیت وطن دوستی استید.
ولی از انجا که همه چیز نسبی و درک انسانها متفاوت است، درک جناب شما از این شعر خاص به جهت دیگر رفته است
. من تشویش شما را دربارهء این شعر کاملآ درک می کنم ولی جهت عاطفی شعر که در کلام مادر تشریح و توضیح خوبتر شده است کاری تر و پخته تر به نظر می آید.
از انجا که ما در دنیای مطبوعات آزاد زندگی می کنیم هر کس داخل چوکات حق ابراز نظر را دارد. مه هم خواستم نظره بدهم کی من هرگز در صدد ان نبوده ام نظر موهوم خود را به دیگران بقبولانم ویا به کرسی بنشانم زیرا از این کرسی سود و سلمی نصیبم نمی شود، وظیفه من دعا گفتن بود و بس در پی ان نیستم که قبول می شود یا نه،از لحاظ روحی و روانی هم تا کنون کدام مشکلی ندارم.
آنچه جناب شما قسمت سوم شعر نوشته اید ممکن آقای جهانی هم آرزو داشتند ولی نخواستند که از شعر شان سریال بدایی تلویزیون آریانا شود.
شاعر خواست این صلاحیت و قضاوت را به خوانندگان دهد که شاید فیصدی سخنان مادر را درخور ستایش ببینند وافراد اشخاصی انرا طور دیگر ببینند و تیئوری نسبیت واقعیت پیدا کند.
این بار کوشش می کنم هاشم از کانادا نوشته نکنم از شما تشکر می کنم که مرادر این مورد متوجه ساختید.
با عرض حرمت
هاشم از کشور پهناور کانادا


اسم: Akbari   محل سکونت: Germany    تاریخ: 29.09.2011

ma de shaghali (Nori sahib) hagha Likana wolwastala chi pa pai ki ye da Jahane sahib par shir tanqid karai dai , chi wale ye halta pashtana waili aw Afhanan ye nadee waili. no pa ham de lihaz da ye kha na de likali.
za ba domra taso ta wawaem chi pashtana pade 20 kalo ki ka da DEURAND khat lande dee aw ka bande da der bad halat sara qarar lare ,che zoma pa aqida ka pashtana pa itefaq sara ra wikh shi de panjabi da modakhilo makha wanissi ,za goman na kawam,chi de ba de noro qawmoono khilaf kar we,tase mashran bihtara pohigai chi ka AFGANAN zeker Shi de khat haagha ghaara feker kawi chi da ye tanha da khpal zan dapara waili de, aw pa de ham kabar yast chi de JAHANE der alaqa laronki de pakhtonkhwa taraf ta ham shta. zoma staso na daa razo wa ka chere hagha farse zabe Afghanan da nashe dark kawalai taso warta tashrih krai. chi ka de daase shirono sara makhamakh shi chi poshton likal shawe da no de nasionalizem pa mana nada.zra mi ghware der tsa walikam wali imkanat kam dee. pa darnawe. Akbari


اسم: پیر محمد بابر    محل سکونت: انگلستان     تاریخ: 29.09.2011

در رابطه با نوشتۀ اخیر شاغلی ولی احمد نوری:


- قبل از همه باید حضور محترم به عرض رسانم که آنچه نوشته اند "توضیحاتی به چند علاقمند شعر جهانی" به نظر این حقیر توضیحات نه بلکه توهین عریان به چند علاقمند شعر جهانی است. زیرا چنین معلوم میشود که متاسفانه بدون اینکه دلایل آنها را که من هم خود را یکی از آنها به نسبت علاقۀ بیحد به اشعار جهانی میدانم ، مدنظر بگیرند، آنها را به صورت کل متهم به قومگرایی و تعصب کرده فرموده اند که تعبیر و قضاوت ما از شعر شاغلی محترم جهانی بر بنیاد " قوم گرایی و تعصب " استوار است.

حالا اگر بر اساس منطق ایشان قضاوت کرده و بگویم که تعبیر منتقدین و مخالفان شعر جهانی بر بنیاد دشمنی با پشتونها و یا با پشتو زبانان استوار است چه خواهید گفت ؟

منظورم این است که چنین قضاوت در مورد آنانی که برداشت خودشانرا از شعر دارند نه تنها که منطقی نیست بلکه نهایت پیش پاه افتاده و غیر منصفانه است که من قبلا ً شاغلی سیاهسنگ را در همین راستا مورد انتقاد قرار داده از او به حیث یک خواننده بیطرف خواستم به علت استعمال کلمات نا مناسب و ناشایسته از شاعر بزرگ کشور جهانی معذرت بخواهند .

- حالا اگر باز هم بر اساس منطق نوری صاحب قبول کنیم که مسله کشتن و قتل در قران صراحت دارد پس چنین معلوم میشود که تا خواندن سرودۀ محترم جهانی یا متوجه این مسله نبودند یا هم اگر بودند آنرا نادیده گرفته بودند.

- شعر جهانی به نظر من یک شهکار است زیرا طوریکه قبلاً عرض کردم ما از سالها بدینسو فریاد میزنیم که تبلیغات دولت ما و مطبوعات در راه محکوم کردن اعمال طالبان به حیث اعمال غیر انسانی و غیر اسلامی نهایت ضعیف است . آنها باید با تبلیغات وسیع سالها قبل در این زمینه که انتحار و اعمال دیگر طالبان ضد اسلامی و ضد بشر ی است که فقط و فقط وطن افغانها را ویران کرده و به آسیاب دشمنان وطن و مردم ما آب میریزند ، همه جانبه تبلیع میکردند ولی حالا برای اولین بار پدیده انتحار که به قول شاعره گرامی افغان لینا روزبه با کلتور و عرف افغانها کاملا بیگانه است به زبان شعر درآورده شده و دلایل و علل آن به شکل عالی ترسیم شده است.

- اینکه یکعده میگویند طالبان ممکن بر حرف های پسر بیشتر استناد و تاکید کنند باید بدانند که انتحار نه با شعر جهانی آغاز شده و نه با شعر جهانی ختم میشود، ولی این شعر ممکن در راه روشن ساختن دلایل و علل نهایت طفلانۀ که ملا های بیسواد و فروخته شده از انتحار به جوانان فریب خورده وطن میدهند یاری رساند.

- ما میدانیم که طالبان از سالها بدینسو صد ها ترانه و سرود در وصف جهاد بر علیه کفر و امریکایی و غیره و غیره دارند و ثبت کرده اند و از طریق تیلفون های موبایل حتی در کابل به جوانان میفرستند و اگر چنین تصور کنیم که آنها یک بخش این شعر جهانی را که حرف های پسر است در نظر میگیرند پس به نظر من ( تاکید میکنم به نظر من) اشتباه میکنیم. زیرا قوت ، زیبایی و تاثیرگذاری این شعر فقط در صورتی قابل لمس است که هر دو بخش یعنی سخنان مادر و پسر هر دو در نظر گرفته شود در غیر آن اگر این یا آن گروه یا شخص فقط سخنان پسر را برای مقاصد شان نقل قول کنند پس ماهیت و قوت آن تا سطح همان ترانه ها و سرود های قبلی طالبان نازل میشود که در بالا از آنها ذکر کردم .


اسم: ولی احمد نوری   محل سکونت: پاریس - فرانسه    تاریخ: 29.09.2011


توضیحاتی به چند علاقمند شعر جهانی
تحت عنوان (موری رخصت راکوه ځم در ځخه) در نظرخواهی


اسم: رفیق سرباز   محل سکونت: امریکا    تاریخ: 29.09.2011

شعر باری جهانی اگر باعث قتل ربانی شده باشد،یک جانب قضیه است.امااز جانب دیگر کشته شدن او همه رهزنان جهادی را گردهم آورد و مجبور ساخت تا از ایجاد پایگاه های نظامی امریکا در افغانستان حمایت نمایند.یک خم ابروی امریکا در شرایط امروزی قادر به شکستن کمر جنایتکاران جنگی است.اما امریکا تا زمانی برای آنها خم ابرو نمیکند که مورد مصرف شان پوره نشده باشد و زمانیکه چنین شد، همچو دستمال آلود ای آنانرا بدور انداخته و لگد مال میکند. نوبت کرزی ها هم نزدیک است. از جانب دیگر فاتحه گفتن و اظهار همدردی از جانب بعضی روشنفکر نمایان تاریک اندیش و تسلیم طلب برای ربانی خیل،توهین بزرگ بر شهدای دست آنان است .


اسم: نيک محمد   محل سکونت: فراه    تاریخ: 28.09.2011

از جناب بارز صاحب احتراماً یک سوال دارم. آیا شما که تنها مکتب خوانده اید، غالباً ناتمام و آنهم در بغلان، در مکتب مضمون زبان پشتو داشتید؟ باتوجه به نقد شما فکر میکنم شما شعر پشتو محترم جهانی صاحب را درست نفهمیده اید. تشکر


اسم: ټایکون خان   محل سکونت: ٍامریکا    تاریخ: 28.09.2011

دوستان عزیز،
به نظر من در این روزها دکه افغانستان به تب سیاسی مبتلا شده کس عمدا بالای شعر جهانی تصبره نموده، شعر که بر خلاف اشعار متعددمحترم جهانی کدام پیام هم نداشته-چون عیسا به دین خود وموسا به دین خود- مادر وپسر راههای خویش را تعقیب مینمایند،و بدین طریق خواسته که توجه نویسندګان وطندوست را از مسایل اساسی و مهم بدور نکاه داشته، خواسته های خویش را بر کرسی بنشاند.از شما عزیزان خواهش من این است که توجه خود را به مسایل اساسی معطوف نموده، اجازه ندهید که نوکران اجنبی قهرمان سازی نموده حاکمیت خویش را تمدید نمایند.
وسلام


اسم: افغان   محل سکونت: تکزاس-امریکا    تاریخ: 28.09.2011

من چون نویسنده نیستم و شاعر هم نیستم نمی توانم در مورد شعر باری جهانی نظر بدهم. اما یک چیز را ملتفت شدم و آن اینکه بعد از نشر این شعر و بعد از آنکه یک تعداد آنرا پذیرفتند و ستایش کردند ویک تعداد هم آنر رد نمودن و فاشیزم انتحاری به آن نام دادند،جهت ضربه زدن طالبان تغییر کرد.اگر واقعاً حمله انتحاری بالار ربانی از طرف طالبان بوده باشد،دیده میشود که این شعر انتحاری ها را متوجه ساخته است که ضربه شان را به اهداف نظامی و جهت از بین بردن جهادفروشان وارد کنند.ربانی نه خارجی بود و نه تجاوز گر و نه کافر، اما از همه بدتر بود.
اما من هرگز به این عقیده و باور نیستم که یک شعر باعث حملات انتحاری گردد.به این هم باور ندارم که منطق پسر در این شعر قوی است.عقیده دارم که حملات انتحار نه از برای برداشت های دینی و مذهبی و رفتن به بهشت و حور و غلمان و جوی های شیر وعسل بوده بلکه از فقر ، آورگی ،ظلم، بی عدالتی و انتقام،سرچشمه گرفته و هیچ ارتباطی به پری های باکره ندارد.منطق مادر از این جهت قوی است و انسانی و قابل پذیرش که انتحاریون با چشم و سر مشاهده میکنند که ملا ها و مولوی ها و پروفیسوران ازهر دیده و رهبران و قومندانان با زندگی ها مجلل و شاهانه و در قصر های مفشن زندگی دارند و فرزندان خود را به خارج میفرستند و فرزندان دیگران را به بهشت.یک انسان احمق هم میداند که اگر بهشت خوب است پس چرا رهبران شان فرزندان خود را به بهشت نمی فرستند.


اسم: عبید سخی   محل سکونت: فرانکفورت    تاریخ: 27.09.2011


یک سوال از نویسنده محترم جناب مسعود فارانی : آیا می خواهید یک مقاله دوم هم شروع کنید و عنوان آن را این قسم انتخاب کنید : منطق نیرومند آقای نوری چیست ؟ حالا باور تان آمد که تمام مردم یک قسم فکر نمی کنند ؟ با احترام


اسم: وحیدالله   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 26.09.2011

اسلام علیکم محترم نوری،
چند روز قبل مصاحبه ای با نویسنده مشهور امریکایی Philip Roth در برنامه تلویزیونی Arte دیدم. این نویسنده وجیبهُ خود را به حیث نویسنده از زبان چیخوف اینطور اظهار نمود: نویسنده باید زنده گی را به طور درست بیان کند. خوب، جهانی آنچه را که حالا در کشور میگذرد تشریح میکند. لطفاً گستاخی مرا ببخشید، شما آنچیزی که از نظر شخصی تان باید شود، جلوه میدهید. منطقه دو طرف خط دیورند از سی سال جبراً میدان تفکر جهاد است. جنگ در مقابل کمونیستها، روسها، جنگسالارها و بلاخره آمریاکاییها نسلی با فکر آغوشته به خون ببار آورده و میدان تحلیل گران بنیادگرا را گرم ساخته است. البته تا وقتیکه این وضع به نفع این یا آن گروه تمام میشود، صدای بلند نمیکنند. معامله با چنین افکار تنها با تحت سوال قرار دادن همچون مفکوره ها صورت گرفته میتواند. استدلال جهادیها به اساس فتواهای خود شان استوار است. این استدلال زمانی برهم میخورد، که طرف مقابل با ارزشهای منطقی، اخلاق،عاطفی و زیربنای اقتصادی و تعلیمی این طرز تفکر را برهم زند. جهانی اینکار را به صورت عالی از زبان مادر انجام میدهد. اما دولت امریکا و متحدین اش در پیمان ناتو چه کردند؟ بمباردمان کورکورانه، استفاده از جنگسالاران، پول، گوانتانامو، طیارات بی پیلوت، تلاشیهای شبانه، اتهام به زندانیان و غیره. این رویه - حالانکه بسیاری از سران طالبان بعد از شکست شان دست از مبارزه زده بودند - یک نوع مقاومتی را تازه ساخت، که پاکستان و ایران از آن استفادهُ نا مشروع میکند. لطفاً در این باره به کتاب اخیر احمد رشید مراجع کنید. شما فرموده اید، که حضور امریکا و غرب در افغانستان با جنگ صلیبی رابطه ای ندارد. بلی، من با شما تا حدی موافق هستم. ولی لطفاً نقش دین را در سیاست حکومت بوش از یاد نبرید. این رویه مغرورانه وپر تعصب حکومت بوش بود، که به زنده شدن دوباره جهادیها منجر شد. به شما در این مورد بسیار شواهد ارایه کرده میتوانم. شما فرمودید، گفتار زن در جامعه مردسالار افغانستان نقش مهم ندارد. اما نمیتوان صدای ملالی را باز زنده کرد؟ شما تشویش از سوُ استفاده شعر کرده اید. طالبان از سالهاست از شعرهای خشنتر در سروده های شان استفاده میکنند. رادیوی آزادی از خطی در جیب قاتل استاد ربانی راپور داد. در این نامه از او سوال شده بود، آیا نظام حاضر با همه فساد، ظلم، رشوت و خیانت به نفع نسل آینده کشور است؟ مردم افغانستان هیچ خاطره یا امید حقیقی به پیروزی طالبان ندارند. اما کجاست مقامت مشابه در مقابل کاخ دروغین ظلم و ستم؟


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی    محل سکونت: آلمان    تاریخ: 26.09.2011



گیلاس نیمه پُر، گیلاس نیمه خالی!
به ارتباط شعر: موری رخصت را کوه ځم در څخه


اسم: ن . قلمداد   محل سکونت: جمهوری فیدرال آلمان    تاریخ: 26.09.2011


شرح مجموعه گل مرغ سحر داند و بس
که نه هر کو ورقی خواند معانی داند
(حافظ)

در ارتباط "غایلۀ افغانستان غایلۀ اسلام و کفر معرفی میشود" آغای نوری در تبصرۀ خود فوق العاده به نقط حساس تماس گرفته که از طرف شاعر در شعر موضوع بطور واضح طرح شده است که اغای نوری آنرا سرخ کرده.

چنانچه در زمانش ملیون ها انسان تحت نام اسلام قربانی امریکا، اروپا و هفت هشت نفر سران ساخته شده شدند که هم نام اسلام را بد کردند و هم مملکت را تکه تکه.

وقتی شاعر از زبان قهرمان خود در شعرش توله می زند که بنام خدا جان میدهم مسئله سهو استفاده دین از طرف شاعر واضع تر بیان شده نمی تواند.

"فرزندم! این مادر پیرت را به کی میگذاری.........." با وجود این زاری که سنگ را آب میکند قهرمان شاعر بد اخلاقی کرده و میگوید نصحیت نکن و اجازه رفتن نزد خداوند(ج)را میخواهد البته بعد از کشتار خود و دیگران چونکه در جنگ یا آدم کشته میشود یا میکشد.

از هر طرفی که گوش کردم
آواز سوال حیرت آمد (حافظ)


اسم: کوهزادی علی   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 25.09.2011

با سلاما عرض شود که یکی دیگر هم خود را مثل بارز صاحب در چاه انداخت خدا خیر کند . نوری در چاه افتاد زیرا خــود کــوزه وخود کوزه گرو کوزه خرو خود گــل کــوزه شده اند وبا متن ومحتوی شعر نظریات شان هیچ همخوانی ندارد بویژه تبصره هایش . شاید این کار ایشان از روی کدام خصومتی مثل سیاهسنگ آغا باشد . ایزد نقادان ما را انصاف نصیب فرماید وهدایتشان نماید. کاش نقد شان ارزش میداشت تا ماهم از خوان شان بهره مند میشدیم. وسلام


اسم: هاشم    محل سکونت: کانا دا    تاریخ: 25.09.2011

نویسندهء گرانقدر محترم نوری صاحب!
من نوشته های زیادی از جناب شما را خوانده ام و از آن لذت برده ام، اما نوشهء شما راجع به شعر باری جهانی به کجراه رفته است و یا برده شده است.
اگر من جای شما بودم این شعر را چند بار می خواندم بعداً در این مورد می نوشتم. من این را باور دارم به همان اندازه که شما وطن دوست استید، جهانی صاحب نیز به وطن عشق می ورزد او هم شاید جهت خوب و بد آنرا محاسبه کرده باشد.
شما منطق پسر را در شعر برجسته یافته اید. آنرا از آسمان ها یافته اید. آنرا سبب انتحار دانسته اید. در حالیکه خوب میدانید سازمان های استخباراتی کشور های دور و نزدیک در عقب آن است که سالانه میلون ها دالر، کلدار، ریال خرج می کنند. بهتر بگویم بعضی از کشور های استند که کشتی گیری خود را در میدان و رنگ افغانستان آزمایش می کنند. آنها اشخاص ورزیده ای دارند که با آوردن سخنانی بنام کتاب های آسمانی آنها را به دام می اندازند. ذهن آنها را با دادن وعده های پوچ و مفت سر خرمن تغیر میدهند.
اگر این پسر میگفت که من از شوق میخواهم انتحار کنم و آدم بکشم دیگر برای سخنان مادر ارزش نداشت و شاید هم ضرورت این شعر نمی بود.
از آنجا که منطق مادر حقیقت است شاید این یکی و یا چند تای دیگر آنرا نپذیرند ولی بالاخره دیگران متوجه میشوند که کشتن مخلوق خدا در اسلام جواز ندارد و گناه بزرگ شمرده میشود.
پیام دیگر این شعر آن است که علمای دینی ما متوجه میشوند که در مساجد و ممبر جوانان را به این امر خطر ناک متوجه سازند. خداوند همچون چیزی نگفته است و این اشخاص مغرض اند که از دین سوی استفاده می کنند.
با احترام زیاد
هاشم کانادا


اسم: ن.قلمداد   محل سکونت: جمهوری فیدرال آلمان    تاریخ: 25.09.2011

چه دام است دنیاچه نام است عقبی
تو معماری این خانه های ګمان را(بیدل)

شکر خداوند که ګپ زدن مفت است. چیزیکه عیان است حاجت به بیان نیست اما باز هم:

در نبرد فکری که شاعر از نګاه دینی، سیاسی،اجتماعی و عاطفی در افکار خود داشته و در هنر شاعری خود آنرا طراحی نموده است دانسته(یا نادانسته) بزرګترین مقدسات یعنی عاطفه انسانی در مجموع و مادر را در خصوص مغلوب تاریک بینی ها نموده.

هر ګاه فرزند (شاعر) منطق قوی مادر را از نګاه عاطفی،اجتماعی و سیاسی که در شعر تراوش کرده در نظر میګرفت و در نهایت میګفت مادر شما درست میګوئید نمیروم فهمیده می شد که شاعر هدف سیاسی در شعر ندارد. اینکه این هدف تا چه اندازه تاثیر بالای اجتماع دارد موضوع جداګانه می باشد، که به فرموده آغای فارانی ممکن هیچ.

نه من سر ز حکمت بدر میبرم
که حکمت چنین میرود بر سرم(سعدی)


اسم: سردار   محل سکونت: کابل    تاریخ: 25.09.2011

کارکنان عزیز افغان جرمن آنلاین سلام!
در مورد شعر محترم باری جهانی نوشتۀ دانشمند ګرامی محترم نوری صاحب را خواندم. باورم نشد که نوری صاحب هم به اشتباه رفته باشد.
نوری صاحب محترم سخنان پسر را کلام الهی دانسته و آنرا سبب ترور و انفجار قلم داد کرده اند در حلیکه در شعر جهانی صاحب وضاحت دارد.
آنچه ملا به او ګفته است در کتاب خدا نیست بلکه خدا می فرماید اگر شما شخصی را بکشید به آن می ماند که عرش عظیم بلرزد. این ملای بدکار و بد عمل است که سر آن جوان را شستشو کرده است.
اگر به منطق مادر مراجعه شود قوی تر است او برایش می گوید تو باید برادر مسلمانت را در مسجد نکشی، برادرت را در مکتب نکشی، ویران کردن مسجد و مکتب و کشتن کار آسانی نیست.
اگر دیالوگ ها ساده انتخاب شده به این معنی است که این زن و پسر دهاتی ساده اند مثل محترم نوری صاحب پوهنتون و تحصیلات عالی ندارند. که با سخنان مکتبی دیالوگ نمایند.
اگر قرار باشد قسمتی از این شعر مورد سوء استفاده قرار گیرد از این نوع اشعار در مطبوعات ما کم نیست به هزاران قطعه در کتاب ها، مجله ها و سایت های انتر نتی زیاد نیست.
به گمان بنده این شاید نوری صاحب، سیاه سنگ و چند نفر محدود دیگر بنا بر؟ از این شعر منحیث تلاشی برای تبریه اعمال ترورستی پنداشته شود.
با عرض حرمت
الیاس پروانی


اسم: ولی احمد نوری   محل سکونت: پاریس    تاریخ: 25.09.2011


مکثی بر شعر موری رخصت راکوه ځم در څخه


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی    محل سکونت: دخاو    تاریخ: 24.09.2011

فغان اصولی نسبت به جریان انحرافی درین نظر خواهی!

مروری بر متون اظهار شده نشان می دهد که توضیحات و موضعگیری هایی هم دیده می شود که جانبداری و مخالفت با شاعر نیز افاده می گردد، به یقین که هدف نظر خواهی باید چنین نبوده باشد. در یکی از اشارات قبلی تذکر داده بودم، که تعبیر از جملات شامل شعر، نباید بمفهوم مخالفت با شاعر افاده شود. از جانب دیگر، وقتی شاعر شعری را روی کاغذ و یا میدیا می آورد، حتمأً حق خواندن آنرا هم به همه انسانها داده است. هر یک بنابر استعدادش از آن مفهوم می گیرد. مفاهیم و الهام همه نمی تواند یک چیز باشد. از جانب دیگر طوریکه بنظر می رسد، این شعر تنها برای هواداران شاعر و یا شاعران هم مسلک او محفوظ سپرد نشده است. برخی از هواداران خود احکام صادر می کنند و بعضی ها مشابه، معلمان مسجد که پسران و دختران را بعد از قرائت سه پاره و قرآن شریف، جهت آموختن سواد خواندن به زبان دری، حین تدریس کتب پنج کتاب و تحفه نصایح، بیت های اشعار و نصایح چون کریما ببخشای بر حال ما ...... را فقط با علاوه نمودن کلمۀ یعنی، در شروع و بعد ذکر همان کلمات بلا تغیر، معنی می نمودند.

نمیخواهم درینجا به تفصیل روی اظهارات هریک تبصره داشته باشم، اما نوشته های برخی از هواداران و شیوۀ توضیح آنها، ساعات درسی زبان دری و پشتو دوران مکتب متوسطه را بیاد می آورد که برای شاگردانیکه در مضامین سیانسی استعداد داشته اند، خیلی ختسه کن بوده است. هیچ کس شاعر را نمی تواند از شعر گویی مانع سازد و شاعر و هوا داران او هم نمی توانند خوانندگان را از تعبیر مانع سازند. وقتی کسی این شعر را خود جالب می بیند و مفید می داند، باید در عین زمان بداند که این حق اوست و صلاحیت او هم این نیست که در نظر خواهی، به دفاع از شاعر و شعر او طوری عمل کند که بوی تجاوز و حمله بر دیگران به مشام برسد. وقتی کسی از احتمال اثرات منفی شعر اخیر آقای عبدالباری جهانی در جامعه حرف می زند، نباید چنین فکر شود که گویا، اظهار کننده در مخالفت با شاعر و یا شعر اوست. هوا داران و خود شاعر هم تا جائیکه تا همین اکنون آشنایی و شناخت از ایشان در دست است، در جمله قدرت های ماورای طبیعی شامل نیستند. آنها نیزنسبت به آینده نتیجه گیری های احتمالی می توانند افاده نمایند. کلتور نوشتن و سخن گفتن آنها را نیز مکلف به مراعات اصول احترام به کرامت انسانی می داند. وطن، مردم و بلاخره جامعۀ غرق در خاک و خون و در گیر در مصیبت های وحشتناک، بلند تر از ما و شاعران ما، شایسته غمخوری است.
ختم


اسم: ولی احمد شاکر   محل سکونت: امریکا    تاریخ: 24.09.2011

به استقبال از سرودهء جناب جهانی، " موری رخصت راکوه ځم درڅخه،" و سرودهء بانو روزبه حیدری، "اتل."

نمیخواهم!

نمیخواهم که دیگر جای کشتن باشی ای میهن
به اشک آلوده چشم و خون به دامن باشی ای میهن
نمیخواهم که دیگر دست آفت برگ و بارت را
به بیرحمی آتش بسپرد باغ و بهارت را
نمیخواهم که دیگر پایمال این و آن باشی
نباید بعد از این بازیچهء بیگانگان باشی
دگر صحن نبرد زورمندانت نمیخواهم
ز بمب انتحاری چره در جانت نمیخواهم
بگو تا کی گل آمال تو پرپر کند دشمن؟
چرا از خون فرزندان تو لب تر کند دشمن؟
مگر بدبخت بودن تا کجا، بیچارگی تا چند؟
به دلدلزار رنج و ترس و ذلت زندگی تا چند؟
زبان و گوش و چشمت بسته با برچسب ظلم و زور
اللهی گنگ و کر گردد و تخم چشم ظالم کور
از این پس کسب روزی بایدمان و گدایی بس
نوای همنوایی بایدمان، بی نوایی بس
قسم با رنگ خون هر شهید بیگناه تو
قسم با روشنی صورت خورشید و ماه تو
که از قید خصومت آخرت آزاد خواهم کرد
و بر بنیاد عشق بنیاد تو بنیاد خواهم کرد


اسم: سپین   محل سکونت: لندن    تاریخ: 22.09.2011


به حضور جناب آقای مسعود فارانی!‏

نقد بیطرفانه وبیغرضانۀ تان را خواندم ،براستی از هرجمله وهر سطر وهر پراگراف آن منطق و استدلال یک روشنفکر آگاه ‏از اوضاع جامعه و اصول نقد ونقد نویسی بمشام میرسد.‏

نقدمملو از حرمت گزاری به هردو شخصیت فرهنگی کشور،آقای سیاه سنگ و باری جهانی، درک عالی شمارا از شعر ونقد ‏شعر به نمایش میگذارد ومکث کردن شما برنکاتی از نقد آقای سیاه سنگ و تردید آن نقاط با استدلال ومنطق نیرومند یک قلم ‏هنرمند بخاطردفاع ازحق ، بیانگرتوانائی اندیشه وصلاحیت تان درعرصۀ نقد هنری واز جمله نقد یک شعر شاعر نامی ‏زبان پشتو است ، که این روش به نویسندگان چوان کشور بسیار کمک خواهد نمود.‏

اگر بخواهم نظرم را دریک جمله بعرض برسانم باید بگویم که من تا کنون چنین نقدی مزه دار از هیچ یک ازنقد نویسان ‏کشور نخوانده ام که هنرنقدش بدلم چنگ زده باشد.‏

شاید علتش این باشد که هرکس جرئت ندارد در مقابل سیاه سنگ که دراین سالها در بخش نقد ونقد نویسی به شهرتی رسیده ‏است قدعلم کند وبگوید: برادر شما اینجا پا از گلیم تان خارج گذاشته اید!‏

با این چند جمله از کار شما قدردانی نموده موفقیت های مزید تان را در دفاع از حق وحقیقت تمنا دارم.‏با احترام


اسم: Wais K   محل سکونت: USA    تاریخ: 22.09.2011

Salam hai ziad khetmat Barez Saheb, man hamesha naweshta hai Tahlili shoma ra mekhwanam wa aan lezat me baram. Shoma hamisha az zemamdaran dar watane ma shokaiat darid, ke chora kar ra ba ahle kar na me soparan, wale khodetan an ra dar naweshta akhir tan mara-at nakardid

Shoma ta hal hichwaqt dar mau-zoate Adabi chizi na naeshta wa man ta hal hichwaqt kodam neweshta shoma ra dar in zamina na khwanda am, na midanam ke chi angiza ba hess in shod, ke shoma dar kari dakhalat kardid, ke dar an wared nistid

Ba ehtermat ziad


اسم: ابراهیم نهیمي   محل سکونت: سویدن    تاریخ: 22.09.2011


دپیاوړي شاعرعبدالباري جهاني نوی شعرڅه پیغام لري ؟


اسم: مسعود فارانی   محل سکونت: المان    تاریخ: 22.09.2011


منطق نیرومند آقای سیاهسنگ چیست؟


اسم: ع٠توخي   محل سکونت: sweden    تاریخ: 22.09.2011

فکر مې کاوه چې د فقيري صا حب توضحاتو به د دوستانو اندېښنو او سوالونو ته جواب ورکړی وې ، مګر بدبختانه د بارزصاحب ليکنه مې ولېدل او افسوس مې له ځانه سره وکړ چې دغه يو دهغو ليکوالو څخه و چې ما پخپل زهن کې حساب پر کاوه اما په دغه لېکنه ئې ماته دا ثابته کړه چې دانسانانو پېژندنه او د هغوی د پوهې دسطحې معلو مول څه اسانه کار نه دی٠زه دبارز صاحب دلېکنې پر اساسي ټکو باندي غواړم چې خپل نظر څرګند کړم هغه دا چې زه فکر کوم چې بارز صا حب دپښتو څخه مفهوم نه سي افاده کولای نو د شعر څخه به څنګه وکولای شي چې اصلي مطلب دي تر واخلي ٠دی د خپلي ليکني د شروع په دغه شعر باندي دجهانې صاحب پر هغه پاکو او مقدسو ارمانو باندي کوم چې د نوموړی شعر اساسي هدف او مرام دی نا اګاهانه تعرض کوي

( پرهيز از اين ګونه شعرخونريز+ که راه حل نبود در جنګ وستيز.)
زه نه پو هېږم چې پاکستان به د چا جېبونه ور ډک کړي وي دشعر د ليکونکې او که دشعر دلوستلو څخه دمنع کوونکو؟

محترم بارز صاحب! غواړم چي په ډېر لنډ او ساده ډول دي دشعر په مضمون پوه کړم، دجهاني صاحب شعر داسي پېليږي البته د زوی له لوري، ما ته ملا ماته مي پير ويلي + ماته د ټول جهاد اميرويلي ، نو ټولي خبري چې هلک ومور ته وائې دغولول سوي هلک خپلي خبري نه بلکه دملا او دامر خبري دي او دملا او دامر خبري ئې مور داسي ور رد کړي دي, زويه د بل د پاره ځان مه وژنه + په خپل جومات کي مسلمان مه وژنه
ستا مولوي ساده زلميان غولوي + څوک په جنت څوک په ايمان غولوي
چې تا جنت ته وړي پخپله نه ځي + موږ غولوي او که خپل ځان غولوي
ستا اميران دي خپل عيشونه کوي + دکافرانو عادتونه کوي
که ئې زامن دي اوکه ځواني لوڼي + ټول په بهرکي تعليمونه کوي
تالره اور ځانته ګلونه غواړي + تالره ګور ځانته کورونه غواړي
ځانته په دې دنيا جنت جوړوي + تاته دقبردوږخونه غواړي
زما دشېدو ئې پوړوړی مه ځه + زويه د خدای روی مي دروړی مه ځه

که چا دمکتب په دوره کي په پښتو مضمون کي درې نېمې نومرې هم وړې وې بايد چې ددغه شعر په هغه انساني او اخلاقي پیغام باندي پوه شې، اوکه بيا چيرې دشعر په مفهوم او هدف نه ئې پوه نو بيا نقد پر کمو اساساتو باندي جوړدی په دغه شعر کي دحق چي مور او دهغې غوښتني دي له خپل زوی څخه ، دفريب او چل په مقابل کي چي
دملا او امر خبري چي دزوی په خوله کي ئې ور اچولي دي د مجادلی تر څنګ دافشا اړخ ته ډيره تؤجه سوېده چې دغه چهرې چې زموږ ځوانان غولوي بايد دشعر او هنر په ژبه هم بربڼدي او رسواشي ٠ جهانی تنها شاعر او عالم نه بلکه دتورڅټو بدرنګو دوږخيانو او دمفسدو مفتخورو ادمخورانو پر ضد ئې هميشه پر خلګو ږغ کړی او خلګ ئې يووالي او اقدام ته دعوت کړي دي ، نو جهاني يو مبارز هم دی ٠
په پای کي وايم چي ګستاخي معاف ولې هغه څه چي زما په اند حقيقت وي بايد اظهار سوي وای,


اسم: فرهنگ   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 21.09.2011

دوستان گرامی
آنچه دوست ما کوهزاد علی نوشته کرده به جا است. آقای بارز فرق میان شعر و مقاله را هنوز درک نکرده و خواهان آن است که همه مشکلات افغانستان در شعر آقای جهانی باید درج می شد
از جناب شما خوایش میکنم که یک پارچه شعر بگوید که همه مسایل افغانستان از مشکلات داخلی گرفته تا مسله عساکر خارجی در آن درج باشد
سوال از دوستان پورتال نوشته آقای بارز یک نظر است یا مقاله اگر یک نظر باشد جرا تنها در نظر خواهی انداخته نشده بلکی مانند یک مقاله به نشر رسیده. سلامت باشید.


اسم: وحیدالله   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 21.09.2011

محترم بارز،
با همه احترام به احساس وطندوستی تان، اجازه دهید تهمتی بالای تان ببندم: امکان دارد زبان پشتو را وارد نباشید، یا اینکه دل تان جای دیگر درد کرده و قصد اش را از جهانی میگیرید. با همه دانش کمی که دارم، حاضرم اظهارات مادر را در - مثلاً ابیات ذیل - شیر برایتان ترجمه و تشریح کنم:
بلا دي واخلم میړنیه زویه زما نازولی زما زلمیه زویه
د ابا مینه دي ستا لاس ته ګوري په زړه غښتلی توریالیه زویه
ستا امیران خو زمونږ کورونه سوځي کلي، بانډې سوځي ښارونه سوځي
بزګران وژني شنه فصلونه سوځي مسلمان وژني جوماتونه سوځي
وایي پیسی له پاکستانه راوړي پخه ډوډئ له بل دیګدانه راوړي
که یي راکټ دی که توپک ورسره څه له اورس څه له ایرانه راوړي
که ته د بل په توره جنګ کړې زویه که خپل تربور مړ په خدنګ کړې زویه
ما مي شیدې درته بخښلي نه دي که لاس د چا په وینو رنګ کړې زویه


اسم: کوهزادی علی   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 21.09.2011

با احترام در مورد نوشته فاقد محتوا محترم بارز باید بگوییم که همه اش فضل فروشی است نه تحلیل و تنقید. ازین نوشته آدم میداند که بارز در شعر هیچ نمی داند. که به شاعردستورصادر می نماید،آنهم در نحوه سرودن شعر. عجب بی ملاحظگی یی. از همین جاست که تمام مسایل ما درهم وبرهم است واهل کار یا تشریف ندارند ویا در کنجی کز کرده اند نمیدانم. ایزد متعال مارا ازین روشن فکران انترنتی برهاند. من تا کنون منتظر بودم که واقعا ًتنقید را درین صفحه بخوانم که بر اصل شعر تماس گرفته باشند مگرتا کنون عطش انتظارم دوام دارد تا تنقید بجا را بخوانم.


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی   محل سکونت: دخاو    تاریخ: 21.09.2011

دوست گرامی وحیدالله!

متأسفانه، من شیوۀ برخورد شما را با اظهارات من در مطابقت با اصولی که از آن پیروی می نمایم، نمی بینم. از جانب دیگر آنچه شما ممکن بخواهید برجسته سازید، من از متن اولی شما هم تمام تذکرات تان را درک ننمودم و برایم جالب هم نبود. نمی دانم چرا اعتراض خود را نسبت به جملات من مستقیمأ تدکر ندادید. من مسئول وقایع دیگرجهان نیستم. اگر عاشق شعرو شاعری هستید، من نه شاعرم ونه ادعا کرده ام که پیرو شاعران مورد انتخاب شما می شوم.
من پیروان مذاهب را در برابر همدیگر بحیث دشمن و یا طرف قرار نمی دهم. اگر شما قرار داده و هم قرارمی دهید، کار شماست. من تروریست را با تعریف تروریست می شناسم. اینکه پیرو کدام مذهب باشد، برایم مهم نیست.
ترور یک انسان ولو به هر نژاد ویا دین و مذهب ایکه وابسته باشد به هیچصورت قابل توجیه نمی دانم. بحث با شما را درین مورد خارج از موضوع می دانم. اگر سؤال داشته باشید، من برای شما آدرس مساعد نیستم. اظهاریکه من در رابطه با شعر مورد نظر داشتم، از مقولۀ : سگ های خوابیده را بیدارنسازید! الهام گرفته، احساس خطر را ممکن شمردم و حکم نکردم. برخلاف شما حکم کردید. خدا کند جمله خود تان باشد، نه کدام دستور احتمالی. صرفنظر از آنکه شما در نوشتۀ تان مطالبی ذکر نموده اید که خیلی و سیع و پراگنده است. اگر نام مرا تذکر نمی دادید، ممکن هیچ نمی خواندم. شما دوباره به نوشتۀ تان توجه کنید که نوشته اید: ولی تشویش تان از تاُثیر خطرناک شعر بالای جوانان ریشه عمیق اجتماعی ندارد . اولاً من کلمه تشویق را ذکر ننموده ام. دوباره بخوانید. فرا خوانی و تشویق ممکن فرق داشته باشد. امید است اسم شما دقیق باشد. مؤفق باشید.


اسم: م ، نعیم بارز   محل سکونت: پاریس - فرانسه    تاریخ: 21.09.2011

سروده، باری جهانی موری رخصت راکوه ځم در څخه


اسم: وحیدالله   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 21.09.2011

اسلام علیکم محترم دوکتور محمد اکبر یوسفی،
معذرت میخواهم چون نام مکمل تان را ننوشتم. البته با نوشتهُ مختصر خود میخواستم با دانشمندی چون شما، که آثار اش را در بخش جامعه شناسی در این پورتال خوانده ام، یک بحثی آغاز کنم. چه شعر جهانی یک موضوع اجتماعی را تمثیل میکند. هدف ام گستاخی یا توهین به شما نبود. آیا انتقاد یا نظر دیگر داشتن یک عیب است؟ من علاقه دارم با اشخاصی، صاحب دانش بیشتر از من، بحث کنم. به نظرم موضوعات در بحث بهتر تشریح میشوند، نه در مقالات. اگر کتاب یا مقاله تنها افکار را تغیر میدادند، یا اینکه سوختن یا منع کردن آثار مانع انتشار آنها میشدند، شاهد یک دنیای دیگری میبودیم. جای شکر است، در این پورتال جای بحث میسر است. ایکاش به موضوع طرح شده حمله میکردید، نه به شخص من. جای تاُسف است، بعضی بزرگان ما بی حوصله و عصبانی هستند. شما متاُسفانه اشتباه کرده اید. من افکار بلند بالا ندارم. تنها میخواهم از نعمت علم در کشوری، که به آن از جنگ، تندروی و تعصب پناه برده ام، استفاده کنم. برای شما از خداوند صبر و حوصله میخواهم.


اسم: نجیبه قانع   محل سکونت: جرمنی    تاریخ: 20.09.2011

خواننده ګرامی
اګر وقت کافی ندارید این چند سطر پایین را نخوانید - مطالب زیادی در سایت ها هست که شاید بر معلومات تان بیفزاید - مثلا میتوانید در باره کشته شدن برهان الدین ربانی بخوانید. من درینجا حرفی دارم که اصلا شاید ذکر آن لازم هم نباشد
در بارG شعر شاعر بزګوار جهانی قبلا همین قدر ګفته بودم ګه مبادا بخش هایی از آن شعر را طالبان در ترانه های حماسی خود بکار بګیرند - که آنهم حرف بسیار جدی یی نبود. هموطنی بنام آقای بابر نوشتند که طالبان آنقدر هم جاهل نیستند که از شعر به ضرر خود کار بګبرند - بعد من بخشی از آن شعر را طور نمونه نوشتم که نشان میداد اګر طالبان از آن بخش ګار بګیرند میتواند بسود شان باشد و از آنرو این کار نشانۀ جهالت شان نخواهد بود.
در پاسخ بار دیګر آقای پیر محمد بابر حرف قبلی خود را تکرار کرده و نوشتند که آن بخش شعر به تنهایی معنی نمیدهد. این بار صرف میخواستم بګویم که : نخیر! معنی میدهد اما چون شما شعر را هر بار بطور کامل خوانده اید حالا (تصور) میکنید که آن بخش به تنهایی بی معنی است - یګ بار دیګر بخوانید کجایش ناقص و بی مفهوم است؟ آیا از همان بخش بهترین ترانه(از نظر طالبان)ساخته شده نمیتواند؟
خواننده عزیز! دیدید که حرفهای بسیار مهمی نداشتم - این چند ثانیۀ خود را به خواندن تبصره من ضایع ساختید
اګر خوانندګان و از جمله آقای بابر تبصره هارا با کمی دقت بخوانند، نه وقت شما ضایع میشود و نه از من
من خودم ساعت های بی شمار زندګی ام را با خواندن اشعار نغز باری جهانی، زیبا ساخته ام. در مورد این شعر هم انتقادی ندارم جز اینکه آقای جهانی میتوانستند منطق مادر را کمی قویتر سازند یا لااقل از نظر تعداد ابیات توازن را بیشتر مد نظر میګرفتند و بحرف های مادر هم از نظر تعداد ابیات، جای (مساوی) داده میشد ـ همین و بس ! اګر با این ګفته ها کار بدی را انجام داده ام از شما و از آقای پیر محمد بابر معذرت میخواهم. اګر حرف های من هنوز هم واضح نیست، شاید مشکل از من باشد که درست افاده کرده نمیتوانم - دیګر مرا به این موضوع نا مهم مجبور به پاسخ ګفتن نسازید.(لطفا توجه کنید منظورم از کلمه نا مهم، شعر آقای جهانی نیست - منظورم حرفهای خودم است که ګفته بودم از بخش های این شعر استقاده نا جایز شده میتواند !! )
خوانند ګرامی ! حالا که وقت خود را ضایع ساختید و همه تبصره را خواندید، یک وعده برای تان داده میتوانم و آن اینکه در همین مورد خاص دیګر وقت شما را نخواهم ګرفت - ولو اګر آقای بابر باز هم بنویسند که : طالبان آنقدر هم جاهل نیستند که ازین شعر استقاده برند!


اسم: عین الدین    محل سکونت: المان    تاریخ: 20.09.2011

السلام وعلیکم تاسو ټولو درنو لوستونکو ته،
د فقیری صاحب نظر می ولوستل او اوس زه بیخی پوه شوم چی زما تردید بیځایه وه. زه فکر کوم اکثرأ هغه کسان چه د جهانی صاحب شعر په اړه خپل نظر دلته لیکلی دی ، په پشتو ژبی کافی تلسط نلری .(لکه ما) او د شعر مفهوم او هدف کاملأ غلط تعبیر کړی دی. یو خل بیا وایم چه د پاملرني وړ دی، هغو کسانو د مثال په توگه زمونږ ورور سالم سلامت، همداسی نظر ورکول زما په عقیده د شعر او شاعر یو تینگ سپکاوی دی . چی کیدای شی د افغان جرمن آنلاین په حیثیت هم بده آغیزه وکړی.

په درناوی


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی   محل سکونت: دخاو    تاریخ: 20.09.2011

محترم وحیدالله !
بهتر می بود نام ام را مکمل می نوشتید، تا مطمئن می شدم که هدف شما از اظهارات من است. اینجانب برخلاف دیگران بصراحت گفته ام که روی شعر تبصره ندارم. لطفاً هر دو نوشته ام را دوباره مطالعه فرمائید، هرگاه علاقه به قضاوت دقیق داشته باشید. در حالیکه من آشنایی شخصی کافی از شاعر دارم، نخواسته ام با استفاده ازین فرصت نه درتوصیف و نه در در مخالفت بپردازم. شما اگر لطف نمائید دوباره توجه بفرمائید، من جملۀ شرطیه با ذکر احتمال نوشته ام. حکم نیست. اگر شما صلاحیت دارید حق این چنین اظهار نظر راهم از من بگیرید، جز آنکه خود را به قضاوت خوانندگان محترم بسپارم، نه حوصله و نه مقابله با موضعگیری های بلند بالای شما را در وجود خودمی بینم. من در اظهار نظر اول چنین نوشته بودم: اما گر برای من هم حق برداشت از کلمات تذکر یافته درین شعر داده شود، خطرات عظیمی در آن نهفته است که جوانان احساساتی از آن بعنوان فراخوانی به اعمال انتحاری تعبیر نمایند.
نمیدانم، شما را چه چیزبر آن داشت که از نوشته هایم در حالیکه خیلی نیوترال نوشته بودم، بحیث تختۀ خیز کار بگیرید. من از اصطلاح جوانان احساساتی نام برده بودم که نشود غلط تعبیر کنند. شما می توانستید تبصرۀ خود را بدون ذکر نام من بطور مستقل بنویسید، زیرا من هیچ تمایل ندارم روی اظهارات شما تبصره کنم. این حق و حلیل شماست.من نه بااظهارات مقامات دولتی تبصره دارم و نه در مورد نتیجگیری شما از واقعۀ تذکار یافته.
با عرض احترام
دوکتور محمد اکبر یوسفی
20.09.2011


اسم: پیر محمد بابر    محل سکونت: انگلستان     تاریخ: 20.09.2011

میرمن یا پیغله قانع

احتراما" خدمت شما باز هم عرض کنم که اکثریت طالبان واقعاً جاهل اند ولی اینقدر جاهل هم نیستند که فقط قسمتی را که شما نقل کرده اید ترانه بسازند. زیرا در آن ابیات فقط حرف های پسر ذکر شده و بدون حرف های مادر نامکمل و بی مفهوم است. لطفاً حرف های شاغلی واحد فقیری را بخوانید که من با ایشان کاملا موافق بوده و جا دارد بگویم اشخاصی چون صبور الله سیاهسنگ که بدون درک درست شعر و مقصد شاعر کلمات نامناسب و ناشایستۀ را در بارۀ شاعر بزرگ کشور جهانی به کار برده اند، باید رسماً و بدون هیچ اگر و مگر معذرت بخواهند.


بلا دي واخلم میړنیه زویـــه *** زمانازولی زمازلمیـه زویـه
دابامینه دي ستالاس ته ګـوري *** په زړه غښتلې توریالیه زویه
ستاامیران خوزموږکورونه سوځي *** کلي، بانډې سوځي ښارونه سوځي
بزګران وژني شنه فصلونه سوځي *** مسلمـان وژني جوماتونه سوځي
وایی پیسـې له پاکستانه راوړی *** پخه ډوډۍ له بل دیګدانه راوړي
که یی راکټ دی که توپک ورسره *** څه له اورس څـــه لــه ایرانــه راوړي
که ته دبل په توره جنګ کړې زویه ** که خپل تربورمړپه خدنګ کړې زویه
مامي شیدې درتــه بخښلي نه دي *** که لاس دچاپه وینورنګ کړې زویـه
په شوګیرومي یې لټوی کړی مه ځه ** زویه دخدای روی مي دروړی مه ځه

**********
زویـــه دبل دپاره ځان مه وژنه *** په خپل جومات کی مسلمان مه وژنه
زړه مورکۍ دي په هجران مه وژنه *** راته له لوږي ماشومان مه وژنه
ستامولوي ساده زلمیان غولـــوي *** څوک په جنت څوک په ایمان غولــوي
چی تاجنت ته وړي پخپله نه ځي *** موږغولوي اوکه خــپل ځان غـولوي
ستاامیران دي خپل عیشونه کوي *** دکافرانوعادتونه کوي
که یی زامن دي اوکه ځواني لوڼ ي *** ټـول په بهرکی تعلیمونه کوي
تالره اورځــانته ګلونه غواړي *** تالره ګـورځانته کورونه غواړي
ځان ته په دې دنیاجــنت جـــــوړوي *** تاتـه دقــبر دوږخـونه غــواړي
زمادشـــیدویــی پـوروړی مه ځه
زویه دخدای روی مي دروړی مه ځه


اسم: پیر محمد بابر    محل سکونت: انگلستان     تاریخ: 20.09.2011

"اتل" روزبه ، این موجود لطیف و با شهامت ،با قلب همچون شیران غران و بیباک، معصوم و خوش باور یکبار دیگر واقعیت های روزگار ما و چهره های پلید را که با استفاده از اسلام و قران از او استفاده میبرند و برعلیه ملت، کشور و مردم خودش استفاده اش میکنند ، آشکار کرده در ضمن یک سیلی دیگر بروی روشنفکران احساساتی چون سیاهسنگ ها است.


اسم: واحد فقیري   محل سکونت: کابل    تاریخ: 20.09.2011

څونه د تاسف او خجالت ځای دی چي یو څوک د یوه شعر او هنري اثر په معنی، مطلب، او مفهوم باندي نه پوهېږي، او یا يې له درکولو څخه عاجز وي، خو بیا هم ځانته ددې حق ورکوي چي د هغه هنري اثر په باره کي خپل نظر وړاندي کړي؛ او یا حتی دونه ګستاخ سي چي شاعر او شعر غلط معرفي کړي. په ځينو تبصرو کي، د جهاني صاحب په شعر باندي همدا کانه سوې ده.

ځینو ویلي دي چي د زوی استدلال د مور پر استدلال باندي قوي دی. حال دا چي یا هغوی شعر تر پایه ندی لوستی، یا يې په شعر باندي بیخي سر ندی خلاص سوی، یا غواړي چي د خلګو په سترګو کي خاوري واچوي، او یا غواړي چي د خپلو شخصي او فرقوي اغراضو لپاره شاعر او شعر بد معرفي کړي.
حقیقت دا دی چي د مور استدلال په هر صورت تر زوی غښتلی او موجه دی. مور خپل زوی ته وايي: بیګناه کسان مه ژونه؛ انتحاري حملې مه کوه. د هغو خلګو خبرو ته غوږ مه نیسه چي تا دې بشري ضد عمل ته تشویقوي، خو خپله چړچې کوي. خپل کور او کلی مه وران وه. خپل مسجد مه تخریب وه، خپله خواره مور او خور یوازي مه پرېږده، او بالاخره په ښار او ماجت کي مسلمانان مه وژنه.

مګر زوی وايي چي هغه غواړي جنت ته ولاړ سي؛ ښکلي او مستي حوري تر لاسه کړي؛ شیدې او عسل وخوري؛ او دا خبري ده ته ملا کړي دي!
اوس نو څرنګه کېدای سي چي د زوی استدلال د مور پر استدلال باندي قوی وي؟ یوه لرغونې مقوله ده چي وايي: بنیادمان په هغه څه باور کوي چي غواړي باور باندي وکړي. د جنوب شرقي اسیا یو متل دی چي وايي: سکوت سره زر دي، او خبري کول سپین زر دي.
والسلام
واحد فقیري


اسم: وحیدالله   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 20.09.2011

اسلام علیکم محترم یوسفی،
چند ماه پیش زمانیکه یک جوان مسلمان در میدان هوایی فرانکفورت بعد از حمله به عساکر امریکایی دستگیر شد، وزیر داخله آلمان از تاُثیرات تبلیغاتی در انترنیت بالای این جوان صحبت کرد. خوب این وزیر در روز اول آغاز وظیفه اش از تاثیر تاریخی اسلام بالای فرهنگ اروپایی انکار کرده بود. مقصد ام از ذکر این مطلب اینست، تا اینکه یکنوع اعتراض یا نارضایتی در جامعه وجود نداشته باشد ـ رویه نامناسب بعضی افراد جامعه آلمانی با مسلمانان - هیچنوع نظر یا مفکورهُ غلط بالای اعضای آن غالب نمیشود. جنگ افغانستان و اختلافات بین افغانها ـ چه در داخل یا خارج کشور ـ تنها در اثر مداخله پاکستان، ایران، امریکا و دیگران نیست، بلکه هم عوامل داخلی دارند. متاُسفانه ما میخواهیم تضادها را زیر دسترخوان پنهان کنیم. از طرف دیگربرای نشر یک فکر اصلاح طلب و خیرخواه فضای ضروری باید ایجاد شود. اگر چه شما در نظر دوم تان تا حدی شاعر را از سوالهای عجیب و اتحامات بیجای ـ مثل منتقد توانای کشور بنام مهاجر از غزنی، که بدون اشاره به قسمتهای خاص شعر به شاعر حمله کرده است - فارغ دانسته اید. ولی تشویش تان از تاُثیر خطرناک شعر بالای جوانان ریشه عمیق اجتماعی ندارد. شاعران یا نویسنده گان چیزی را که در اجتماع مببینند، با خیال و تصور خود تحت سوال قرار میدهند. این خیال نباید حتماً بکلی واقعیت را نشان دهد - ورنه نام همچون اثر را باید مقاله یا تبصره نامید. جهانی آنچه را که مردم جراُت ندارند در اجتماع به طور مستقیم به آن اشاره نمایند، از طریق شعر ارایه نموده است. البته این سوُ تفاهم ها در هرجامعه رخ میدهند. شاید ازعکس العمل مردم شهر لیوبیک در مقابل رومان توماس مان ً بودن بروکسٍ خبر داشته باشید.


اسم: لینا روزبه   محل سکونت: واشینگـتن    تاریخ: 19.09.2011

چقدر غمگین است که در کشور های دیگر الفاظ جدید که بیشتر از ترقی و انکشاف نمایندگی میکند بر ادبیات افزوده میگردد و در خطۀ ما کلمۀ انتحاری و انتحار کننده آنقدر با ما عجین شده است که حتی شاعران و ادبا نیز اکنون در تشریح و توصیف آن شعر . مقاله می نگارند، من خواستم تا در قالب شعری تحت عنوان اتل برداشت خود را از این پدیدۀ شوم و میراث نا مأنوس و بیگانه با فرهنگ ما با شما در میان بگذارد.
http://www.afghan-german.com/acc/upload/pdf/lina_rozbeh_haidari_ataal.pdf


اسم: سالم سلامت   محل سکونت: نیویارک، امریکا    تاریخ: 18.09.2011

برادر محترم عین الدین از آلمان !
برای رفع سوء تفاهم باید توضیح نمایم که منظور من خدای ناخواسته بی حرمتی به محترم باری جهانی نبوده من از مدت ها است که با آثار منظوم و نثر شان آشنایم و با احساس عالی وطندوستی شان آگاه.
فن مکالمه یک رشته ارتباطی است که در سر خط پیام دهنده وجود دارد و در اخیر گیرنده (گیرندگان )و چگونگی و نحوه پیام است که بالای طرز تفکر، اعمال و روش گیرندۀ پیام تأثیر می اندازد که البته بحث مغلق و مفصل علمی است و شاخ و برگ بیشمار دارد. من جهانی صاحب را به آشوب گری و حمایه از دهشت افگنی متهم نمی سازم ولی در این شعر دو پیام طوری مدغم شده که خواننده را در قضاوت متردد می سازد چون دو پیام متفاوت را میگیرد. با وصف آن خواننده قوت بیشتر را در استدلال پسر (زوی) مینگرد.
من تا حدی در مورد فن مکلمه ( افهام و تفهیم )و اطلاعات جمعی چند صباحی درس خوانده ام لذا بحث من بر بنیاد شیوه های علمی این فن بود.
تشکر که به نوشتۀ من اظهار علاقه فرمودید . امیدوارم توضیحات من موجب قناعت خاطر شما گردیده باشد.


اسم: ن.قلمداد   محل سکونت: کمهوری فیدرال آلمان    تاریخ: 18.09.2011

هر نفر را بر طوله خاص او
بسته اند اندر جهان جستجو (مولانا

شاعر در شعر مقدس ترین و بزرګترین پدیدهْ طبعیی یعنی عشق و محبت را که خالق عالم در وجود مخلوق خود خلق نموده فدای دین وی بخاطر سیاست میکند. عشق مادر و فرزند در مخلوقات
قدیمیتر از ا دیان خالق پاک میباشد. اخلاق اساسات دین است نه بر عکس.

از نګاه روانشناسی شاعر به مشکل سیاسی مواجه بوده که با ریختن آن در این شهکار خود را آزاد نموده اما دیګران را نالان و سرګردان.
مرا ساقی درون جان است بنګر
دمادم میدهد نقلم ز ساغر (عطار)


اسم: نجیبه قانع   محل سکونت: جرمنی    تاریخ: 18.09.2011

محترم بابر صاحب !
شما نګرانی مرا در مورد اینکه مبادا طالبان ازین شعر استفاده نادرست کنند رد کرده و فرموده اید که آنها هرګز ( سرود مرګ و تصدیق جهالت ) خود را ترانه نمی سازند
با تکرار اینکه من به زیبایی شعر و به انسان دوستی جهانی صاحب سخت باور دارم ، از شما میپرسم که اګر طالبان از ابیات ذیل یک ترانه جنګی ثبت کنند ، آیا سرود مرګ و تصدیق جهالت شان خواهد بود؟
تصور کنید ابیات ذیل به آواز یک ترانه خوان ، با صدای تاثیرناکی ثبت شده باشد ـ باز هم به حرف خود ایستاده اید ؟
پر کلی کور باندی فرنګ راغلی
لښکر د کفر بیا په جنګ راغلی
وخت د غزا او د غورځنګ راغلی
زړو وسلو ته نوی شرنګ راغلی
وخت د جهاد او پاڅیدو راغلی
د جنګ میدان ته د ورتلو راغلی
د سره کفن د اغستو راغلی
د خپلو وینو توییدو راغلی
د مدرسو ځخه غازیان راوزی
تنکی زلمی او ماشومان راوځی
جنګ ته روان دی د اسلام پوځونه
کفن په غاړه شهیدان راوځی
د دین دشمن دی ورکوم در څخه
نوری رخصت راکوه ځم در څخه
اګر طالبان ازین بحش شعر ، سرود حماسی بسازند آیا هوشیاری شان خواهد با جهالت ؟
با احترامات فراوان


اسم: عین الدین المان   محل سکونت: آلمان     تاریخ: 18.09.2011

با سلام های فراوان خدمت همه قلمبدستان،
برادرعزیز سالم سلامت فکر کنم شما به بیراهه رفته باشید و علایق را به شاعر مربوط میسازید که بنظر من هیچگاه در ین شعر سراغ نمیشوند. بازهم من نمیخواهم به ادعای خود صد فی صد پافشاری کنم چون دسترسی کامل به زبان زیبایی پشتو ندارم. لیکن جملات که شما نوشته اید مرا سخت در تردد قرار داده است، شما مینویسید:
----------
خواننده مکنونات قلبی و خواست واقعی شاعر را در منطق پسر می یابد. به این بخش تحکیم بیشتر استدلال ومنطق داده شده و خواننده گرانی جانب پسر را در ترازوی عرضه شاعر می یابد. بهتر بود شاعر احساس واقعی خود را در شعار های ( زوی) تبارز میداد ، آزادی بیان و عقیده این حق مسلم را به ما داده که آنچه عقیده داریم بدون هراس و دلیرانه ارائه نماییم
----------

فکر کنم نوشتن این نوع جملات به یک شاعری که سرود ملی کشور ما را در قالب شعر در آورده باشد تا جایی بدون مسئولیت باشد. در عصر امروزی از یک شاعر، یک ادیب و یک نویسنده انتظار نمیرود انسان های درد دیدۀ جامعه ما را دیگر به انتحار، بغاوت و جنگ تشویق کند. به هرصورت از شما خواهش میکنم در مورد جملات که در بالا بازنویس کرده ام معلومات بیشر ارائه دارید ممنون خواهم بود.


اسم: Nim   محل سکونت: Germany    تاریخ: 18.09.2011

Awal tolo ta salam wrande kawam ,ma da shaghali Jahane sahib shir walwast der da mahtawa dak shir aw da AFghanistan da halato sara sha sar khore, pa tasof baid za wawaim chi ka chire kom zok naqd liki ;laka zanga che shir pa pashto de naqd de ham pashto waliki: da zaka che wamilidal che zok na papohige wale pa farse zab bezaea khabore pa se kawe.laka zanga chi kom cha ghoshte de chi da shir pa farsi zaba wazbaral shi aw wa shaghali siasang ta ham waligal she bada ba nawe. padarnawe.


اسم: سالم سلامت   محل سکونت: نیویارک، امریکا    تاریخ: 17.09.2011

شعر ذوللمعنین آقای باری جهانی !
این شعر زیبا مبین قریحۀ عالی شاعر چیره دستی چون جهانی صاحب است که با احساس وطندوستانه وبا نخبگی خاصی سروده شده.
خوانندۀ دراک درین شعر تضاد علنی را بین دو طرز تفکر رائج در بین مردم کشور ملاحظه میفرماید .
به نوحه های مور بیشتر جنبۀ بسیار احساسی و عاطفی و دلسوزی خاص مادرانه بخشیده شده هلکه باندی مه زه چه تیاره ده کمیز وغنده چه ساړه د نشی.
اما خواننده مکنونات قلبی و خواست واقعی شاعر را در منطق پسر می یابد. به این بخش تحکیم بیشتر استدلال ومنطق داده شده و خواننده گرانی جانب پسر را در ترازوی عرضه شاعر می یابد.
من فکر میکنم بهتر بود شاعر احساس واقعی خودرا در شعار های ( زوی) تبارز میداد ، آزادی بیان و عقیده این حق مسلم را به ما داده که آنچه عقیده داریم بدون هراس و دلیرانه ارائه نماییم ، خواننده پیام حقیقی و منظور خاص نویسنده را آگاهانه درک مینماید . گنجانیدن زاری ها، نوحه ها و گریه های ( مور) بیطرفی شاعر را تمثیل نتوانست بلکه طرز تفکر شاعر را بیشتر در موقف ( زوی) یافت


اسم: پیر محمد بابر    محل سکونت: انگلستان     تاریخ: 17.09.2011

پیغله یا میرمن قانع
اکثریت طالبان جاهل اند ولی اینقدر هم جاهل نیستند که سرود مرگ و تصدیق جهالت خودشانرا در کنار دیگر ترانه های جنگی شان ثبت کنند.


اسم: مها جر   محل سکونت: غزنی    تاریخ: 17.09.2011

تا جایکه نقد سالم و اصول آن حکم می کند، هرخواننده شعر حق دارد آنرا بخواند و آنرا خوب و یا بد بګوید، سوال در این جاست که باید از جهانی سوال کرد که هدف تان درین شعر چست ؟ می خواهید آدم کشي را ستایش نمایید؟ و یا در سمت عاطفه و صلح قرار می گیرید؟ شعر شما واقعآ خواننده را در دو راهه خطرناک قرار داده است؛ درست شما شاعر استید، شاعری که تنها تشویق شده اید نه انتقاد؟ من در بخش زبان پشتو امروز دانشمندان ادبی ای سراغ دارم که بدون شک کارهای شان در باره معرفی و ارتقای زبان پشتو انکار ناپذیر است مانند استاد خالق رشید، چند سال قبل ایشان در باره شعر سرود ملی که جناب جهانی سروده بود نظر اش را در حق این شعر بی معنی و فرمایشی عالمانه ابراز داشته بود البته به نام مستعار در آن وقت
اکنون یک بار دیگر بحیث یک نویسنده افغان از شاعری چون جهانی چنین توقع نمی رود که باید هم به میخ بزند وهم به نعل ! اجازه بدهید هرکس نظر خود را درباره ارایه نمایند و در حق جناب جهانی که در بسا موارد چیزهای بیشتر از اقتباسات پیشنیان نه گفته و نه سروده است چیز های بگویند؛ به نظر بنده جهانی شاعر بلند انداز و بلند پرواز زبان پشتو نیست ونه باید درحق آنان که استند بی انصافی صورت گیرد.
این شعر اش نیز از جمع ضعیف ترین اشعار ایشان است که اهمیت اش از سطح شعار یک خودکش که صدها مردم بیگناه را در حال حاضر طعمه مرگ نابهنگام می کند بالاتر نیست.
جهانی صاحب یک کمی تن به قبولی حقایق باید بدهد
با سپاس
مها جر از غزنی


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی    محل سکونت: دخاو - آلمان     تاریخ: 17.09.2011

نظری برنظرخواهی در بارۀ : مـوری رخصت راکـوه ځم در څخه

با مطالعۀ نوشته ها و تبصره های برخی از هموطنان، چنان انتباهی بدست می دهد که اکثراً ممکن علاقه به موضوعات خارج ازموضوع داشته باشند. حال در حقیقت امر هدف این نظرخواهی مغشوش گردید. با شناخت سطحی ایکه در طی بیش از چهل سال از افکار عامه و بخصوص جامعۀ آلمان دارم، مرا بر آن داشت تا این چند سطر را بنویسم:
- محترم عبدالباری جهانی شاعر است و آثاری هم دارند که هیچ یک انسان وسعت دستاورد ایشان را کم نمی بیند. در عین زمان در نظرخواهی ممکن هدف آن بوده باشد که دیگران ازین شعر چه برداشت سیاسی تبلیغی خواهند داشت. موضوع به ماهیت شعر، از نگاه اصول مطرح نیست، محترم عبدالباری جهانی در رابطه هم از نگاه هنر و هم از نگاه استعداد طبیعی در مدارج عالی قرار دارند.
- انسانها آزاد خلق شده اند و در جهان متمدن امروز از آزادی بیان و احترام به کرامت انسانی مساوی برخوردار اند.
- شعر محترم جهانی که خود سروده، محصول و یا تولید استعداد فکری و دماغی خودشان است که در یک وقت معین و زمان معین سروده اند. در نتیجه امتیاز این اثر هم افتخار خودشان است، در برابر هیچ انسان دیگر مسئولیت توضیح و گزارش دهی ندارند. وقتی او را شاعر می شناسیم، ممکن این شعر راهم به فرمایش کس نسروده باشد و کدام حق الزحمه هم در میان نبوده باشد، که فرمایش دهنده در پی تلافی خسارات خود باشد و مطابق خواست از وی بخواهد. نباید چنان روحیه ایجاد گردد که جامعۀ ما شاعر پرور نیست. خلاصه اینکه این شعر یک سند ادبی هنری جز فرهنگ نیز شمرده می شود، هیچ کس صلاحیت تغییر و یاممنوعیت آنرا ندارد. بعضی ها طالب توضیح و غیره از جانب شاعر شده اند که بنظر اینجانب معمول نیست. هر نوشته و توضیح دیگر باید بحیث یک تولید دیگر شاعر محسوب گردد.
- وقتی شاعر شعری می سراید و به نشر می سپارد، خواننده مانند هر یک ما فقط در قدم اول حق دارد آنرا بخواند و یا نخواند. درین نظر خواهی هم ممکن هدف آن نبوده باشد، که کسی به توصیف و تقبیح بپردازد. این هم باید، مانند سایر جوامع متمدن در نظر گرفته شود که فقط روی متن فکر کند، نه در بارۀ شخص.
- شاعر هم مانند هر نویسنده حق دارد سیاسی فکر کند و در مطابقت با مسیر اندیشۀ خود شعر بگوید. در صورتیکه دیگر اندیشان با دید سیاسی شاعر موافق نباشد، حق دارد در رابطه با مفاهیم سیاسی متذکره در شعر نظر خود را ارائه نماید. درین رابطه البته بعضی ها اظهار نظر نموده اند. محترم عبدالباری جهانی با ابراز نظر ها چنان فکر نکنند که گویا شعر گویی ایشان کم ارزش است و یا در لیست ممنوعیت قرار گرفته می شود. نه خیر هیچکس صلاحیت ندارد که محدودیت وضع نماید.
بااحترام
دوکتور محمد اکبر یوسفی
دخاو - آلمان (17 سپتمبر 2011)


اسم: وحیدالله   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 16.09.2011

اسلام علیکم،
کلونه مخکې کله چه ترور می په کابل کې او زمونږ کورته پاکستان نه راغلې وه، د هغې د شهید زوی په باره وپوښتل. نو له ډیره غمه او ژړا نه یې په سترګو کې هیڅ اوښکې رانغلې. میړه نه وروسته دا یې دوهم زوئ وه، چه ترنه ولاړ. که څه چه د روس په مقابل کې شهادت هغه وخت یو ویاړ وه، او ترور ډیرو خلکونه په جنازه کې کیسه کوله. خو د دې په مخ کې مې د غمجن قسمت پوښتنه تل لیدله.


اسم: فخرالنسا   محل سکونت: کلفورنيا امريکا    تاریخ: 16.09.2011

باعرض سلام وادای احترام خدمت شاعر توانا و بادرد افغان و بقيه عزيزان خواننده؛
با خوانش اين شعررسا که در حقيقت باز تاب واقعيتهای تلخ جاری در کشور عزيز ماست اشک در چشمانم منحيث يک مادر و خواهر ستمديده وصلحجوی افغان حلقه بست من با کمال اطمينان ميتوانم بگويم که هيچ زنی در اين عصربمرگ عزيزش چه در قالب فرزند، شوهر،پدر ويا برادرتحت هيچ عنوانی راضی نيست، وميدانيم که شديد ترين ضربه روانی و اقتصادی را ازين ناحيه را اولآ او متحمل ميشود. بنآ من که خودبار ها شاهد تقلای همچو مادران بوده ام، بخشهای آخرين اين شعر که به استفاده سؤ سودا گران مزور و مزدور ظاهرآ دين سالار در آن بزيبايی خاص شعری به تصوير کشيده است ،تائيد مينمايم. اما اينکه تقلای مادران کار بجای نمببرد واقعيت تلخیست که بنظرم بايست روی آن کاردستجمی شود.


اسم: وحیدالله   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 16.09.2011

سلام محترمه لینا روزبه،
چند مصاحبه، مقاله و اشعار تان مرا از استعداد تان در چند لسان متحیر ساخته است. از اینرو شکی ندارم، که با صرف چند وقت در تحلیل زبان شاعر، خواهید توانست پیام شعر را بدون ترجمه بدانید. باور کنید، تجربه کرده ام، لذت اصلی درک آثار داستویوسکی، همینگوی یا کافکه در زبان نویسنده است. آه و ناله مادر پشتون تنها در دانستن رنج و درد سی ساله اش در قلا و کمپهای دو طرف خط دیورند است.


اسم: ن . قلمداد   محل سکونت: جمهوری فیدرال آلمن    تاریخ: 16.09.2011

زبان درد دل آسان نمی توان فهمید
شګسته اند به صد رنګ شیشه ما را (بیدل)

امید است شعر"موری رخصت راکړه ځم در څخه" به زبان فارسی میسر شود چون با وجودیکه به پشتو هم مطلب را فهمیدم اما برای ابراز نظر کافی نیست. عکسی که در با لای شعر بود بنده را واقعاْ بی اندازه متاثر ساخت که چرا هموطن غریب و مسکین ماکه من مثل برادر می بینمش به این سرحد برسد.

به جواب چرای خودم چشم دید بنده از تاریخ ۳۰ الی ۴۰ سال اخیر حکم های آتی را میکند:

۱.اضافه از ۴۰ سال قبل پادشاه افغانستان در اثر تحریک یک تعداد مخالفان سردار محمد داود خان پسر کاکا و صدراعظم را به اساس ماده ۲۴ قانون اساسی از قدرت تقریبا بر کنار کرد. حریف که در عسکری نفوذ داشت انتقام ګرفت و سر قدرت آمد.اګر این هر دو هشیار می بودند اتفاق می داشتند(سر چشمه نزول کشور).

هر که بیدار بود دولت بیدار برد
دوست در جلوه ولی عاشق بیدار کجاست. ( حسین منصور حلاج)

۲. چون مسله پشتونستان عشق ریس دولت داود خان بود و به مزه پاکستان ، قرار معلوم آنها در آن زمان بر ضد وی دو افغان را که بعدا مشهور شدند تربیه کردند. داود خان که به سویه جنګ سرد فکرش کار نمیکرد با روس ها زد که خودش را از بین بردندو افغانستان افتاد بدست چند نفر به اصطلاح بی خدا.

۳.چون این ظالم ها هم بین خود اتفاق نداشتند تمام مملکت افتاد بدست روس ها و غلامان حلقه به ګوش شان که به اصطلاع آتش افغانستان راکه خود زده بودند همراه با آب پاش ګل ها خاموش میکردند.

۴.امریکا که از روس ها در جنګ ویتنام روز خوش ندیده بود موقع را مساعد دیده ملیارد ها دالر مصرف کردو پاکستا ن را هم کافی پول داد تا مدرسه ها قران و به اصطلاح مجاهدین (ترورستهای امروز) بسازد تا کافران را از بین ببرد.امریکا مسلمان شده بود.

۵.کافران و شوروی از بین رفت و مملکت بدست مسلمانان افتاد.این ها هم اتفاق نکردن و میخ را در کله های همدیګر کوبیدن و همه چیز مردم را به تاراج بردند و شهر را خراب کردن.

۶. امریکا که برای کشیدن لوله تیل آرامی سیاسی کار داشت طالبان راکه در همان مدرسه ها قران خودتربیه کرده بود در افغانستان به قدرت آورد.

۷.چون اختلاف نظر بین قرار داد لوله تیل بین امریکا و طالبان از یک طرف( بن لادن مشوره داده بود که با ارجنتاین قرار داد شود) واز طرف دیګر بن لادن با امریکا سر مسله عربستان پرابلم داشت (علت حمله ۱۱ سپتامبر)اینهاو بعضی چیزهای کوچک دیګر زمینه را برای امریکا مساعد ساخت که افغانستان را از جهالت ازاد کند.

۸. اما امریکا کسانی را دور خود جمع کرد که ملت افغانستان را شګنجه داده بود و ظلم بسیار. با وجود آن مردم یک چشم را پت کردن به امید اینکه یک لقمه نانی پیدا کنند. بعد از دو سه سال مردم متوجه شدکه حکومت در غم خود است و نه عدالت و مردم. نا رضایتی و صدای مردمدر داخل و خارج بلند شد.

۹. در سیاست معمول است که جناح مخا لف از ضعف حریف استفاده میکند که طالبان کم و بیش این را در اوایل کردن.

۱۰. حکومت کابل غرض پوشاندن بی کفایتی خوددر سیاست داخلی انګشت را بالای پاکستان بلند کردکه سیاست خارجی خود را با مهم ترین همسایه خود خراب کرد. این بود که سال به سال وضع خراب شده رفت که حکومت کابل موفقانه بار دوش خالی کرد و همکاران بین المللی خود را هم روز به روز غرق تردر منجلاب که آنها توسط کشتن و بمباران حقوق مردم را ادا کردند. اګر در ۱۱ سپتامبر ۳ هزار امریکایی کشته شد تا کنون اضافه از ۱۰۰ هزار افغان چه این طرف خط چه ان طرف خط از بین رفته(جه قصدی چه غیر قصدی).

نتحجه ګیری من از ده سال اخیر این است که ترورستهای اصلی کسانی هستند که مسولیت خود را به وجعه احسن انجام داده نتوانسته اند تا باعث این شده اند که اوضاع این چنین شده است.

هنر فعلا این است که چطور میتوان از این منجلاب خارج شد. غیر ممکن نیست و با دشنام دادن و توهین کردن جنګ را خود ما زیاد میکنیم.

در سیاست و مخالفت انسان ها چه به حق و یا نا حق نظر به خصوصیت طبعیی خود (خشم و انتقام) هر کس ازهر وسیله امکان پذیر علیه مخا لف خود متا سفانه استفاده می کند که کدام هنر نیست بلکه یک واقعیت تلخ.

این کهنه جهان به کس نماند باقی
رفتند و رویم دیګر آیند و روند. (حکیم عمر خیام)


اسم: نجیبه قانع   محل سکونت: جرمنی    تاریخ: 16.09.2011

سلام
آقای جهانی از بهترین شاعران پشتوست. این شعرشان هم واقعا بسیار زیباست. ولی من یک نګرانی دارم و آن اینکه مبادا طالبان ازاین شعر استفاده ناجایز کنند. به این معنی که اګر طالبان از شعر جهانی صاحب ناله و زاری مادر را حذف کرده و صرف بخش هایی را که از زبان فرزند سروده شده جدا کنند و آنرا در زمره ترانه های جنګی شان به آواز ترانه خوانان خود ثبت نمایند ، در آنصورت نا ممکن نحواهد بود که با شنیدن آن ابیات تحریک کننده ، کودک نو جوانی از یک مدرسه واسکت انتحاری را بتن کرده و انسان های بیګناهی را که جهانی صاحب واقعا دوست دارند به هلاکت برساند
نحیبه قانع - المان


اسم: پیر محمد بابر    محل سکونت: انگلستان     تاریخ: 16.09.2011

با مطالعه پیام های دوستان و چند نوشته در سایت های دیگر از جمله سایت ګران افغانستان خواستم چند نکتۀ دیگر هم احترامانه عرض کنم:

- قبل از همه با الهام از سخن استاد گرامی رحیم الهام که خدا کند هنوز هم در قید حیات و صحتمند و سلامت باشند که میگفت " امان از دست روشنفکران چیز فهم" میگویم که امان از روشنفکران احساساتی و خود پرست چون صبور الله سیاهسنگ که قبل از اینکه آب را ببیند موزه را از پاه میکشد و به شکل نهایت پیش پاه افتاده و با کلمات که شایسته هیچ روشنفکر و منتقد ادبی نیست شعر شاعر بزرگ افغانستان شاغلی باری جهانی را با نوشتن چند سطر کوتاه به باد توهین گرفته است. اصلا انتخاب عنوان " باری جهانی یا انتحاری جهانی ؟" نشاندهنده این حقیقت است که احساسات طفلانه هنوز در وجود سیاهسنگ زنده و سالهای دیگر طول خواهد کشید که از وجود او زدوده شوند.

اینرا من به خاطری میگویم که اول شعر بیان احساسات است و احساسات یک شاعر مانند اشعار مولانای بلخ میتواند به اشکال مختلف تعبیر شود - آنرا با کلمات چون "مانیفیست فاشیزم" خطاب کردن ، نشاندهنده سقوط منتقد به ورطۀ انحطاط اخلاقی و افول به سطح آنانی است که میخواهند برای مقاصد گروهی یا شخصی شان از هر چیزی و هر سخنی تعبیر مغرضانۀ خودشانرا داشته باشند و به خور دیگران هم بدهند.

شعر شاغلی محترم باری جهانی اما به نظر من مانند آفتاب روشن است. البته این برداشت من است ولی اگر برداشت دیگر هم میداشتم آنرا مانند منتقد کبیر ؟؟!!! " مانیفیست فاشیزم " و " انتحاری جهانی" خطاب نمیکردم . در این شعر مادر به فرزند خود میگوید که همان ملا ، همان امیر کل جهاد ، همان مولوی و ... جوانان ساده مانند ترا گاهی به نام دین و گاهی به نام ایمان و گاهی هم به نام جنت فریب میدهند.... آنها که قریه خودما ، خانه های خود ما ، شهرهای خود ما را میسوزانند .... آنها که فصل های دهقانان بیگناه را از بین میبرند و مسلمان و مساجد شانرا میسوزانند .... آنها که از پاکستان ، روس و ایران سلاح و راکت میگیرند و تو نباید با شمشیر دیگران و کسانی که خود عیش و عشرت میکنند خون بیگناه را بریزی. ........

شعر همچنان واضحاً نشان دهنده این حقیقت است که پسر خود نمیداند و تمام حرفها را از زبان ملا ، امیر جهاد ، مولوی وغیره به مادر قصه میکند و میگوید که این حرف ها را آنها به او گفته اند.

این شعر به نظر این حقیر بر خلاف ادعای سیاه سنگها و سفید سنگها برای اولین بار به این شکل عالی ، شاعرانه و روشن حملات انتحاری را بر علیه مردم ، ملت، قریه ، شهر و مادر وطن ما ، فریب محض شمرده که فقط به نفع بیگانگان و دشمنان دین و ملت ما تمام میشود.

من به حیث یک افغان عادی در کنار میلیونهای دیگر از سالها داد میزنیم که آنچه جهادی های نامسلمان بعد از سقوط دولت نجیب الله در کابل کردند و آنچه طالبان وحشی و امیر الشیاطین ملا عمر و شیطان الدین حقانی میکنند نه اسلامی است و نه انسانی و دولت باید تبلیغات وسیع در زمینه روی دست بگیرد تا به جوانان و نوجوانان وطن رسانیده شود که حملات انتحاری و در مجموع جنگ کنونی بر ضد کفر نیست بلکه بر ضد وطن خودشان است و این حملات و این جنگ بی مفهوم در حقیقت به بیگانگان موقع میدهد که بیشتر و طولانی تر در افغانستان باقی بمانند. ولی متاسفانه اینک که برای اولین بار یک شاعر بزرگ شهکار آفریده و آنرا به زبان شعر در آورده است هیجکس دیگر نه بلکه همان های که خود را روشنفکر ، منتقدان بزرگ و عقل کل حساب میکنند ، سر بلند کرده آنرا با کلمات که روش اشخاص فروخته شده چون عبدالخبیث حرام است ، تمجید ؟؟!! میکنند.

این حرفهای من بود و خدا کند که من اشتباه نکرده باشم ولی اگر اشتباۀ شده باشد لطفاً با نظریات سازندۀ تان آنرا اصلاح کنید
وسلام


اسم: غنی   محل سکونت: هالند    تاریخ: 16.09.2011

سلام به همه اما بعد در مورد شعر اقای جهانی باید عرض کنم طوریکه به همه معلوم است درین شعر مادری فرزند خودرا از ارتکاب یک عمل نا بخشودنی که عمل انتحاری به تحریک اجانب است باز میدارد هرقدر مادر تفلا می کند ولی مرغ فرزند گویا یک لنگ دارد وبطور کافی این جوان شستشوی مغزی شده است.ودروس شرارت وادمکشی را در مدرسه هایی نامنهاد دینی از بادارانی پاکستانی خود فرا گرفته برای تخریب زیر ساخت هایی جامعه خودو کشتن انسانهایی بیگناه. خلاصه اندرز ها وعذر وزاری هایی مایی مادر کارگر نمی افتد واین مسله بنده را بیاد همان متل معروف می اندازد که می گویند پیش کله ای خر ویاسین خواندن درارتباط این شعر نظریات ودیدگاهایی مختلف وضد ونقیضی از طرف قلمبدستانی ما در بسا سایت ها اراهه شده است بهتر بود اگر خود جناب جهانی صاحب یکبار درارتباطی این شعر خود توضیحاتی مفصل اراهه می فرمودند تاسوتفاهم ها رفع میشد ومقصد خودرا برای یک تعدادی که تا بحال درست درک نکرده اند بیان میداشت

با احترام


اسم: لینا روزبه   محل سکونت: واشنگتن    تاریخ: 16.09.2011

اگر زحمت نمی شود لطفا ترجمه دری این شعر را نیز در صفحه قرار بدهید، من اندکی از معنای انرا فهمیدم ولی جالب خواهد بود تا ترجمه کال دری این شعر را نیز داشته باشیم، پدیده دهشت افگنی و انتحار با فرهنگ ما نامانوس بود ولی حال تقریبا قصه هر روز و مکرر افغانستان گردیده است که تمام ادبا و نویسندگان بنوعی در مورد ان شعر و یا مطلب نوشته و برداشت خود را از ان ابراز نموده اند. امیدوارم قادر به خواندن ترجمه این شعر گردیم


اسم: توریالی ساپی   محل سکونت: لوکسیمبورگ    تاریخ: 15.09.2011

سلام به متصدیان عزیز سایت افغان جرمن آنلاین!
در این هیچ شکی نیست که محترم عبدالباری جهانی شاعر چیره دست افغانستان معاصر میباشد.
باید عرض بدارم که اکثر اشعار این ادیب توانا در خور ستایش بوده و توجه موافقین و مخالفین را به طور روز افزون به خود جلب میدارد که این خود بیانگر آن است که سخنان شاغلی جهانی عادی نبوده اذهان، افکار و احساسات افغانها را می انگیزد.
شعری که همین اکنون در دریچۀ نظر خواهی گذاشته شده ، نیز یکی از همان اشعار آقای جهانی میباشد که احساسات گونه گون وطنداران را تحریک میکند.
شخص من به آن جمله از افغانها متعلق هستم که در متن شعر "موری رخصت راکړه ځم در څخه" استدلال، برهان و داد و فریاد پسر را در تناسب با واویلا و عذر و زاری مهربانانه و عاجزانه یک مادر (یک زن) برجسته میداند.
در این میان آنطوری که قبلآ گفتم دور از امکان نیست که شعر "اخیر" "تفکرات" ضد و نقیض را برانگیزد و شاید جا داشته باشد تا آقای جهانی ضمن مصاحبۀ یا ابراز نظری مفصلی در مورد "تضادهای" پیدا شده شخصآ و با تفصیل ابراز نظر نمایند؛ در عین حال به هیچ صورت به "نکوهش نامۀ" که احتمالآ از قلم دوست فرهیخته و مهربانم صبورجان سیاه سنگ تراوش نموده جا نمیدهد تا واقعیت داشته باشد.
با احترامات فایقه
توریالی ساپی - لوکسمبورگ


اسم: دوکتور محمد اکبر یوسفی   محل سکونت: دخاو - آلمان    تاریخ: 15.09.2011

با عرض معذرت بعداز اصلاح غلطی تایپی
در رابطه با محتوای شعر: موری رخصت راکوه ځم در څخه


از صفحات تاریخ بشر میدانیم تا زمانیکه علم تجربوی درحیات بشر راه نیافته بود، روزی فیلسوفان و مذهبیون نخبۀ در بار حاکم وقت، روی سؤالی جلسه داشتند تا دریابند که یک اسپ چند دندان دارد. این افراد معتبر و عالمان، کتب وقت و آثار پدران و نیکان را جستجو می نمودند، تا ببینند که ممکن ایشان یاد داشتهایی داشته باشند. خلاصه وقتی مزدور اطاق ازین عرق ریزی های باداران خود احساس کرد، پیشنهاد نمود که اسپ در کمند ایستاده، من دهن آنرا باز نگهمیدارم. شما دندانهای آنرا حساب کنید. همین حادثه تاریخ علم تجربوی را ثبت تاریخ نمود.

حال آنچه به خود شعر و ماهیت آن ارتباط می گیرد، کاری ندارم. اولاً با جناب عبدالباری جهانی که می گویند شاعر بخصوص است، آشناهستم. چون خود تخصص شعری ندارم، قضاوت نمی توانم. اما گر برای من هم حق برداشت از کلمات تذکر یافته درین شعر داده شود، خطرات عظیمی در آن نهفته است که جوانان احساساتی از آن بعنوان فراخوانی به اعمال انتحاری تعبیر نمایند.

دخاو - آلمان


اسم: پیر محمد بابر    محل سکونت: انگلستان     تاریخ: 15.09.2011


نکات ذیل را احترامانه تقدیم میکنم:

- در حال حاضر بزرگترین دشمن افغانستان،... گروه شیطان الدین حقانی و آنهای اند که به ساز پنجابی های دالخور میرقصند. این یک واقعیت است و فقط و فقط یک فرد جاهل، وابسته بکشور مصنوعی پاکستان یا شخصیکه مرض قومی و تبلیغات دشمن واقعی و یگانه افغانها یعنی پنجابی ها دید شانرا کم ساخته، میتواند آنرا انکار کند.
من در پیام قبلی خود عرض کردم و باز هم عرض میکنم که پنجابی ها از زمان ایجاد کشور مصنوعی شان بوسیله انگلیسها ولی بخصوص از سال 1974 بدینسو با استفاده از اسلام و قران اول خاین و جنایتکار ملی مسعودوف، گلب الدین جنایتکار و افراد وابسته به آنهارا برضد وطن و منافع مردم شان مورد استفاده قرار دادند و حالا عین استفاده را از امیر الشیاطین ملا عمر و طالبان فروخته شده، حقانی و گروه او میکنند.
کاریکه رهبری طالبان و گروه فروخته شدۀ شیطان الدین حقانی میکنند تماماً بنفع پنجابی ها و برضد منافع افغانها و در قدم اول پشتونهاست.
این جنگ یک جنگ اعلان ناشدۀ پنجاب و ستون پنجم آنها طالبان برضد افغانستان است که کاملا در جهت منافع آنها و خواستهای آنها در افغانستان براه انداخته شده است. حملات برضد قوای ائتلاف هم فقط بخاطر اینست تا افغانها و جامعۀ بین المللی طالبان و گروه فروخته شدۀ حقانی را بحیث یک قوت بپذیرند تا منافع پنجاب بوسیله آنها در افغانستان کاملاً تامین شود. آنقدر که طالبان و گروه حقانی منافع پشتونها را زیر پا کرده و میکنند هیچ قوت و هیچکس دیگر تاکنون نکرده است. شهادت معلم، شاعر، داکتر، محصل، مشران قومی، وکلا، نویسندۀ پشتون برای چه است؟
مگر شهادت کارگری که برای اعمار بند برق و سرک کار میکند بخاطر جهاد است یا بخاطر منافع ایران و کشور مصنوعی پاکستان؟
من با کرزی کاملا" موافق هستم که میگوید طالبان و گروه حقانی اصلاً نمیخواهندامریکا بیرون شود زیرا اگر اینها واقعاً همانطوریکه در زبان میگویند خواهان خروج قوای بیگانه هستند پس چرا در مناطقکه از آنجا قوای خارجی بر اساس پلان انتقال مسؤولیتها بیرون شده اند دست به حملات انتحاری زده و مردم بیگناه افغانرا بشهادت میرسانند؟
امروز طالبان بدستور پنجابی ها متعلمین و محصلین پشتون را با مکاتب و مراکز تحصیلی شان هدف قرار میدهند. تا نسل آینده پشتون بجز از حملات انتحاری و بجز از تعبیر نادرست که از اسلام و قران پنجابی ها برای طالبان داده اند چیز دیگری ندانند.
امروز وکلای پشتون برای اولین بار در ولسی جرگه تااین حد تقلیل یافته زیرا این طالبان بودند که بدستور پنجابی ها مناطق پشتون نشین را در زمان انتخابات ولسی جرگه مورد حملات قرار دادند.
امروز در اردوی ملی تعداد پشتونها برای اولین بار در تاریخ افغانستان نسبت بهر قوم دیگر کمتر است زیرا طالبان بدستور پنجابی ها عسکر و افسر پشتون را بشهادت میرسانند.
تمام این اعمال فقط برای نابودی احساس ملی و احساس وطنپرستی در بین اقوام پشتون است. تمام این اعمال بخاطر اینست که پشتونها بحیث یک قوم بزرگ فقط از طالبان وحشی و حقانی فروخته شده و نتیجتاً از پنجاب حمایت و اطاعت کنند
حالا آنهاییکه میگویند و یا بهتر بگویم ادعا دارند در شعر جهانی صاحب یک جانبه قضاوت شده بمن بگویند که دیگر کدام نیرو اینقدر جفا بملت افغان، کشور ما افغانستان عزیز و بخصوص قوم پشتون کرده است که طالبان و حقانی وحشی و فروخته شده روا میدارند؟
طالبان از روز اول برای نابودی احساس ملی افغانها و بخصوص برای نابودی احساس وطنپرستی و ملیگرایی قوم پشتون بمیان آمده تا بر اساس همان تعبیر پنجابی اسلام و قران جای وطنپرستی و افغانیت را پان اسلامیزمی بگیرد که بوسیله قاضی فضل الرحمن و جنرال حمید گل تعبیر و به خورد امیر الشیاطین ملا عمر داده میشود.
طالبان از روز اول برای آن بمیان آورده شدند که دیگر پشتونها سر بلند نکنند و فقط حاکمیت پنجاب را از طریق گروه های فروخته شدۀ طالب و شیطان الدین حقانی بپذیرند.
- شاغلی خيبر صاحب ته دومره وايم چه کله يوه شعر يا يوه ليکنه په انترنيتی پاڼو کی د لوستلو د پاره خپريږی، خلک حق لري د هغه په هکله خپل نظر وړاندی کړي او رد يا تاييد يي کړي. زه پوره ډاډه يم چه دهيواد نامتو شاعر لکه جهانی صاحب په دا تيکی ښه پوهيږی


اسم: نجیب کامل   محل سکونت: هلند    تاریخ: 15.09.2011

آغای غروال را سلام.
یک متل مردم زحمتکش هزاره است که همیشه ورد زبان در افغانستان است(پایدارکشه بگی بی پایکش جای نموره)من نظر شمارا حمایت میکنم.که قاتلین مردم افغانستان ونوکران خارجی آن باید به پنجه قانون سپرده شود.اگر مربوط حزب خلق و پرچم است و یا جهادی و طالبی.اول ما باید ساختار یک نظام ایکه منضبط و سیکولار وغیر سیاسی داشته باشیم ومحمکمه غیر وابسته به احزاب سیاسی داشته باشیم این امکان وجود داردکه قاتلین ملت بیدفاع افغان به محکمه کشانده شود.شما از استرلیا تصمیم میگیرید ومن از هلند تا ئید میکنم.نه صدای شما ونه نظر من در افغانستان میرود.و خودت خبر داری که اردو و پولیس و استخبارات و دستگاه قضائی و پارلمان و کارکنان دولتی همه صرف بخاطر چور و چپاول دارائی های عامه مصروف اند.که کی را محکمه کند.افراد تحصیل کرده افغان که در کشور های خارجی زندگی میکنند اکثراًافراد غیر وابسته به احزاب سیاسی است در حالیکه اشد ضرورت و نیاز مبرم جامعه امروز افغانی ماست. و برایشان چانس کار کردن هم خطرناک و هم دور از امکان است.بهتر است که اگر کدام قهرمان از داخل افغانستان پیدا شود که ملت را بدور خود جمع کند و در انتخابات آینده بدون تعصبات مذهبی و سیاسی و قومی ولسانی آنرا از خارج و داخل کشور حمایت همه جانبه کنیم تا جنجال محکمه که خارج از مبحث شعر محترم جهانی است تحقق یابد.یک موضوع را به شما خاطر نشان بسازم که در افغانستان کمونیست بصورت قطع وجود نداشت و ندارد و نخواهد داشت.چون ساختار ایدولوژیک و اجتماعی و سوق الجیشی افغانستان امکانات ایدیولوژی کمونییزم راغیر قابل پذیرش ساخته بودومن کمونیزم را (ماتریالیزم دیالکتیک و اقتصاد سیاسی و سوسیالیزم علمی و مانیفست حزب کمونیست )را در حافظه دارم.ولی من معتقد بآن نیستم.چون در اجتماعی که بزرگ شده ام این تیئوری فقط قصه ملانصرالدین بود.من بصراحت گفته میتوانم که رهبران حزب خلق و پرچم در شعار فقط از آن نام میبردند ولی در عمل مخالف این ایدیالوژی بودند.تجاوز کشور های خارجی از انگلیس و شوروی و امریکا و متحدین اش همرنگ است ولی خارجی ها ببهانه امنیت خود وسوسیالیزم و کمونیزم و دموکراسی مهمان ناخواسته افغانها میشوند.ولی بیاد داشته باشید که فرصت طلبان جاسوس که این قدر خوشخدمتی کرده اند و مجرم وقاتلین مردم داغدیده مااستند نسبت به دولت های نور محمد ترکی تا دولت داکتر نجیب کمتر خود فروخته و جنایتکار دارند اگر حکومت جهادی و طالبی و حالا هم حکومت دست نشانده را ما مطالعه کنیم.من زمانی را بیاد دارم که زمانی شوروی ها میبرامد بعضی افغانهای ما بشوروی ها میگفتند که باید باشد تا ما قتل عام نشویم .وشوروی برامد و با تلفات غیر قابل باور و نتیجه اش را شما دیدید که کشور های عربی و همسایه اجیران خودرا چنان جنگاندند که در تاریخ افغانستان بی نظیر بود.و حالا که امریکائی ها برایند دخالت جنایتکارانه کشور های عربی و ایران و پاکستان مردم افغانستان را بیک سرنوشت شوم دیگر سوق میدهد.شوروی از افغانستان برآمد مدرن ترین سلاح را در آنزمان به قوای مسلح افغانستان داد.و ما باید منتظر باشیم وببینیم امریکا و متحدینش چه تحفه ای برای دولت اسلامی میدهد که 70% تروریست عقیدتی ضد غربی دارد.
امید وارم که ما افغانها وقت آنرا پیدا کنیم تا بمشکلات گذشته و زمان حاضر و آینده علمی و منطقی وعادلانه پیروز شویم.
با پوزش از طولانی بودن نوشته
با احترام


اسم: کجیر سورګل    محل سکونت: ګردیز پکتیا    تاریخ: 15.09.2011


برادر عزیز ایمیل شما چک شد ایمیل درست نیست و ما در برابر ایمیل های جعلی مسؤلیت نداریم اگر ممکن باشد لطف نموده با ایمل اصلی تان مطلب را روانه کنید. تشکر

We are sorry to have to inform you that your message could not be delivered to one or more recipients

kajir_soorgol@wanadoo.af: Host or domain name not found. Name service error for name=wanadoo.af type=A: Host not found


اسم: Dr Karim Gharwal   محل سکونت: Austria    تاریخ: 15.09.2011

افغان جرمن محترم ټیم ته سلامونه إ


نظر به پیشنهاد شما کومنت خودرا بوسیلة ایمیل بشما میفرستم ازین لطف شما متشکر هستم إ

شعر محترم جهانی بسیار پر لذت و قابل قدر است اما متأ سفانه مشکل افغانستان و تباهی ملت افغانستان را در شعر خود تنها از یک زاویه دیده یعنی جنایتکاران و فروخته شدة دیگر را در شعر خود یاداور نشده وهمچنین از فجایهای حملات وحشیانه و از انداختن مردم بیگناه را در زندانهای خود یاداور نشده . این به همه مردم عام واضح و روشن است که انواع جنایتکاران فروخته شده در کابل و
شهرهای دیگر افغانستان وخارج از افغانستان از منبع مشترک اب خورده و هنوز هم میخورد استثنا از کمونستها که همة انها الان مشترک در تباهی ملت وفروختن خاک به ملت مظلوم افغانستان به تمامی معنی روشن است

به محترم جهانی لازم بود که این همه جنیتکاران را از یک زاویة مشترک میدید و واضح در شعر خود به مردم افغانستان واضح میکرد که ډرامة مصنوعی به قیمت مردم ما اغاز یافته و افغانستان را برای پلانهای کثیف به کومک این جنیتکاران به اتش تبدیل کرده و افغانها در خاک خود بیگانه دیده میشود و در جریان ده سال مردم افغانستان توسط این جنایتکاران به حمایة ممالک کومک کننده? و فتنهای ممالک همسایه در مملکت خود زندانی شده وازهر طرف ضربه می بینند درینوع شرآیط یک شاعری ملی باید در شعر خود فریاد مردم رااظهار میکرد اما این شاعری مشهور این کار را نکرد واین بسیار افسوس است إ


اسم: خیبر   محل سکونت: ‍‍ ‍مزار    تاریخ: 14.09.2011

جناب خیبر صاحب از توجه تان تشکر مطلب را اصلاح نمودیم /افغان جرمن آنلاین

درانه او منلي جهاني صاحب ته سلامونه وایم ، هغه تل خپل انساني مسؤلیتونه اوشاعرانه ریسالتونه په ښه وجه ادأ کړي دي خو دپوښتنې وړ ده چې ولې دجهاني صاحب دا شعر په فارسي پروګرام لیکل شوی له دې مالومیږي چې کوم چا دکوم غرض لپاره افغان جرمن ته دا شعر ورلیږلی دی زه د افغان جرمن له مسؤلینو څخه هیله کوم چې بې دلیکوال له خوښې پخپل سر او یا دکوم بل چا په فرمایش دلیکوال او یا شاعر اثار نظر وړاندې کولو ته کښې نه ږدی .
مننه


اسم: عین الدین   محل سکونت: المان     تاریخ: 14.09.2011

با سلام های فراوان خدمت تک تک دوستداران وطن،
شعر جهانی صائب شاعر توانای افغان را خوانده و خیلی حض بردیم. در این شعر یک مسئلۀ حیاتی در قبال کشور ما طرح گردیده که برای روشن شدن اذهان نسل جوان بسیار ضروری میباشد. به نظرمن جناب جهانی صائب با این شعر وظیفۀ ایمانی و وجدانی خود را ادا کرده اند که جایی بسا افتخار است.

اگرقلمبدستان محبوب این سایت و جناب جهانی صائب مرا ببخشند میخواهم از احساس خودم که در موقع خواندن این شعر به من دست داده بود، که البته به هیچ وجهه به خود اجازه گستاخی رانمیدهم بگویم و آن اینکه: در گفت و شنود میان مادر و فرزند دلایل فرزند در امتداد شعر قوی تر و فراتر به من جلوه کردند در حالیکه هدف شعر و شاعر تقبیح این عمل غیرانسانی است که تا کنون در جامعۀ افغانی ما معمول نبوده است. به هر صورت بازهم معذرت خواسته شاید این در نداشتن تسلط کامل من به زبان زیبائی پشتو باشد.

با سلام های فراوان


اسم: عبدالله    محل سکونت: بامیان    تاریخ: 14.09.2011

سلام به خواننده گان معظم پورتال
من هم از بامیان هستم اما در قندهار کلان شده ام . من هم تا حالا فکر می کردم که انتحاری ها همان اطفال جاهل و نادان پنجابی ها و پاکستانی ها می باشند . خداوند باری صاحب جهانی را اجر دنیوی و اخروی نصیب کند که اصل و نسب انتحاری ها را صحیح به ما معرفی نمودند . امروز برایم ثابت شد که انتحاری ها اطفال جاهل و نادان پنجاب و لاهور نبوده بلکه برادران غیور و عزتمند خود ما از شهر قندهار می باشند . بیشک که رسالت و اصالت اجتماعی در این شعر به تمام معنی رعایت شده است .


اسم: نجیب کامل   محل سکونت: هلند    تاریخ: 14.09.2011

سلام به همه
پدرم در بدخشان تولد شد و در کوه های سر بفلک کشیده پامیر در سن 46 سالگی شهید دفاع از وطن شد.من در کابل تولد شده و در خوست اسیر عربها و پنجابی های دالخور پاکستانی یکسال و 3 ماه را سپری کردم.و از زیر دار قیام 150 نفر زندانی شروع و درین زندان هیچ موجودی از عرب و پاکستانی زنده نماند.وزمانیکه بکابل آمدم حکومت چورران چوری مجاهدین و تنظیم جنگی را دیده و بهند و بالاخره به هلند مهاجر شدم.من اکثریت زندگی ام را بعد از فراغت از موسسات نظامی در جلال آباد و پکتیا و خوست و قندهار گذشتاندم.که اگر من خودرا ازین 4 ولایت بگویم کسانی که با نام من آشنا و درین ولایات زندگی میکنند میپذیرند که من اولاد و برادر ایشان استم.من با باری جهانی تا زمانیکه در کابل بودند نسبت دوستی فامیلی آشنا استم.والبته که حال هم ببینمش شاید کاکا جانه صدایش کنم.وشعر های ایشان من را بسیار مزه میدهد.
من در شعر های ایشان همیشه درد وطن و گاهی هم ملیگرایانه که امسان را در عمق وطن دوستی میبردحس میکنم.درین شعر شان من یکخاطره جالب زندگی دارم.در نزدیکی های سال نو 1370 خورشیدی ولایت خوست در محاصره پاکستانی و عربی و مجاهدین قرار داشت.قطعه ما آماده شد تا خوست را نجات دهیم.من بخانه آمده و از مادرم رخصت گرفتم و شب ساعت 10 شب بطرف خوست از میدان هوائی کابل حرکت کردم و با پرسونل خود با 7 طیاره بخوست رفتیم.خلاصه که بعد از دوروز زد و خورد اسیر شدم.
زمانیکه از خانه حرکت میکردم مادرم گفت بچیم نرو که دلم گوائی میدهد که کدام واقعه سرت خواهد آمد.و در حالیکه اشک میریخت میگفت که تو دیروز از جبهه آمدی و امروز باز بجبهه میروی غیر تو کسی دیگر نیست.من برایش گفتم که مادر من از تو کرده وطن را دوست دارم.من باید دفاع کنم.
یک عرض کوچک دارم که جنگ کار عسکر و افسر و خورد ظابط است که از نظر ملی یک وجیبه است .اگر رنگ سیاسی و مذهبی داشت همان خرابی را بار میاورد که حالا در وطن جریان دارد و من هر بار که افغانستان میروم اولین چشمان پراشک را که صاحبش راز و نیاز میکند دریور نکسی است.که من هم با او اشک میریزم.من امسال 4 بار افغانستان رفتم دوبار از انتهار کننده 6 متر فاصله داشتم.طول و عرض و ضخامت جهاد در دنیا فقط در افغانستان محاسبه میشود چون قوای مسلح افغان بودن و طالب بودن و جهادی بودنش را شیطان هم نمیتواند بفهمد.تمام کشور های منطقه و جهان گماشته های خود را در قوای مسلح پیچکاری کرده اند.من بسیار بمشکل میتوانم باور کنم که جنگ افغانستان ختم خواهد یافت.دین و مذهب ضرور است ولی اول ما باید بدانیم که اگر بافغانیت ما کدام ضرر نداشته باشد.اگر فضای زندگی از جانب مذهب بمخاطره مییافتدمن که زاده افغانزمین ام نمیدانم چه تصمیم بگیرم.وشعر آغای باری جهانی هم در آخر خاموش است.ومانند من تصمیم آخر را در قلب پنهان نگاه میدارد.مردمان افغانستان از هر قوم و قبیله که استند رهبران با نفوذ خودرا از دست داده است.نسل جدیداز افکار رهبران غیر افغانی استفاده نموده که بفکر من دفاع از وطن را مشکلتر ساخته است.بهر صورت بازهم ما رسالت داریم که در مقابل تمام پدیده های شوم مبارزه کنیم.ملت سازی بسیار آسان هم نیست و مشکل هم نیست اگر بیسوادی را ما از وطن دور سازیم و بعدش هم مذهب را از سیاست رخصت کنیم.آیا بنیاد گرایان مذهبی قناعت میکنند که طابع امر قانونی شوند که جبر تاریخ حکم میکند.
باعرض حرمت و پوزش از اشتباهات نوشتاری و املائی.


اسم: کوهزادی علی   محل سکونت: آلمان    تاریخ: 14.09.2011

با عرض سلام !
من با وجودیکه از بامیان هستم ولی از طفلی در هیرمند بزرگ شده ام و در همانجا مکتب را تاصنف نهم رسانده و از ناچاری مدتی را در مشهد زندگی نموده ام. ازینرو من بر هردو زبان کشور فارسی وپشتو تسلط کامل دارم. وتا جای هم به شعر آشنایی دارم. جهانی صاحب همیش در سطح بسیار بالا موضوعات حساس روز را با باریک بینی و دقت کامل در شعر شان مطرح می نمایند.
این شعر ایشان را که در نظر خواهی انداخته اید. بازهم از اشعار پـُر محتوی شان میباشد.این شعر فریاد مادر وطن را از دهان مادر و و دلیل جنایات دستگاه های جاسوسی بیگانه را از زبان فرزند تحمیق شدۀ او به کمال صداقت روشن میسازد . ولی بد بختانه که جناب سیاه سنگ در برابر این شعر پـُر توان جهانی صاحب تاب نیاورده اند عکسالعمل منفی نشان دادند و خواننده را وادار به این میسازد که جناب سیاه سنگ را تا این حد تنزیل شده بدانند که از روی حسادت واقعیات واضح را تحریف نموده اند. من به هردو احترام قایل هستم ولی این عمل سیاه سنگ صاحب را از ایشان بعید میدانم و دلایل شانرا بسیار پیش پا افتاده میدانم که جز تحریف چیزی جالبی درآن وجود نداشت، و من منحیث خواننده گفته هایشانراقابل قبول نمیدانم.


اسم: پیر محمد بابر   محل سکونت: انگلستان    تاریخ: 13.09.2011

شاغلی محترم امین

شعر شاعر وطنپرست و گرانمایۀ وطن از سایت برداشته نشده بلکه به بخش کلتوری یا (دافغانانو کلتوری مرکز) انتقال داده شده است ولی من با شما موافق هستم که چون این شعر حرف دل مردم و وطنپرستان افغان است کاش در همان بخش که اول پست شده بود برای یک مدت برای مطالعه باقی میماند چون اکثر افغانها بخش تحلیل ها و پیام ها را بیشتر باز و مطالعه میکنند.

وسلام


اسم: امین نیما    محل سکونت: آلمان    تاریخ: 13.09.2011

دوستان گرامی پورتال
روز گذشته شعر شاعر بزرگ جهانی را خواندم که واقعا بیانگر درد یک مادر افغان است که تا حالا هیچ یک از شاعران ما همچو یک شعر پر معنی و پر از واقعت را یه رشته تحریر درنه اوردند.
سوال از مسولین محترم پورتال چرا این شعر زیبا از سایت برداشته شد
آیا شما می خواهید که از واقعت ها چشم پوشی نمائید.


اسم: پیر محمد بابر   محل سکونت: لندن    تاریخ: 13.09.2011

دو موضوع ذیل را احترامانه عرض میکنم:


1: شعر یا قصیدۀ شاعر وطنپرست و گرانمایۀ افغانستان شاغلی باری جهانی تحت عنوان "موري رخصت راکوه ځم درڅخه" نه تنها که یک شهکار است بلکه فریاد مادر وطن در زمان حاضر به شمار میرود که فرزندان خود را از فریب و تزویر دشمنان داخلی و خارجی که اسلام و قران را وسیله قرار داده اند، هشدار میدهد.

2: در پیام قبلی بنده در مورد نوشتۀ شاغلی شمس الحق در پهلوی جمله بندی چند اشتباۀ تایپی هم وجود دارد که خواهش میکنم به بزرگواری تان ببخشید- بعضاً نسبت کمبود وقت چک کردن دوبارۀ پیام میسر نمیشود.

وسلام



Copyright by AFGHAN GERMAN ONLINE all rights reserved